International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

İsmet Özel Seksen Yaşında – İsmet Özel’in Düşünce Dünyası Üzerine Bazı Mülahazalar

İdiris Demirel — 2024-12-21

Milâdî-Hıristiyanî takvim hesabıyla 1944 senesinde doğan Türk-şair-ve-düşünür İsmet Özel, 2024 senesi itibarıyla sekseninci yaşına erişmiştir. (Hicrî-İslâmî takvime göre 1363 yılında doğduğu için seksenini geçmiştir.) Bu yazı, sekseninci yaş dönümü vesilesiyle Özel’in düşünürlük vasfına ve belli başı fikrî mütalaalarına yoğunlaşmaktadır. Özel’in, düşünce hayatında İslâm, Türkiye, İslâmî zeminde Türklük ve Türk milliyetçiliği ile kapitalizm (Modern-Kapitalist-Dünya-Sistemi)—Türklük çatışması başat perspektiflerdir. Özel, ayrıca referansları bakımından salt İslâmî kaynaklarla sınırlı kalmamaktadır. Örneğin hususi önem atfettiği Heidegger (1889–1976) gibi Batılı düşünür ve sanatçılardan da istifade etmektedir.

Bu makalenin amacı: Sekseninci yaş dönümü vesilesiyle İsmet Özel’in düşünce dünyası üzerine bazı mülahazalarda bulunmakla kayıtlıdır. Makale için; H. Arendt’in; Heidegger’in sekseninci yaş günü nedeniyle yaptığı konuşma ile Özel’in; Sadun Aren’in sekseninci yaş günü nedeniyle kaleme aldığı yazının ilham kaynağı olduğu sarahaten ifade edilmelidir. Makalede yöntem olarak belgesel araştırma yöntemi takip edilmiştir. Teknik olarak nicelik-temelli değil nitelik-temelli ilerlenmiştir. Sonuçta, İsmet Özel’in düşünürlük vasfını ve mevkiini belirgin kılıcı bulguların ortaya çıkacağı düşünülmüştür.

Kurum İçi Halkla İlişkiler ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir İlişkisel Desen: Kars Belediyesi Örneği

Ayhan Doğan — 2024-12-21

Küreselleşmenin etkisiyle artan rekabet karşısında nitelikli iş gücünü elinde tutabilen örgütlerin başarılı bir şekilde iş dünyasında varlıklarını devam ettirebildikleri görülmektedir. Örgütlerin insan odaklı bir bakış açısıyla hareket edebildikleri ölçüde çalışanların sadakatini kazanabilecekleri düşünülmektedir. Zira insan odaklı yaklaşım salt işin teknik yönüyle sınırlı kalmamakta; aynı zamanda çalışanların duygusal ve psikolojik özelliklerinin de önemsenmesinin gerekliliğine vurgu yapmaktadır. Bu doğrultuda yapılan literatür taramasında çalışanlar üzerinde örgütsel bağlılığın oluşturulmasında kurum içi halkla ilişkiler uygulamalarının önemli bir rolü olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma kurum içi halkla ilişkilerin örgütsel bağlılık üzerine etkisini ortaya koymaya yönelik bir alan araştırmasıdır. Bu amaç çerçevesinde Kars Belediyesi’nin 170 ofis çalışanı araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiş ve 57’si kadın, 67’si erkek olmak üzere toplamda 124 çalışanın katılım sağladığı bir çalışma yürütülmüştür. T-Test ve Anova test analizlerine göre, kurum içi halkla ilişkiler ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu bağlamda, çalışanların demografik özelliklerine göre kurum içi halkla ilişkiler faaliyetlerinin örgütsel bağlılık üzerinde bir etkisinin olmadığı söylenebilir. Ancak, regresyon analizinden elde edilen bulgular kurum içi halkla ilişkiler ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmadan elde edilen bulguların, çalışanların örgütte muhafaza edilmesinde, performans ve verimliliklerinin artırılmasında, ayrıca kurum kültürünün güçlendirilmesinde kurum içi halkla ilişkiler çabalarının önemine dikkat çekmesi umulmaktadır.

12 Haftalık Yürüyüş Temelli Hareket Eğitiminin Seçilmiş Motorik Özelliklere Etkisi

Murat Bilgiç — 2024-12-19

Çalışmamızın amacı daha önce spor yapmamış kadınlara uygulanan 12 haftalık yürüyüş temelli hareket eğitiminin seçilmiş motorik özelliklere etkisinin incelenmesidir. Çalışmaya deney grubu (n:17, yaş:18,47±0,72 yıl), kontrol grubu (n:19, yaş:19,16±1,01 yıl) olarak iki grup dâhil edilmiştir. Deney grubuna 12 hafta boyunca haftada 3 gün ve günlük 60 dakika olacak şekilde belirlenmiş yürüyüş temelli hareket eğitimlerini içeren antrenman programı uygulanmış, kontrol grubu ise günlük yaşantısına devam etmiştir. Motor özelliklerin belirlenmesi için şınav, mekik, esneklik, durarak uzun atlama, çeviklik ve 20 metre sürat performansları tespit edilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel değerlendirme sonucunda deney grubunun ön test son test değerlendirmesinde son test lehine şınav, mekik, esneklik, durarak uzun atlama ve 20 metre sürat performanslarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0.05). Kontrol grubu değerlerinde ise ön test son test değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir (p>0.05). Grupların ön test değerleri arasında herhangi bir anlamlılık tespit edilmemiştir. Grupların son test değerlerinin kıyaslanmasında ise deney grubu lehine durarak uzun atlama ve 20 metre sürat performansında p<0.05 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; sedanter kadınlara uygulanan yürüyüş temelli hareket eğitimlerinin bazı motor özellikleri olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

“Hayvan Koruma Kanunu”nda Yapılan Değişikliğe ilişkin X/Twitter Paylaşımlarının Peirce’in Göstergebilim Modeli Çerçevesinde İncelenmesi

Serkan Koç — 2024-12-17

Kamuoyunda hayvan hakları yasası ya da sokak hayvanları yasası şeklinde de bilinen 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kabul edildiği 2004 yılından günümüze kadar çeşitli ekleme, çıkarma ve değişiklikler ile şekillenerek yürürlükte bulunmaktadır. Çeşitli vesilelerle söz konusu kanuna ilişkin olumlu ya da olumsuz eleştiriler zaman içinde yöneltilse de özellikle 2024 yılının ikinci yarısında, söz konusu kanunda yapılması planlanan değişikliğe ilişkin yoğun bir kamuoyu tepkisi oluşmuştur. Yasada öngörülen ve sahipsiz hayvanların barınaklarda toplanması ve belirli koşullar olduğu durumlarda uyutulmasına ilişkin kaygılarından dolayı olumsuz, son dönemde haberlerde sıklıkla görülen sokak hayvan saldırıları ve hastalıklar nedeniyle yaşanan gelişmelerden dolayı da olumlu eleştiriler uzun süre sosyal medyayı meşgul etmiş ve etmektedir. Bu çalışma bir iletişim aracı olarak dil ve bu dile ait göstergelerin, özellikle sosyal medyada, belirli bir bakış, görüş, eğilim ve yönelimi verirken görsel medyalar aracılığıyla ne türden temsiller kullanıldığına odaklanmaktadır. Gazete, dergi, makale ya da görsel veriden yoksun yayınlarda dil kullanıcıları metinlere odaklanırken özellikle Youtube, Instagram, X/Twitter gibi toplumun sıklıkla reklam, bilgi, haber ya da yorum izlediği ortamlarda alımlayıcılar (adressee) yazılı metinlerden daha çok görsel metinlere odaklanmaktadırlar (Chandler ve Sweller, 1991; Cross, 2011; Chan ve diğ., 2022; Koutromanou ve diğ., 2023; Sunsaro ve diğ., 2023). Bu sebeple metin üreticisi ya da yayınlayıcısı tarafından seçilen-tercih edilen görüntüler de bir yönüyle metne giriş, metne açılan bir pencere görevi görürken diğer taraftan da aslında metinlerde nasıl bir yaklaşımın sergileneceğine ilişkin ipuçları taşımaktadır. Bu çalışma Hayvan Hakları Koruma Kanunu’na ilişkin X/Twitter ortamında bir görsel ile birlikte paylaşılan haber ve bilgi metinlerinde oluşan veri tabanında, söz konusu görsellerin göstergebilimsel temelde çözümlemesine odaklanmaktadır. Metni hiç okumayan bir dil alımlayıcısının sadece görsele bakarak bir öngörü-önsav geliştirerek o metne dair ilksel bir fikrinin oluştuğu varsayımından hareketle, olumlu ya da olumsuz eleştiri içeren metinlerin görsel kullanımlarının dağılımları ve içerikleri değerlendirilmektedir.

Ebru Sanatının Akademik Literatürdeki Evrimi Ve Eğilimleri: Bibliyometrik Bir Analiz

Muhammed Yaşar — 2024-12-21

Ebru sanatı, geleneksel Türk sanatları arasında önemli bir yere sahip olup, özellikle estetik ve kültürel değerleri ile dikkat çekmektedir. Günümüzde verilerden anlamlı bilgilerin çıkarılması ve bu bilgilerin etkili bir şekilde sunulması giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Özellikle büyük veri analizlerinde görselleştirme yöntemlerinin kullanımı, araştırmacılar tarafından öne çıkarılmakta ve farklı alanlarda yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Bibliyometrik analizler, akademik literatürdeki karmaşık ilişkileri anlamak için bu görselleştirme tekniklerinin önemli bir parçası haline gelmiştir. Çalışma, 2000-2024 yılları arasında ebru sanatıyla ilgili yayımlanan akademik makaleleri inceleyerek, bu alandaki araştırma trendlerini, yazarları, yayıncıları ve ülkeleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Bibliyometrik analiz yöntemi kullanılarak, Web of Science veri tabanlarında tarama yapılmış ve ebru sanatı ile ilgili makaleler, yazarlar, yayın türleri, ülkeler ve atıf analizleri üzerine detaylı bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları, ebru sanatının hangi akademik disiplinlerde ele alındığını, hangi ülkelerde yoğun araştırmalar yapıldığını ve hangi yayıncıların bu alana katkıda bulunduğunu ortaya koymaktadır. VOSviewer programı kullanılarak elde edilen verilerle ‘‘ortak yazarlık’’ ve ‘‘birlikte bulunma’’ analizleri yapılmıştır. Gerçekleştirilen analiz sonuçlarında, ebru sanatı konusunda en yoğun çalışmaların 2020-2021 yıllarında (1,197 ve 1,265 makale) yayınlandığı, en fazla (667 çalışma) yayın olan kaynağın ‘‘Elsevier’’ dergisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, öne çıkan ülkeler, Çin, USA, Italy ve Türkiye’nin 175 çalışmayla 4. sırada bulunduğu görülmektedir. Yapılan bibliyometrik ağ analiz sonuçları, kentsel açık yeşil alan planlamasında katılımcılık konularında uluslararası literatürün nasıl geliştiğini değerlendirmek için kullanılarak gelecekte yapılacak çalışmalara ışık tutma amacını taşımaktadır.

Analiz sonuçları, ebru sanatıyla ilgili en yoğun araştırmaların belirli yıllarda yapıldığını ve en fazla yayın yapan dergilerin öne çıktığını göstermektedir. Ayrıca, bu alandaki öne çıkan ülkeler belirlenmiş ve Türkiye’nin literatürdeki yeri değerlendirilmiştir. Bu bibliyometrik ağ analiz sonuçları, ebru sanatının akademik alandaki temsilini ve gelişim dinamiklerini gözler önüne sererken, gelecekteki araştırmalar için potansiyel alanları ve literatürdeki boşlukları da belirlemeyi hedeflemektedir. Elde edilen bulgular hem akademik camia hem de ebru sanatıyla ilgilenen araştırmacılar için önemli bir referans kaynağı olacaktır.

İlkokullarda Öğretmen Görüşlerine Göre Kadın Yöneticiler: Ordu İli Örneği

Murat Yavuz — 2024-12-21

Bu araştırmada Ordu ili Merkez ilçede görev yapan ilkokul okul yöneticileri görüşlerine göre; kadın yöneticiler incelenmiştir. Araştırmanın evreni Ordu ili, örneklemi Merkez ilçedeki ilkokullarda görev yapan toplam 30 öğretmendir. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ve geliştirdiğimiz anket “Kadın öğretmenlerin yönetici olma taleplerini etkileyen etkenler” anketi kullanılmıştır. SPSS (Statistical Package for Social Sciences) programından faydalanılmıştır. Çalışmada, kadın yöneticileri seçmede daha titiz davranmak ve duygusal yönü ağır basan kadın yöneticilerden ziyade daha idalist ve adil davranabilen kadın yöneticiler seçilebilmesi amacıyla bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Araştırmaya katılan yöneticilerin, kadınların yöneticilik rollerini yerine getiremedikleri anlamını taşıyan olumsuz maddelere katılımların oldukça kayda değer olduğu görülmektedir. Katılımcılar, kadın okul yöneticilerin duygusal bir yapıya sahip olduğunu düşünmektedirler. Ayrıca olaylara daha duygusal yaklaştıkları, herhangi bir kriz anında yeterince soğukkanlı olmadıkları, çoğunlukla yönetici olmaktan kaçındıkları fikrine de katılımlarında kayda değer olduğu görülmektedir. Kadınların yöneticilik için teşvik edilmeden önce belirli testlere tabi tutulmaları, pozitif bir ayrımcılığa gereksinimlerinin olduğunu ortaya koymak için belirli kriterler getirilmesi gerekli olduğu söylenebilir. Bu nedenle; kadın çalışanları potansiyel yönetici olarak görüp, ilerlemeleri için pozisyona uygun yapı ve karakterde donanımlı kişiler seçilmelidir. Bunların dışında kadın yöneticilerinin sayı olarak az olması da kişisel, toplumsal, ailevi ve mesleki çeşitli faktörlerin etkili olduğu ortaya konulmaktadır. Kadın öğretmenlerin hem cinsleri olan kadın yöneticilere karşı daha olumlu tutumlar içinde oldukları ve kadın dayanışması gösterdikleri tespit edilmiştir.