Sûrnâme-i Vehbi’deki Levni Minyatürleri Vasıtasıyla Geleneksel Türk Tiyatrosunun Unutulmuş Ögelerinin İzini Sürmek

Özet

Osmanlıda tarih yazıcılığı değişik adlarla yaygınlık göstermiştir. Sûrnâmelerde yer alan ve şenlikler vasıtası ile dönemin toplumsal yapısını doğrudan aktaran minyatürler ise tarihin bir nevi resimli kayıtlarıdır. Dolayısıyla bu kayıtlar, gündelik yaşam biçiminden; sanat algısına kadar döneme dair usul ve kaideleri ayrıntılarıyla göz önüne seren birer belge niteliği taşımaktadır. Osmanlı sanatının önemli bir parçasını oluşturan Geleneksel Türk tiyatrosu ise doğaçlamaya dayalı ve sınırları belirsiz yapısı gereği kayıt altına alınamamış bir türdür. Bundan dolayı, bu tiyatronun doğru incelenip iyi anlaşılması için, görsel bir kanıt değeri taşıyan bu minyatürlerin aracılığına başvurulması önemli görünmektedir. Temeli halk tiyatrosuna dayanan Geleneksel Türk tiyatrosu çok zengin bir kaynağa sahipken bugün belli kalıplara indirgenmiş durumdadır. Bu da onu, günümüz açısından yalnızca nostaljik bir görünüşe itmekle birlikte işlevsiz bir konuma da getirmektedir. Bu çalışmanın amacı ulusal tiyatromuzun oluşturulması noktasında bugüne kaynak olması beklenen Geleneksel Türk tiyatrosunun, günümüzde unutulmuş ya da işlevini kaybetmiş unsurlarının, Sûrnâme-i Vehbi’deki Levni minyatürleri ışığında ayrıntılı bir araştırmasının yapılmasıdır.