İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarında Öznel İyi Oluş: Sosyodemografik Faktörlere Dayalı Karşılaştırmalı Bir Çalışma


Abstract views: 92 / PDF downloads: 62

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17487201

Anahtar Kelimeler:

Öğretmen adayı, Matematik Öğretmeni, Öznel iyi oluş,

Özet

Öznel iyi oluş, bireylerin yaşamlarından memnuniyet duyup duymadıkları ve genel anlamda ne kadar mutlu ve tatmin hissettikleriyle ilgili bir kavramdır. Bir bireyin hayatının iyi gittiğine ne ölçüde inandığını veya hissettiğini ifade eder.  Öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeyleri, yalnızca bireysel sağlıklarını değil aynı zamanda öğrencilerin başarısını, sınıf içi etkileşimi ve genel eğitim kalitesini doğrudan etkileyen önemli bir değişkendir. Bu araştırma ile, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının öznel iyi oluş düzeylerini incelemek ve çeşitli sosyodemografik değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, betimsel nitelikli nedensel karşılaştırma deseninde yürütülmüştür. Çalışma grubunu, 2024-2025 akademik yılı bahar döneminde Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği lisans programında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde kişisel bilgi formu ve öznel iyi oluş ölçeği kullanılmıştır. Veriler; frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleriyle betimlenmiş, grup karşılaştırmaları için ise Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının öznel iyi oluş düzeylerinin genel olarak yüksek olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, cinsiyet, sınıf düzeyi, mezun olunan lise türü, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Bu sonuç, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının öznel iyi oluşlarının sosyodemografik değişkenlerden bağımsız olarak yüksek düzeyde olduğunu ortaya koymaktadır.

Referanslar

Biswas-Diener, R., Diener, E., & Tamir, M. (2004). The Psychology of Subjective Well-Being. Daedalus, 133(2), 18–25. https://www.jstor.org/stable/20027909

Budak, Y., Gündoğdu, Y. B., & Bayraktar, M. (2024). Üniversite Öğrencilerinin Ahlâki Kimlik Algıları ile Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 1503-1546. https://doi.org/10.7822/omuefd.1596775

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and The Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/ S15327965PLI1104_01

Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575. https://doi.org/ 10.1037/0033-2909.95.3.542

Diener, E., & Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: Unlocking The Mysteries of Psychological Wealth. Blackwell Publishing.

Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2018). Advances and Open Questions In The Science of Subjective Well-Being. Collabra: Psychology, 4(1), 15. https://doi.org/10.1525/collabra.115

Diener, E., Oishi, S., & Tay, L. (2018). Advances In Subjective Well-Being Research. Nature Human Behaviour, 2(4), 253–260.

Diener, E., & Ryan, K. (2009). Subjective Well-Being: A General Overview. South African Journal of Psychology, 39(4), 391–406. https://hdl.handle.net/10520/EJC98561

Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2004). Beyond Money: Toward An Economy of Well-Being. Psychological Science In the Public Interest, 5(1), 1–31. https://doi.org/10.1111/j.0963-7214.2004.00501001.x

Dilmaç, B., & Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Olma ve Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 171-187.

Helliwell, J. F., & Barrington-Leigh, C. P. (2010). Measuring and Understanding Subjective Well-Being. Canadian Journal of Economics, 43(3), 729–753. https://doi.org/10.1111/j.1540-5982.2010.01592.x

Karasar, N. (2024). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar Teknikler İlkeler. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Kesebir, P., & Diener, E. (2008). In Pursuit of Happiness: Empirical Answers to Philosophical Questions. Perspectives on Psychological Science, 3(2), 117 125. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916. 2008.00069.x

Keyes, C.L. (2005). Mental Illness and/or Mental Health? Investigating Axioms of The Complete State Model of Health. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(3), 539-548. DOI: 10.1037/0022-006X.73.3.539

Lucas, R. E., Clark, A. E., Georgellis, Y., & Diener, E. (2004). Unemployment Alters The Set Point For Life Satisfaction. Psychological Science, 15(1), 8–13. https://doi.org/10.1111/j.0963-7214.2004. 01501002.x

Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The Benefits of Frequent Positive Affect: Does Happiness Lead to Success?. Psychological Bulletin, 131(6), 803–855. DOI: 10.1037/0033-2909.131.6.803

Malkoç, A., & Yalçın, İ. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Dayanıklılık, Sosyal Destek, Başa Çıkma ve İyi-Oluş Arasındaki İlişkiler. Türk Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 35-43.

Sarıtaş, S. (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Psikolojik İyi Oluş Halleri, Mesleki Kaygı Düzeyleri ve Özyeterlik İnançlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-Being. Free Press.

Suldo, S. M. (2016). Promoting Student Happiness: Positive Psychology Interventions In Schools. The Guilford Press.

Tosyalıoğlu, M. B., & Albayrak, A. (2023). Maneviyat ve Ruh Sağlığı: Maneviyat ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi, (8), 9-50.

Tuzgöl Dost, M. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Tuzgöl Dost, M. (2005). Öznel İyi Oluş Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 103-111.

Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumunun Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 132-143.

Türköz, S. & Şahin Kıralp, F. S. (2019). Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(2), 51-66.

Yaşar, K. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri ile Psikolojik Sağlamlık ve Affetme Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Wilson, W. R. (1967). Correlates of Av

İndir

Yayınlanmış

30.10.2025

Nasıl Atıf Yapılır

Atasever, M. A., & Eker, C. (2025). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarında Öznel İyi Oluş: Sosyodemografik Faktörlere Dayalı Karşılaştırmalı Bir Çalışma. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 12(124), 2182–2189. https://doi.org/10.5281/zenodo.17487201