Postmodern Tüketim Kültüründe Reklamların Gösterişçi Tüketim Yönelimindeki Rolü


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14716000Anahtar Kelimeler:
Tüketim, Reklam, Postmodern Tüketim, Gösterişçi TüketimÖzet
Geçmişten günümüze kadar her dönemde var olan tüketim kavramı, ekonomi, iktisat, mal ve hizmetlerin son aşamasına kadar geçen tüm sürecin ana konusudur. İnsan asırlarca avcı ve toplayıcı tüketim kültürüyle doğal ortamda yaşamlarını devam ettirmişler ve bunu sadece hayatta kalmak için yapmışlardır. Sonraki zamanlarda ise tüketim giderek artmıştır ve basit bir ihtiyacın ötesine geçmiştir. Bununla birlikte bir tüketim toplumu oluşmuştur. Modern dönem öncesinde sınırlı seçenekler ve teknolojiye erişim varken modern dönem ile birlikte artan bir tüketim oluşmuştur. Tüketim toplumlarının oluşmasında asıl faktörlerden birisi ise bireylerin birbirlerini güdülemesidir. Günümüzde, tüketim toplumu bireylerin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde toplumsal statü kimlik ve prestij anlayışıyla ilişkilendirilmiştir. Bu araştırmada, postmodern dönem tüketim davranışlarının etkisi altında reklamların gösterişçi tüketim yönetimindeki rolünün belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, geniş bir yaş aralığındaki farklı sosyo kültürel çevrelerden bir örneklem grubu oluşturulmuştur. Bu makalede, Gösterişçi Tüketim Yönelimi Ölçeği ve 27 maddelik Tüketicinin Reklam Eleştirisindeki Faktörler, Belirleyiciler ve Segmentler Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre basılı yayın takip etme, yaşanılan yer, yaşamak istenilen yer ve alışveriş sıklığı gibi demografik faktörlerin gösterişçi tüketim yönelimi üzerinde anlamlı etkileri olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar reklam stratejilerinin demografik özelliklere göre özelleştirilmesi gerektiği ve özellikle düşük gelirli, düşük eğitim seviyesindeki bireylere yönelik gösterişçi tüketim odaklı reklamların daha etkili olabileceğini göstermektedir.
Referanslar
Akel, G., & Candan, G. (2023). Conspicuous Consumption and Social Media Addiction: The Role of Social Media Usage. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 16(2), 249-278.
Botterill, J., MacRury, I., & Richards, B. (2000). The Dynamics of Advertising. Londra: Routledge.
Kadıoğlu, Z. K. (2014). Tüketim İletişimi: Süreçler, Algılar ve Tüketici. Pales Yayınları.
Karalar, R. (2001). Genel İşletme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Küçük, M. (. (2011). Modernite Versus Postmodernite. Say Yayıları.
Küçük, M. (. (2011). Postmodern Teori. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Mitchell, R. E. (2001). Thorstein Veblen: Pioneer in Environmental Sociology. JSTOR, 14(4), 389-408.
Mullins, P. R. (2000). Race and Affluence: An Archaeology of African American and Consumer Culture. Journal of Anthropological Research, 56(4), 576-577.
Odabaşı, Y. (2019). Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Aura Kitapları.
Roberts, J., & Tanner, J. F. (2000). Materialism Cometh. Baylor Business Review, 18(2), 8-10.
Sardar, Z. (1998). Postmodernism and the Other. Pluto Press.
Singh, P. R. (2010). Consumer Culture and Postmodernism. SSRN, 469-506.
TDK. (2023). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları.
Trentmann, F. (2017). Empire of Things. Penguin .
Tufan, H. (. (2018). Modernliğin Eleştirisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Vigneron, F., & Johnson, L. W. (1999). A Review and a Conceptual Framework of Prestige-Seeking Consumer Behavior. Scientific Research, 1-15.
Yıldız, H. (2005). Postmodernizm Nedir? Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 10.
Zukin, S., & Maguire, J. S. (2004). Consumers and Consumption. Annual Review of Sociology, 173-197.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.