Din Psikolojisinin Tarihsel Serüveni
Abstract views: 620
/ 
PDF downloads: 160
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8396723Anahtar Kelimeler:
Din, Genel Psikoloji, Din Psikolojisi, Tarihsel GelişimÖzet
Tarih öncesinden günümüze kadar tüm zamanlarda ve toplumlarda var olduğu düşünülen din, insan deneyiminin ve kültürünün merkezi bir parçası olmuş, insanın kutsal olan ile ilişkisinin tüm yönlerine atıfta bulunmak için kullanılmıştır. Din psikolojisi ise insanın bireysel, toplumsal ve kültürel varlığının ayrılmaz bir parçası olan ve uğruna birçok büyüleyici davranışlar gerçekleştirilen, dinin psikolojik olarak analiz edilmesini sağlayan bir bilimdir. Dolayısıyla din psikolojisinin gerçekte din ile değil, dindar kişinin motivasyonu, bilişselliği ve davranışının altında yatan süreçlerle ilgilendiğini söylemek daha doğrudur. Din psikolojisi tarihi araştırmalarında ilk din psikolojisi çalışmaları, genel psikoloji çalışmaları içinde yer alsa da din psikolojisinin müstakil bir disiplin olarak meydana gelişini ve gelişim sürecini tarihsel bir çizgide ele almak mümkündür. Çalışma kapsamında ilk olarak bu alanda yazılmış temel eserler ve makaleler doküman inceleme tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Sonrasında din psikolojisinin gelişim tarihi seyri Batı dünyasında (Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da), İslâm dünyasında ve Türkiye’de yapılan çalışmaları tarihsel süreç içinde yer verilerek güncel durumu hakkında genel bir bakış sunulmuş, günümüz din psikolojisi çalışmalarına yön veren gelişmeler açıklanmaya çalışılmıştır.
Referanslar
Adıvar, A. A. (1987). Tarih Boyunca İlim ve Din. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Akyol, A. (2015). Ebu Bekir Razi ve Üç Temel Erdem -Değer Eğitimi Açısından Bir Okuma-. Adam Akademi: Sosyal Bilimler Dergisi, V(2), 61-83.
Alper, Ö. M. (1999). İbn Sîna (C. 20, ss. 353-358). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Altundaş, S. (2006). Gazali’de Tasavvuf Felsefesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Argyle, M. (2000). Psychology and Religion: An İntroduction. Routledge.
Ayten, A. (2017). Din Psikolojisi Dine ve Maneviyata Psikolojik Yaklaşımlar. İz Yayıncılık.
Baymur, F. (1976). Genel Psikoloji. İnkılap ve Aka Kitabevi,.
Bayrakdar, M. (2010). İslam düşünce tarihi. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
Beit-Hallahmi, B. (1974). Psychology of Religion 1880-1930: The Rise and Fall of a Psychological Movement. Journal of the History of the Behavioral Sciences, 10(1), 84-90.
Brown, H. (2000). William James on Radical Empiricism and Religion. University of Toronto Press.
Bruno, F. (1996). Psikoloji Tarihine Giriş (G. Sevdiren, Çev.). Kibele Yayınevi.
Certel, H. (2003). Din Psikolojisi. Andaç Yayınları.
Egemen, B. Z. (1952). Din Psikolojisi Saha, Kaynak ve Metot Üzerine Bir Deneme. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Emmons, R., & Paloutzian, R. (2001). Din Psikolojisi (A. Ayten, Çev.). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21, 105-124.
Freud, S. (2012). Totem ve tabu (K. Sipal, Çev.). Say Yayınları.
Freud, S. (2019). Bir Yanılsamanın Geleceği (K. Şipal, Çev.). Say Yayinları.
Gorsuch, R. L. (1998). Din Psikolojisi (A. Kuşat, Çev.). Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10, 225-250.
Higgins-D’Alessandro, A., & Cecero SJ, J. J. (2003). The Social Nature of Saintliness and Moral Action: A view of William James’s Varieties in Relation to St Ignatius and Lawrence Kohlberg. Journal of Moral Education, 32(4), 357-371.
Hjalmar Sunden. (1966). Die Religion und die Rollen: Eine Psychologische Untersuchung der Frömmigkeit (Reprint).
Holm, N. G. (1997). Religionspsychologie Gestern und Heute: Einige Entwicklungslinien. Archive for the Psychology of Religion, 22(1), 15-27. https://doi.org/10.1163/157361297X00036
Holm, N. G. (2001). Din Psikolojisi ve Tarihçesi (A. Bahadır, Çev.). Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12, 71-78.
Hood, R. W., Hill, P. C., & Spilka, B. (2009). The Psychology of Religion: An Empirical Approach (4th ed). Guilford Press.
Hood, R. W., & Spilka, B. (2013). A Chronological Overview of the Psychology of Religion. Religious Studies and Theology, 31(2), 129-146. https://doi.org/10.1558/rsth.v31i2.129
Horozcu, Ü. (2017). Din Psikolojisi. Rağbet Yayınları.
Hökelekli, H. (2006). İslam Geleneğinde Psikoloji Kültürü. İslâmî Araştırmalar Dergisi, 19(3),409-421.
Hökelekli, H. (2010a). Din psikolojisi. Türkiye Diyanet Vakfı.
Hökelekli, H. (2010b). Din Psikolojisine Giriş (1. basım). Değerler eğitimi merkezi yayınları.
Hökelekli, H. (2012). İslam Psikolojisi Yazıları. Dem Yayınları.
Ibn-Ḥazm, ʿAlī Ibn-Aḥmad. (2012). Ahlâk ve davranış tarzları nefislerdeki ahlâkî hastalıkların tedavisi (M. Çağrıcı, Çev.; 1. baskı). Türkiye Diyanet Vakfı.
James, W. (1902). The varieties of religious experience. Collier Books.
Jeeves, M. A. (2010). Din Psikolojisi (A. Albayrak, Çev.). Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, X(2), Article 2.
Karaca, F. (2017). Din Psikolojisi. Eser Ofset Matbaacılık.
Karacoşkun, M. D., Horozcu, Ü., Yılmaz, S., Yüksel, A. Ş., & Sambur, B. (2013). Din psikolojisi el kitabı. Grafiker Yayınları.
Karakaya, F. T., & Uysal, E. (2019). Fârâbî’de “iyi, yetkinlik ve mutluluk” kavramları ışığında PDR hizmetlerine farklı bir yaklaşım. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3), 191-208.
Kaya, M. (1995). Farabi. İçinde İslam Ansiklopedisi (ss. 145-162). Türkiye Diyanet Vakfi Yayınları.
Kaya, M. (2007). Râzi. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 34, ss. 479-485). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. https://islamansiklopedisi.org.tr/razi-ebu-bekir
Kayıklık, H. (2017). Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Karahan Kitabevi.
Kızılgeçit, M. (2006). Haris el Muhasibi’de Dini Davranış Teorisi [Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kindī, Y. I.-I. al-. (2006). Felsefî risaleler (M. Kaya, Çev.). Klasik Yayınları.
Kindī, Y. I.-I. al-. (2012). Üzüntüden Kurtulma Yolları (M. Çağrıcı, Çev.; 1. baskı). Türkiye Diyanet Vakfı.
Koç, M. (2015). Türkiye’de Din Psikolojisi Çalışmaları (1949-2013) Üzerine Genel Bir Bakış. Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, I(2), Article 2.
Köse, A. (2008). Türkiye’de Psikoloji ve Din Psikolojisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Köse, A., & Ayten, A. (2012). Din psikolojisi, Timaş Yayınları.
Kutluer, İ. (1999). İbn Tufeyl. İçinde İslam Ansiklopedisi (C. 20, ss. 418-425). Türkiye Diyanet Vakfi Yayınları.
Mehmedoglu, A. U. (2004). Kisilik ve Din (Dindarlik Düzeyi ile Kisilik Özellikleri Arasindaki İliski Üzerine Bir Arastirma). Degerler Egitimi Merkezi.
Mounce, H. O. (1997). The Two Pragmatisms: From Peirce to Rorty. Routledge.
Ok, Ü. (2006). Türkiye’de Din Psikolojisi: Neredeyiz ve Nereye Gidebiliriz? İslâmî Araştırmalar (Dergi), XIX(3 [Din Psikolojisi Özel Sayısı]), Article 3 [Din Psikolojisi Özel Sayısı].
Parsons, W. B. (2013). Psikoloji: Din Psikolojisi (M. Ulu, Çev.). Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, XIII(1), Article 1.
Pazarlı, O. (1993). Din Psikolojisi. Remzi Kitapevi.
Peker, H. (2013). Din psikolojisi (9. baskı). Çamlıca Yayınları.
Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2007). Modern psikoloji tarihi (Y. Aslay, Çev.). Kaknüs Yayinlari.
Strízenec, M. (2010). Dindarlık ve Bilişsel Süreçler (A. Sezen, Çev.). Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, X(3), Article 3.
Strunk, J. O. (1996). Din Psikolojisi (A. V. İmamoğlu & F. Karaca, Çev.). Akademik Araştırmalar: Sosyal Bilimler Dergisi, I(3), Article 3.
Uysal, E. (2014). İbn Hazm’ın Ahlâka Dair Görüşleri. Diyanet İlmi Dergi, 50(4), Article 4.
Varlı, N. (2019). Erken Dönem İslâm Âlimlerinin Psikolojiye Katkıları: Akıl, Nefs, Ruh Kavramları. Antakiyat, 2(1), Article 1.
Wulff, D. M. (1997). Psychology of Religion: Classic and Contemporary (2nd ed). John Wiley & Sons.
Yapıcı, A. (2004). Din kimlik ve Ön Yargı: Biz ve Onlar, Karahan Kitabevi.
Yavuz, K. (1986). Din Psikolojisinde Metod Meselesi ve Yeni Gelişmeler. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi - Atatürk Üniversitesi İslâmi İlimler Fakültesi Dergisi, 7, Article 7.
Yavuz, K. (1987). Psikanalizde İlk Dini Gelişmelerin Değeri. Atatürk Üniversitesi Yayınları.
Yavuz, K. (1994). Din Psikolojisi. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 9, ss. 341-345.). TDV Yayınları.
Yavuz, K. (2013a). Günümüzde inancın psikolojisi, Boğaz İçi Yayınları.
Yavuz, K. (2013b). Günümüzde İnancın Psikolojisi. Boğaz İçi Yayınları.
Yenen, İ. (2009). Din Psikolojisi Alanında Türkiye’de Yapılan Bilimsel Faaliyetler Hakkında Bir Değerlendirme. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, II(1), Article 1.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International JOURNAL OF SOCIAL HUMANITIES SCIENCES RESEARCH
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
