Gürcü ve Türk Halk Müziğindeki Göç Teması


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14787336Anahtar Kelimeler:
Göç, Halk Müziği, Gürcü Müziği, Türk Müziği, Kültürel YansımalarÖzet
Bu çalışma, Gürcü ve Türk halk müziklerinde göç temasını tarihsel, tematik ve müzikal boyutlarıyla ele almaktadır. Göç, tarih boyunca toplumsal, kültürel ve duygusal dönüşümlere yol açan önemli bir olgu olarak halk müziğinde de derin bir şekilde işlenmiştir. Gürcü ve Türk halk müzikleri, göçün bireyler ve toplumlar üzerindeki etkilerini yansıtarak, hem bireysel hem de kolektif hafızanın korunmasına katkıda bulunmuştur. Araştırma kapsamında, göç temalı eserlerde kullanılan motifler, imgeler ve anlatım biçimleri analiz edilmiş, bu eserlerin kültürel ve tarihsel bağlamdaki anlamları ortaya konmuştur. Gürcü halk müziğinde göç teması, çok sesli yapılar ve dramatik melodiler aracılığıyla işlenirken, toplumsal dayanışma ve kolektif duyguların ön plana çıkarıldığı görülmüştür. Özellikle Svaneti bölgesine ait ağıtlarda, göçün yarattığı kayıplar ve toplumsal dayanışma güçlü bir şekilde yansıtılmıştır. Türk halk müziği ise göç temasını bireysel duygular üzerinden ele alarak ayrılık, özlem ve gurbet gibi konulara odaklanmıştır. Gurbet türküleri, bireylerin memleket özlemini ve yeni yerlerde yaşadıkları yalnızlığı yansıtan güçlü örnekler arasında yer almaktadır. Araştırmada, her iki müzik geleneğinde de göçün doğa imgeleri ve metaforlar aracılığıyla anlatıldığı tespit edilmiştir. Gürcü halk müziğinde vadiler, dağlar ve uçsuz bucaksız manzaralar toplumsal bağlamı yansıtırken, Türk halk müziğinde dağlar ve nehirler bireysel yalnızlık ve çaresizliğin simgesi olarak öne çıkmaktadır. Bunun yanı sıra, modern dönemlerde her iki müzik geleneği de geleneksel formlarını koruyarak çağdaş unsurlarla harmanlanmış ve geniş kitlelere ulaşmayı başarmıştır. Anlatılanlar doğrultusunda, Gürcü ve Türk halk müziklerinde göç teması, toplumsal kimliklerin korunması ve kültürel hafızanın aktarılmasında önemli bir araç olmuştur. Bu iki müzik geleneği, göç olgusunu hem bireysel hem de toplumsal bir deneyim olarak ele alarak, dinleyicilere geçmişin hikâyelerini duygusal bir bağlamda sunmayı başarmıştır.
Referanslar
Ahıska, Göç ve Eğitim. (2018). Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 238–257.
Akıncı, D. (2020). Türk halk müziğinde Ferahnâk dizisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 6(12), 195–204.
Aktel, M., & Kaygısız, Ü. (2018). Türkiye’de göç yönetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 579–604.
Aladağ, N., & Demir, S. (2024). Türk halk müziğinde bir tür olan gurbet havasının incelenmesi. Journal of Music and Folklore Studies, 1(1), 37–59.
Ay, S. A. Ş. (2016). Dış göç olgusunun düzensiz göç gerçeği: Karşılaşılan etkilere ekonomik ve sosyolojik çözüm önerileri. Sosyoekonomi, 24(30), 139–146. https://doi.org/10.17233/se.2016.10.008
Balcı, Ş. (2023). Kapılarını açmayan kent: İç göç filmlerinde İstanbul (1980-2006). Etkileşim, 11, 200–230. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.11.195
Bithell, C. (2012). Songs, sounds and sentiments in translation: The transnational travels of Corsican and Georgian polyphony. Journal of Mediterranean Studies, 21(2), 333–348.
Çay, R. (2022). Çağdaş sanatta sosyolojik bir olgu: Göç. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 38–52.
Çobanoğlu, Ö. (2013). Türk halk felsefesinde göç olgusu. Akademik Kaynak, 1(2), 61–63.
Darchashvili, M. (2021). Georgian experience in the field of education and cultural policy: The example of the First Democratic Republic of Georgia in the years 1918-1921. Journal of Education Culture and Society, 12(1), 520–529. https://doi.org/10.15503/jecs2021.1.520.529
Demir, E. (2022). Göç ve kültür. Göç Araştırmaları Dergisi, 8(1), 129–135.
Dizdar, B., & Alıcı, S. (2021). Çağdaş Türk müziğinde horon çalışmaları. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 397–416. https://doi.org/10.29029/busbed.928877
Gök, H. (2022). 1970’lerdeki iç göç olgusunun Türk sinemasındaki bazı izleri. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 89–102. https://doi.org/10.51524/uhusbad.1059787
Günay, E., Atılgan, D., & Serin, E. (2017). Dünyada ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 37–60.
Güngör, T. (2020). Çağdaş Türk resim sanatında göç olgusu: Mehmet Başbuğ özelinde bakmak. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1608–1626. https://doi.org/10.33206/mjss.681050
Keskin, A. (2023). Göç ve folklor: Literatür ve tasnif odaklı, kuramsal bir çerçeve. Folklor/Edebiyat, 29(114), 459–485. https://doi.org/10.22559/folklor.2411
Kotrikadze, S. (2022). The issue of folklore in contemporary author's songs in Georgian folk music. Musicologist, 6(2), 210–223. https://doi.org/10.33906/musicologist.2022.2
Köksal, Ü. (2019). Ülker Köksal’ın tiyatrolarında köyden kente göç. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(7), 266–280.
Kurt, B. (2020). Geleneksel Türk kültüründe göç olgusunun türkülere yansımaları ve Malatya yöresi yayla türküleri. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 4(2), 30–42.
Lomsadze, T. (2019). When tradition meets modernity - Georgian folk-fusion music. Folk Life-Journal of Ethnological Studies, 57(2), 122–140. https://doi.org/10.1080/04308778.2019.1234567
Mzhavanadze, N., & Scherbaum, F. (2020). Svan funeral dirges (Zar): Musicological analysis. Musicologist, 4(2), 168–197. https://doi.org/10.33906/musicologist.2020.2
Mzhavanadze, N., & Scherbaum, F. (2021). Svan funeral dirges (Zar): Cultural context. Musicologist, 5(2), 133–165. https://doi.org/10.33906/musicologist.2021.2
Özkan, R. (2019). Göç olgusu ve toplumsal yapıya etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(47), 127–145.
Parasız, G., & Gülüm, O. (2018). Türk halk müziğindeki doğal çok sesliliğin müzik eğitimindeki yansımaları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 22–28.
Scherbaum, F., & Mueller, M. (2023). From intonation adjustments to synchronization of heart rate variability: Singer interaction in traditional Georgian vocal music. Musicologist, 7(2), 155–177. https://doi.org/10.33906/musicologist.2023.2
Scherbaum, F., Darras, F. C., & Lolashvili, A. (2024). On the classification of traditional Georgian vocal music by computer-assisted score analysis. Musicologist, 8(1). https://doi.org/10.33906/musicologist.2024.1
Scherbaum, F., Mzhavanadze, N., & Müller, M. (2022). Tuning systems of traditional Georgian singing determined from a new corpus of field recordings. Musicologist, 6(2), 142–168. https://doi.org/10.33906/musicologist.2022.1
Ulutaş, Ç. Ü., & Kamber, A. (2017). İç göç ve mekânsal dışlanma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 1–14. https://doi.org/10.18037/ausbd.417362
Yücel, G., & Karadeniz, Ş. (2025). Kıbrıs halk müziği ve Türk halk müziğinde tespit edilen üç ortak eserin karşılaştırmalı incelemesi. Türk Folklor Araştırmaları Derneği Dergisi, 370, 274–304. https://doi.org/10.61620/tfa.44
Yücel, H. (2022). Türkülerde gurbet teması. Academic Knowledge, 5(2), 271–281. https://doi.org/10.5281/zenodo.7496271
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.