ATMOSFER SİRKÜLASYONUNA BAĞLILIĞI AÇISINDAN TÜRKİYE’DE 1989, 2017 YILLARINDAKİ ŞUBAT AYI KURAKLIĞI ve SOSYO-EKONOMİK SONUÇLARI

Özet

Türkiye orta kuşağın Akdeniz iklim bölgesinde bulunduğundan ülkemizin birçok yerinde yıllık bazda en çok yağış kış mevsiminde düşer. Türkiye’nin geçmiş yıllardaki aylık yağış değerleri incelendiğinde, şubat ayı yağış ortalamalarının 1989 ve 2017 yıllarında, uzun yıllık (1970-2017) şubat ayı ortalama değerlerinin çok altında olduğu görülecektir. Bu iki yılın atmosfer hava dolaşımı elbette birçok etmen tarafından denetlenmektedir. Azorlar ile İzlanda bölgesindeki basınç farkından kaynaklanan hava dolaşımı ise mevcut sinoptik görünümün ortaya çıkmasında en önemli etken olmuştur. Bunun için Avrupa’daki atmosferik döngüler ve NAO indisleri incelenmiştir. 1989 yılında Almanya civarında etkili olan Azor Yüksek Basıncı’ndan dolayı arktik kökenli Orta-Kuzey Rusya orta enlem siklonlarının Balkan Yarımadası’nın kuzeyindeki aktif yoğunluğu nedeniyle Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde kış yağışları belirgin bir azalma göstermiştir. 2017 yılında ise Azor Yüksek Basıncı Orta Akdeniz’e yerleşerek kuzeyden gelebilecek orta enlem siklonlarının önünü kapatmış ve ülkemize yağışın gelmesini engellemiştir. Ayrıca 1989 ve 2017 yıllarının şubat aylarındaki NAO indis değerlerinin de pozitif-aşırı pozitif olması bu devrelerin kurak geçmesiyle bağlantılıdır. Bu dönemlerde meydana gelen kuraklık başta tarımsal üretim ve su kaynakları olmak üzere birçok alanda etkili olmuştur