Arı keşifleri; anaokulu öğrencilerinde arıların ekosistem için önemine yönelik farkındalık oluşturma projesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17487273Anahtar Kelimeler:
Arılar, Ekosistem, çevre eğitimi, farkındalık, anaokuluÖzet
Bu rapor, okul öncesi dönemdeki çocuklara çevre bilinci aşılamayı hedefleyen yenilikçi bir eğitim projesi olan "ARI KEŞİFLERİ" projesini incelemektedir. Türkiye Millî Eğitim sisteminin çevreye duyarlı bireyler yetiştirme amacına paralel olarak yürütülen bu proje, Polonya, Portekiz ve Litvanya'daki ortak okullarla iş birliği içinde gerçekleştirilmiştir (Anlak & Yılmaz, 2004). Çalışmanın temel amacı, ekosistemdeki tozlaşma süreçlerinde arıların taşıdığı hayati role dikkat çekmek ve arı popülasyonlarındaki azalmanın ekosistem dengesi ile biyoçeşitlilik üzerindeki zincirleme etkileri hakkında farkındalık yaratmaktır.
Projenin pedagojik çerçevesi, çocukların doğal merak ve keşfetme arzularını merkeze alan proje tabanlı öğrenme ve sistem düşüncesi yaklaşımlarını bir araya getirmektedir (Karatay ve ark., 2018; Ogelman& Güngör, 2015). Bu hedefler doğrultusunda, arıların yaşamları ve ekosisteme katkıları gibi konular, sanat etkinlikleri, oyunlar, işbirlikçi çalışmalar ve doğa gezileri gibi uygulamaya dayalı çeşitli yöntemlerle ele alınmıştır (Şimşek ve ark., 2020).Proje sonunda, öğrencilerin arıların ve genel olarak doğanın önemi hakkında bilgi ve farkındalıklarının arttığı, doğa ve çevre bilinci kazandıkları, ayrıca iklim değişikliğinin ekosisteme zararları gibi konuları somut örneklerle kavradıkları gözlemlenmiştir (Yıldız & Özyurt, 2019). Elde edilen bu kazanımlar yalnızca öğrencilerle sınırlı kalmamış, ailelerin de çevre bilincine yönelik farkındalıklarının arttığı saptanmıştır. Bu durum, projenin eğitimdeki etkisini okul dışı yaşama taşıma başarısını göstermektedir (MEB, 2023). Bu bağlamda, "ARI KEŞİFLERİ" projesi, erken çocukluk dönemi eğitiminin, gelecek nesillerin çevreye karşı sorumlu bireyler olarak yetişmesindeki kritik rolünü vurgulayan ve yaygınlaştırılması gereken başarılı bir model olarak değerlendirilmektedir.
Referanslar
AÇEV Okul Öncesi. (t.y.). Proje tabanlı öğrenme. https://www.acevokuloncesi.org/egitim-program/farkli-program-ve-yaklasimlar/proje-tabanli-ogrenme/
Akasyam. (2024). “Arılar varsa yarınlar var” diyerek çocuklara arının önemini anlatmaya devam ediyoruz. https://www.akasyam.com/arilar-varsa-yarinlar-var-diyerek-cocuklara-arinin-onemini-anlatmaya-devam-ediyoruz-179323/
Anlak, N. ve Yılmaz, K. (2004). Okul öncesi dönemde proje yaklaşımına dayalı eğitim: Bir uygulama örneği. Eğitim ve Bilim, 29(133), 3-10.
Aydın-Avşar, C. ve Bakır, S. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin sürdürülebilirlik ve çevre bilinci algısının değerlendirilmesi. International Journal of Agriculture and Environmental Science, 8(2), 525-542.
Balparmak. (2024). Arılar ve arıcılık hakkında 20 ilginç bilgi. https://www.balparmak.com.tr/arilar-ve-aricilik-hakkinda-20-ilginc-bilgi
Bayrakçeken, S., Doymuş, K. ve Doğan, A. (2013). İşbirlikli öğrenme modeli ve uygulanması. Pegem Akademi Yayıncılık.
Çifçi, T. ve Geriş, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin çevre eğitimine ve sorunlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 13(50), 1510-1532. https://doi.org/10.35826/ijoess.3183.
Çocuk Dünyası Anaokulu. (t.y.). Doğa ile iç içe aylık gezi programlarının çocuklara katkısı. https://cocukdunyasianaokulu.com.tr/doga-ile-ic-ice-aylik-gezi-programlarinin-cocuklara-katkisi/
Dikkatli Çocuk Akademisi (t.y.). Eğitimde sistem düşüncesi. https://www.dikkatlicocukakademisi.com/ menu/egitimde-sistem-dusuncesi/2/17
Elite World Hotels. (t.y.). Doğa etkinliklerinin çocukların gelişimine faydaları. https://www.eliteworldhotels.com.tr/ blog/bd/doga-etkinliklerinin-cocuklarin-gelisimine-faydalari
Erten, S. (2004). Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Sayı 65/66, 25-27.
Gastro Eko. (2023). Arılar niçin önemli?https://gastroeko.com/2023/05/20/arilar-nicin-onemli/
Engin, K. (2019). 60-72 aylık çocuklar için doğayla bağlantı kurmaya eğilim ölçeği’nin (DOBKEÖ) geliştirilmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi, YL Tezi.
Haktanır, G. ve Çabuk, B. (2000). Okul öncesi eğitim kurumunda çevre eğitimi etkinliklerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(18), 70-79.
Karakayış, K. ve Korkmaz, G. (2022). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin çevreye yönelik problem çözme becerilerine etkisi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(16), 1-16.
Karatay, E., Yıldırım, D. ve Ayan, B. (2018). Proje tabanlı öğrenmenin fen eğitiminde çevre bilgisi ve yenilenebilir enerji farkındalığına etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 47(217), 132-152.
Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü. (t.y.). Ekoloji elçileri. https://konya.meb.gov.tr/yayin/ Ekoloji_Elcileri.pdf
Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü. (2024). Okullarımız Çiçek Açıyor Kapsamında Eğitimler Verilmeye Devam Edilyor. https://konya.meb.gov.tr/www/okullarimiz-cicek-aciyor-projesi-kapsaminda-egitimler-verilmeye-devam-ediyor/icerik/3260
Köşker, N. (2019). Okul öncesi çocuklarında doğa algısı. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 1-13.
MEB. (2023). Akademik gelişimi destekleme aile eğitim programı. https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_08/18134807_akademik_gelişimi_destekleme_aile_eğitim_programI.pdf
MEB. (2024). Sanat etkinlikleri. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Sanat%20 Etkinlikleri.pdf
Ogelman, H. G. ve Güngör, A. (2015). Türkiye'deki okul öncesi dönem çevre eğitimi çalışmalarının incelenmesi: 2000-2014 yılları arasındaki tezlerin ve makalelerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 180-194.
Onlinekidsacademy. (t.y.). Arıların dansı: Polinasyonun gizemini keşfedin ve kendi mini arı kovanınızı yapın! https://www.onlinekidsacademy.com/tr/blog/arilarin-dansi-polinasyonun-gizemini-kesfedin-ve-kendi-mini-ari-kovaninizi-yapin
Onlinekidsacademy. (t.y.). Çocuklarda çevre bilincini artırmak için yaratıcı oyunlar ve aktiviteler. https://www.onlinekidsacademy.com/tr/blog/cocuklarda-cevre-bilincini-artirmak-icin-yaratici-oyunlar-ve-aktiviteler
Önder, A. (1983). Arı hastalıkları ve zararlıları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
Şimşek, G., Uzun, E. ve Uzun, N. B. (2020). Oyunlar aracılığıyla okul öncesi çocuklara çevre bilinci kazandırmaya yönelik oyun tasarım projesi. Sanat Eğitimi Dergisi, 8(15), 58-71.
Türküm, A. S. (2006). Kaos çağında ideal bir çevre eğitimi politikası için bazı öneriler. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2(1), 1-11.
Yıldız, N. ve Özyurt, M. (2019). Doğa etkinliklerinin okul öncesi çocuklarının doğa algıları ve farkındalıkları üzerindeki etkileri. Kapadokya Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 333-351.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
