FELSEFE VE SANAT İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA “BENLİK” KAVRAMININ İNCELENMESİ

Özet

Özellikle psikolojide sıklıkla karşımıza çıkan “Benlik Kavramı” son birkaç yıldır üzerinde en çok tartışılan konulardan birisi olmuştur. Benlik, çoğunlukla ben kimim sorusu üzerinden ele alınmaktadır. Bu soru, insanoğlunun en büyük karmaşalarından birisidir.  Geçmişten günümüze tanımlayıcı disiplinler benliğe ilişkin çeşitli tanımlamalarda bulunmuşlardır. “Benlik” en basit tanımıyla kişinin öz varlığını ifade etmektedir.  Daha geniş anlamıyla ise; özne ve nesne arasındaki “ben” kavramının kurduğu ilişkinin bütünüdür. Öte yandan; diğer disiplinlerde de benlik kavramı benzer sorgulamalar içerisinde karşımıza çıkmaktadır. Örneğin felsefede Mead benliği, bireyin kendisine dışarıdan bir nesne olarak bakabilmesidir şeklin de açıklamaktadır. Bireyin bunu yapabilmesi için kendisini dış gözlemler yoluyla değerlendirmesi gerekmektedir. Bir başka ifade ile; benliğin gelişiminin kaynağı, bir diğerinin rolüne bürünmede yatmaktadır. Bu role bürünmede en önemli unsur ise sanattır. Sanatın bağımsız, özgür ve yaratıcı özelliği bu kavramın ortaya çıkmasında ve anlaşılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü toplumsal yaşam gerçek benliğin ortaya çıkmasına ne kadar müsaade etmese de, sanatta bireyin kendi kimliğini ortaya koymasını bir o kadar teşvik etmektedir. Bu çalışmada, benlik kavramı felsefe ve sanat ilişkisi bağlamında ele alınarak incelenmiş, elde edilen veriler ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır