Görsel İletişim Tasarımında Etik Yaklaşımın Mesleki Bağlamda İncelenmesi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15567454Anahtar Kelimeler:
Etik Davranış, Görsel İletişim Tasarımı, Grafik Tasarım.Özet
İletişim, bir kişinin düşüncelerini, duygularını, bilgilerini veya isteklerini diğer kişilerle konuşma, hareket, yazı veya görsel yolla paylaşma sürecidir. En güçlü ve kavranabilir olanı ise görsel iletişim’dir. Görsel elemanlar en karmaşık bilgileri dahi anlaşılır biçimde sunmamızı sağlar. İllüstrasyon, fotoğraf, çizim, sembol, yazı ve infografik gibi elemanlar, mesajı iletmek için kullanılan etkili araçlardır. Günümüzde görsel iletişim tasarımının geldiği nokta incelendiğinde ise, bu içeriğin reklam, pazarlama, genel tanıtım ve sosyal medyada çok yoğun olarak kullanıldığı ve hatta çevremizde görebildiğimiz her yerde var olduğunu söyleyebiliriz. Konuya bu alanlarda çalışan profesyoneller perspektifinden bakıldığında ise, kişisel isteklerin ön plana çıktığına ve halkı etkileyen retorik bir biçem kullanıldığına tanık olmaktayız. Çalışmada tasarımın altın çağı olarak nitelenen 20. yüzyılda tasarımcıların çalışmalarını üretirken etik kurallara uyup uymadıkları çeşitli örnekler üzerinden incelenmiştir . Bu bağlamda başta Adbusters dergisinin yaklaşımı ve “The First Things First” manifestosunun öncülüğünden, erken dönem etik yaklaşımların izleri sürülmüştür. Çalışmada etik sınırlar çerçevesinde davranmanın yanı sıra intihalin de ne kadar önemli olduğu incelenmiş ve mesleki açıdan çeşitli deformasyonlara dikkat çekilmiştir. Görsel tasarımda mesleki etik bilincinin geliştirilmesi konusuna da değinilmiş ve mesleki açıdan tasarımlarda etik bir yol izlemenin önemi belirlenmiş, tasarımların doğru bir şekilde ilerlemesini sağlamak adına başvurulabilecek yöntemler ve öneriler çeşitli kaynaklardan faydalanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın yöntemi literatür taraması olarak nitel bir çalışmadır . Çalışmanın sonucunda erken dönem yaklaşım ve manifestoların tasarım etiği hareketiyle ilgili olarak , toplumdaki tartışmaları başlattığı ve birçok kuruluş ve tasarımcının rollerini, inceleme ve etik tasarım kararlar vermeye yönlendirdiği görülmüş ayrıca, tasarımda etik kuralların önemini belirten ve tasarımcılara önerilen etik kodların günümüzdeki öneminin daha da arttığına dair vurgu yapılmıştır.
Referanslar
Adbusters (t.y.). Adbusters Magazine. https.//www.adbusters.org
Adbusters (t.y.). AllanCasey, “Tibor Kalman, an Interview.” Adbusters. Autumn 1998.http://adbusters.org/ campaigns/ first/toolbox/tiborkalman/1.html
Adspot. (t.y.). Saab Print HAMMER by Harvest Advertising. https://adsspot.me/media/prints/saab-motors-hammer-53f24ec74a2b
AIGA. (t.y). Graphic Design Standards and Ethics. https://www.aiga.org/resources
Armağan, İ. (1992). Sanat Toplumbilimi. İleri Kitapevi
Barnbrook. (t.y.). Adbusters design anarchy. https://barnbrook.net/
Bishop, F. (1949). The Ethics of Advertising. London: Robert Hale.
Cohen, N. (1998). Kandırmayacaksın.Reklam, Halkla İlişkiler ve Ötesi içinde. MediaCat Yayınları.
Dinçeli, D. (2017). Sanat ve Tasarım Etiği. İdil Dergisi, Cilt 6, Sayı 30, , Sayfa 587-617
Dixon, Chris. (1999) “First Things First.” Adbusters, No:27 https://www.adbusters.org/campaigns/ first/toolbox/signup
Dursun, N. (2021). Etik Değerler, Normlar ve Grafik Tasarım Etiği, International Academic Social Resources Journal, 6 (28), Sayfa 1.
Economou, I. (2011). The Sixth International DEFSA Conference. Design Education Forum of Southern Africa, Nelson Mandela Metropolitan University. (www.defsa.org.za)
Elden, M. (2009). “Reklam ve Reklamcılık”. Say Yayıncılık.
Erdem, Ö. (2017). Graf. Tasarımcı Adayların Graf. Tas. Etik İlelerine Yönelik Farkındalıklarınının İncelenmesi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, ]. Yayın no 1. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enistitüsü, Adana
Frascara, J. (2004). Communication Design Principles, Methods, and Pratice. Published by Allworth Press An imprint of Allworth Communications, Printed in Canada
Glaser M. and Ilıç M. (2005). The design of dissent. Quarto Publisisng Group USA INC.
Güvenç, B. (2021). İnsan ve kültür. Remzi Kitap Evi.
Helm, J. (2001). Sustaining Beauty. Print. March/April. DK. Holland.
Hoşnut, S. (2011). Reklamcılık Mesleğine Yönelik Etik Algı ve Tutumlar. Journal of Yasar University, 22(6) 3699-3711
Icograda. (t.y). Adbusters. Autumn. http:// www.icograda. org/web /articles /features-past-single.shtml?pfl =feature single.param &op2. rfl=58>
İnternational Council of Design. First Things First Manifesto. https://www.theicod.org/resources/news-archive/first-things-first-manifesto-celebrates-50-years.
Kılavuz, R. (2002). Yönetsel Etik ve Halkın Yönetsel Etik Oluşumuna Etkileri. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 255-266.
Lasn, K. (2000). Culture Jam. Printed in the United States of America. Arper Collins Publishers Inc.
Lincoln, J., Pratt, E., Cornelius B., and Tommy V. (1994). Advertising Ethics: Practitioner and Student Perspectives., Journal of Mass Media Ethics, Vol.9, (2), 69- 83.
Manzini, E. (2006). Design, ethics and sustainability, Nantes Cumulus Working Papers, 16/06, Sayfa 9, University of Art and Design Helsinki, Finland.
Oskay, Ü. (2011). İletişimin ABC’si, Der Yayınları.
Pieper, A. (1999). “Etiğe Giriş”, Çeviri. V. Atayman, G. Sezer. Ayrıntı Yayınları
Pinterest (t.y.). Final piece. https://tr.pinterest.com/LegallyBlondish15/final-piece/
Poyner, R. (1999). A Brief History. Adbusters. 23-24. http://adbusters.org/campaigns/first/toolbox/ history.html.
Poyner, R. (2000), Value-Added Design.March/April, sayfa 23,24 http://adbusters.org/campaigns/first/ toolbox/history.html.
Prusynski, M. (2003). Role of Designers Ethics, scribd, 1-2-5 https://www.scribd.com/document/ 192880365/Role-of-Designers-Ethics,
Sanatatak. (2015). Kic Sanatın Kızıdır. https://www.sanatatak.com/kic-sanatin-kizidir/
Scher, P. (2002). Make It Bigger. Princeton Architectural Press.
Stickmancreative (ty). Peter Walker. https://www.stickmancreative.com/romonov-vodka
Swanson, G. (2003). What’s wrong with plagiarism? AIGA Journal of Graphic Design, 20(3), 3–7.
Tischner, U. (2006). Sustainable and humanitarian design education. Nantes Cumulus Working, University of Art and Design Helsinki,16 (06), 22-23
Topçuoğlu, N. (1996). Basında Reklam ve Tüketim Olgusu. Vadi Yayınları.
Vienne, V. (2000). Confessions of a Closet Situationalist. Communication Arts.
Yazıcı, S. (1999). Felsefeye Giriş. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Yıldız, N. (2010). Etik ile Ahlak Kavramları, Felsefe Arkivi, (35), 23-36.
Yüksel, M. (2015). Etik Kodlar, Ahlak ve Hukuk, Hacettepe HFD, 5(1), 9–26.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.