Denizcilik Sektöründe Gemi Adamlarının İş Tatminini ve Meslekte Kalma Niyetlerini Etkileyen Faktörler


Abstract views: 23 / PDF downloads: 10

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14787227

Anahtar Kelimeler:

Gemi Adamları, İş Tatmini, Stres, İşten Ayrılma Niyeti, Denizcilik işletmeciliği, Deniz ulaşımı

Özet

Denizcilik sektörü, uluslararası ticaret ve ekonomide hayati bir rol oynarken, gemi adamları bu sektörün temel unsurlarını oluşturmaktadır. Ancak, işlerinin zorlu doğası, gemi adamlarını çeşitli stres faktörlerine maruz bırakmakta ve bu durum iş tatminlerini ve meslekten ayrılma niyetlerini önemli ölçüde etkilemektedir. Gemi adamlarının iş stresi algıları ile iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri arasındaki karmaşık ilişkiyi anlamak hem çalışma koşullarının iyileştirilmesi hem de nitelikli profesyonellerin sektörde tutulması açısından kritik bir öneme sahiptir. İş stresi ile iş tatmini arasındaki hassas dengeyi belirleyen faktörlerin analizi, yalnızca bireysel refahın artırılmasına değil, aynı zamanda sektörün sürdürülebilirliği ve rekabetçiliğine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, gemi adamlarının iş stresi ve iş tatmin düzeyleri, işten ayrılma niyetleri gibi çeşitli değişkenler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırma, 392 gemi adamından elde edilen verilere dayanmakta olup, betimsel istatistikler ve nicel veri analiz yöntemleriyle detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bulgular, iş tatminini artırmak ve işten ayrılma niyetini azaltmak için ücret ve çalışma koşulları gibi unsurların iyileştirilmesine yönelik düzenlemelerin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca, gemi adamlarının iş stresiyle başa çıkma stratejilerine odaklanan bu çalışma, denizcilik sektöründeki yöneticilere, insan kaynakları uzmanlarına ve araştırmacılara rehberlik ederek, iş yaşamını iyileştirmek ve sektördeki profesyonellerin sürdürülebilir şekilde istihdamını sağlamak için etkili stratejiler geliştirmelerine olanak tanımaktadır.

Referanslar

Adler, S., Skov, R. B., & Salvemini, N. J. (1985). Job characteristics and job satisfaction: When cause becomes consequence. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 35(2), 266-278.

Aghaei, N., Moshiri, K., & Shahrbanian, S. (2012). Relationship between organizational justice and intention to leave in employees of sport and youth head office of Tehran. European Journal of Experimental Biology, 2(5), 1564-1570.

Aksu, G., (2016), Stres ve Örgütsel Stres [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi.

Alam, A., & Asim, M. (2019). Relationship between job satisfaction and turnover intention. International Journal of Human Resource Studies, 9(2), 163-194.

Ali, N. (2008). Factors affecting overall job satisfaction and turnover intention. Journal of Managerial Sciences, 2(2), 239-252.

Ardıç, K., ve Türker, B., 2001, Kamu ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademik Personelin İş Tatmin

Düzeyinin Karşılaştırılması, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 24-26 Mayıs 2001 Silivri, İstanbul, 312-324.

Arıcan, O. H., & Ünal, A. U., (2023). The Effect of Working Conditions of Sefarers Working in Internal Waters on Work Performance as a Result of Leading the Work. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 10(98), 2057-2068.

Arıcan, O. H., Arslan, O., & Unal, A. U. (2023). The importance of CATZOC in passage planning and prioritization of strategies for safe navigation. Marine Science and Technology Bulletin, 12(4), 445-458.

Arıcan, O. H., Unal, A., Arslan, O., & Bamyacı, M. (2022). A Dry Cargo Coaster Tonnage Selection Model for Shipping Companies in Turkey. Kent Akademisi, 15(4), 1651-1669.

Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management research & practice, 3(4), 77-86.

Banerjee, S., & Mehta, P. (2016). Determining the antecedents of job stress and their impact on job performance: A study among faculty members. IUP Journal of Organizational Behavior, 15(2),7-21.

Bayarçelik, E. B., & Findikli, M. A. (2016). The mediating effect of job satisfaction on the relation between organizational justice perception and intention to leave. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 403-411.

Bhattacharya, Y. (2015). Employee engagement as a predictor of seafarer retention: A study among Indian officers. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 31(2), 295-318.

Bhuian, S. N., Menguc, B., & Borsboom, R. (2005). Stressors and job outcomes in sales: A triphasic model versus a linear-quadratic-interactive model. Journal of business research, 58(2), 141-150.

Borovnik, M. (2011). Occupational health and safety of merchant seafarers from Kiribati and Tuvalu. Asia Pacific Viewpoint, 52(3), 333-346.

Carotenuto, A., Molino, I., Fasanaro, A. M., & Amenta, F. (2012). Psychological stress in seafarers: a review. International maritime health, 63(4), 188-194.

Çıngı, H. (1990). Örnekleme Kuramı, Hacettepe üniversitesi fen fakültesi yayınları ders kitapları dizisi 20. Beytepe: HÜ Fen Fakültesi Basımevi, Ankara.

Davis, L. E. (1985). Black and white social work faculty: Perceptions of respect, satisfaction, and job permanence. J. Soc. & Soc. Welfare, 12, 79.

Fei, J., & Lu, J. (2015). Analysis of students’ perceptions of seafaring career in China based on artificial neural network and genetic programming. Maritime Policy & Management, 42(2), 111-126.

Gümüştekin, G. E., & Öztemiz, A. B. (2004). Örgütsel stres yönetimi ve uçucu personel üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61-85.

Hakan, Ç. A. P., Biçer, T., & Tavacioğlu, L. (2022). Takım Sporu Antrenörleri ve Gemiadamlarının İş Tatmin ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi. Eurasian Econometrics Statistics & Emprical Economics Journal, 7, 77-98.

Hang-Yue, N., and Foley, S., and Loı, R., 2005, Work Role Stressors and Turnover Intentions: A Study Of Professional Clergy In Hong Kong. Int. J. Of Human Resource Management, 16 (11), 2133–2146.

Hellman, C. M. (1997). Job satisfaction and intent to leave. The journal of social psychology, 137(6), 677-689.

Hoboubi, N., Choobineh, A., Ghanavati, F. K., Keshavarzi, S., & Hosseini, A. A. (2017). The impact of job stress and job satisfaction on workforce productivity in an Iranian petrochemical industry. Safety and health at work, 8(1), 67-71.

Jepsen, J. R., Zhao, Z., & van Leeuwen, W. M. (2015). Seafarer fatigue: a review of risk factors, consequences for seafarers’ health and safety and options for mitigation. International maritime health, 66(2), 106-117.

Jeżewska, M., Leszczyńska, I., & Jaremin, B. (2006). Work related stress in seamen. International maritime health, 57(14), 66-75.

Judge, T. A., & Colquitt, J. A. (2004). Organizational justice and stress: the mediating role of work-family conflict. Journal of applied psychology, 89(3), 395-404.

Judge, T. A., Thoresen, C. J., Bono, J. E., & Patton, G. K. (2001). The job satisfaction–job performance relationship: A qualitative and quantitative review. Psychological bulletin, 127(3), 376.

Kaewboonchoo, O., Yingyuad, B., Rawiworrakul, T., & Jinayon, A. (2014). Job stress and intent to stay at work among registered female nurses working in Thai hospitals. Journal of occupational health, 56(2), 93-99.

Kaya, E. (2010). İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Sağlık Personeli Üzerinde Bir Uygulama, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

King-Lawrence, S. U. (2003). An examination of the relationship between job satisfaction and intention to leave among specialty sales representatives in a major pharmaceutical organization (Doctoral dissertation, Capella University).

Kurt, Ö., (2010), Gemide Çalışma Koşullarının Gemi adamları Üzerindeki Olumsuz Etkileri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi.

Layne, C. M., Hohenshil, T. H., & Singh, K. (2004). The relationship of occupational stress, psychological strain, and coping resources to the turnover intentions of rehabilitation counselors. Rehabilitation counseling bulletin, 48(1), 19-30.

Li, K. X., Yin, J., Luo, M., & Wang, J. (2014). Leading factors in job satisfaction of Chinese seafarers. International Journal of Shipping and Transport Logistics, 6(6), 680-693.

Lu, Y., Hu, X. M., Huang, X. L., Zhuang, X. D., Guo, P., Feng, L. F., ... & Hao, Y. T. (2017). The relationship between job satisfaction, work stress, work–family conflict, and turnover intention among physicians in Guangdong, China: a cross-sectional study. BMJ open, 7(5), e014894.

MacLachlan, M., Kavanagh, B., & Kay, A. (2012). Maritime health: a review with suggestions for research. International Maritime Health, 63(1), 1-6.

Mellbye, A., & Carter, T. (2017). Seafarers’ depression and suicide. International maritime health, 68(2), 108-114.

McLaughlin, H. (2015). Seafarers in the spotlight. Maritime Policy & Management, 42(2), 95-96.

Mindykowski, J. (2017). Towards safety improvement: implementation and assessment of new standards of competence for Electro-Technical Officers on ships. Maritime Policy & Management, 44(3), 336-357.

Mobley, W. H., Horner, S. O., & Hollingsworth, A. T. (1978). An evaluation of precursors of hospital employee turnover. Journal of Applied psychology, 63(4), 408-414.

Moncrief, W. C., Babakus, E., Cravens, D. W., & Johnston, M. (1997). Examining the antecedents and consequences of salesperson job stress. European Journal of Marketing, 31(11/12), 786-798.

Nguyen, T. T., Ghaderi, H., Caesar, L. D., & Cahoon, S. (2014). Current challenges in the recruitment and retention of seafarers: an industry perspective from Vietnam. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 30(2), 217-242.

Oldenburg, M., Baur, X., & Schlaich, C. (2010). Occupational risks and challenges of seafaring. Journal of occupational health, 52(5), 249-256.

Onay, M. & Kılcı, S. (2011). İş Stresi Ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.

Ozkan, A., Elci, M., Karabay, M., Kitapci, H., & Garip, C. (2020). Antecedents of turnover intention: A meta-analysis study in the United States. E a M: Ekonomie a Management, 23(1), 93-110.

Özbağ, G. K., Arıcan, O. H., & Aydın, O. (2023). Gemi Personelinin Emniyet İklimi Algısı Üzerine Bir Araştırma. İş'te Davranış Dergisi, 8(1), 19-35.

Özkalp, E. (2004). Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Bağlılılk. Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 85-100.

Pack, T. G., Roessler, R. T., Turner, R., & Robertson, J. (2007). Prediction of Turnover Intentions among Employed Adults with Multiple Sclerosis. Journal of rehabilitation, 73(3), 26-41.

Podsakoff, N. P., LePine, J. A., & LePine, M. A. (2007). Differential challenge stressor-hindrance stressor relationships with job attitudes, turnover intentions, turnover, and withdrawal behavior: a meta-analysis. Journal of applied psychology, 92(2), 438-454.

Raunek K. (2016). “12 Main Reasons Seafarers Quit Sea Jobs”, https://www.marineinsight.com/life-at-sea/12- main-reasons-seafarers-quit-sea-jobs/

Ruggunan, S., & Kanengoni, H. (2017). Pursuing a career at sea: an empirical profile of South African cadets and implications for career awareness. Maritime Policy & Management, 44(3), 289-303.

Schneider, B., & Snyder, R. A. (1975). Some relationships between job satisfaction and organization climate. Journal of applied psychology, 60(3), 318-328.

Shalley, C. E., Gilson, L. L., & Blum, T. C. (2000). Matching creativity requirements and the work environment: Effects on satisfaction and intentions to leave. Academy of management journal, 43(2), 215-223.

Slišković, A., & Penezić, Z. (2015). Descriptive study of job satisfaction and job dissatisfaction in a sample of Croatian seafarers. International Maritime Health, 66(2), 97-105.

Tekingündüz, S., Mehmet, T. O. P., & Seçkin, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrilma niyeti arasindaki ilişkilerin incelenmesi: hastane örneği. Verimlilik Dergisi, (4), 39-64.

Turan, İ., Şimşek, Ü., & Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 186-203.

Ünler, E., Arda, Ö.A., Kılıç, B., Yurdakul, H., Koç, E., Yılmaz, Ş., Duyar, D., Ersül, M., Erben, G.S. ve

Irak, D.U., (2015). Örgütsel Adaletin Peşinde. Ed: E. Ünler & H. Gürel, Beta Publication

Zincirkiran, M., Çelik, G. M., Ceylan, A. K., & Emhan, A. (2015). İşgörenlerin örgütsel bağlılık, işten ayrılma niyeti, iş stresi ve iş tatmininin örgütsel performans üzerindeki etkisi: Enerji sektöründe bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (600), 59-71.

Zorba, Y. (2016). Tükenmişlik Sendromu: Gemi Kaptanları ve Güverte Zabitleri Üzerine Tanımlayıcı Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 8(1), 97-127.

İndir

Yayınlanmış

2025-01-31

Nasıl Atıf Yapılır

Arıcan, O. H. (2025). Denizcilik Sektöründe Gemi Adamlarının İş Tatminini ve Meslekte Kalma Niyetlerini Etkileyen Faktörler. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 12(115), 46–59. https://doi.org/10.5281/zenodo.14787227