Özel Eğitim Okullarında Çalışan Yönetici ve Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi
Abstract views: 194
/ 
PDF downloads: 118
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10476313Anahtar Kelimeler:
İş doyumu, Motivasyon, Özel eğitim, Öğretmen, Okul YöneticisiÖzet
Bu araştırmanın temel amacı, özel eğitim kurumlarında görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerinin iş doyumlarını çeşitli değişkenlere göre araştırıp karşılaştırmaktır. İş tatmini iş yaşamında oldukça önemli bir kavramdır. İşinden memnun olan kişiler sağlıklı bir çalışma ortamını hep birlikte yaratırlar. Bu ilişkinin test edilmesi amacıyla Denizli'deki özel eğitim okullarının yönetici ve öğretmenleriyle iletişime geçilmiş ve araştırmaya toplam 132 kişi katılmıştır. Bu araştırmada veri toplamak amacıyla “Kişisel Veri Ölçeği” ile Spector (1985) tarafından oluşturulan “JSS İş Doyumu Ölçeği (Job Satisfaction Survey)” kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edilirken önce betimsel veri analizi gerçekleştirilmiş ve aritmetik ortalama, sonra da standart sapma değerleri bulunmuştur. Normallik analizi gerçekleştirilmiş ve normallik açısından güçlü değerlere ulaşılmıştır. Buna bağlı olarak çalışma evreninden edinilmiş veriler parametrik analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre özel eğitim yönetici ve öğretmenlerinin iş doyumlarının ve motivasyonlarının oldukça yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak, bu çalışmada genç öğretmenlerin ve daha düşük mesleki niteliklere sahip öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinden daha yüksek iş tatminine sahip olduklarını ve okullarda çalışma arkadaşlarıyla daha yüksek iletişim kurduklarını ortaya çıkarmıştır. Elde edilen bulgulardan Okul yöneticileri ve öğretmenler arasında iş tatmini açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır. Bu araştırmada ayrıca genç öğretmenlerin ücret politikalar ve ödüller nedeniyle iş tatminsizliği yaşadıklarını, yöneticilerin ise bürokratik görev ve prosedürler nedeniyle işlerinden memnun olmadıklarını ortaya çıkarmıştır
Referanslar
Akkaş, S. (2017). Özel eğitim ve OÇEM sınıflarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu, Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 53-65.
Akman, H. (2011). İçsel ve dışsal motivasyon unsurlarına ilişkin Türk telekomünikasyon AŞ’de çalışanlar üzerinde bir araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aksu, G., Acuner, A. ve Tabak, R. (2002). Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı yöneticilerinin iş doyumuna yönelik bir araştırma (Ankara Örneği), Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55(4), 2.
Akşit Aşık, N. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme, Türk İdare Dergisi, 467. http://www.tid.gov.tr/makaleler/467nuranaksit.pdf
Aktan C. C. (1999). 2000'li Yıllarda Yeni Yönetim Teknikleri, Sinerjik Yönetim, TÜGİAD Yayını.
Altok, T. (2009). Çalışanların Motivasyonunu Etkileyen Faktörlere İlişkin Hizmet ve İmalat İşletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Antalyalı Ö. L. ve Bolat Ö. (2017). Öğrenilmiş İhtiyaçlar Bağlamında Temel Motivasyon Kaynakları (Tmk) Ölçeğinin Geliştirilmesi, Güvenilirlik Ve Geçerlik Analizi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), 83-114.
Artıran, M., Er, AC. ve Artıran, HM., (2019). Özel Eğitim Öğretmenlerinde Negatif Düşüncelerin Tükenmişlik Düzeyi ve İş Doyumu ile İlişkisi, İlköğretim Online, 18 (4), 2027 – 2040.
Aydemir, H., Diken, İH., Yıkmış, A., Aksoy, V. ve Özokçu, O. (2015). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (Özel Sayı), 68 – 86.
Bateman, T. S. ve Snell, S. A. (2016). Yönetim, (Çev. S. Besler ve C. Erbil), Nobel Yayınları.
Baykal, B. (1978). Motivasyon Kavramına Genel Bir Bakış, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
Bayrak Kök, S. (2006). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (1), 292.
Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel Davranış-İnsanın Üretim Gücü, (3. Baskı), Feryal Matbaası.
Baykul,Y. (1979). Örtük Özellikler ve Klasik Test Kuramları Üzerine Bir Karşılaştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi.
Beugre C.D. (1998), Managing Fairness in Organizations, Greenwood Publishing Group, Incorporated, Quorum Books Westport, Connecticut, London.
Bilge, F., Akman, Y. ve Kelecioğlu H. (2007). Öğretim Elemanlarının İş Doyumlarının Ölçülmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (32), 32-41.
Celep, C. (2003). “Ortaöğretimdeki Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlikleri”, 2000’li Yıllarda Lise Eğitimine Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu (08-09 Haziran 2002) Bildiriler Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 25, İstanbul, 239- 252.
Cranny, C.L., Simith, P& Stone F.F., (1992), Job Statisfaction: How People Feel About Their Job and How It Affects Their Performance, Levington Books, New York
Çağlar, D. (1982) Cumhuriyet Devrinde 1981'e Kadar Özel Eğitim, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15 (1), 324.
Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdüleme ve İş Doyumu, Anı Yayıncılık.
Davis K, (1982), “Human Behavior at Work”, New Delhi, Tata McGraw Hill Publications.
Dinçer, Ö., Fidan, Y. (1996). İşletme Yönetimi Beta Basım Yayım.
Doğan, B., Eroğlu, Ö. ve Değer, O. (2016), Enflasyon ve Faiz Oranı Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1-21, http://dx.doi.org/10.18074/cnuiibf.258
Erdoğan, İ. (1996). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
Eren, E. (1996). Yönetim Psikolojisi, İşletme İktisadi Enstitüsü, 30. Yıl Yayınları, No: 2.
Eren, E. (2003). Yönetim ve Organizasyon. (6. Baskı), Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Eroğlu, F. (1998). Davranış Bilimleri, (4. Baskı) Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Eyigün, E. (2015). Örgütlerde motivasyon-Verimlilik İlişkisi ve Sağlık Çalışanları, (Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Güleç Aslan, Y., Özbey, F. ve Cihan, H. (2014). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Sorunları ve İhtiyaçları. Vaka Çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 639-654.
Hoppock, R.(1935). Job Satisfaction. Harper.
Huseman, R. C., Hatfield, J. D., ve Miles, E. W. (1987). A New Perspective on Equity Theory: The Equity Sensitivity Construct. The Academy Of Management Review, 2 (12), 222-234.
Izgar, H. (2000). Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Bornout) Nedenleri ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi. (Yayınlanmış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karasar, N. (1984). Bilimsel Araştırma Metodu, Hacettepe Taş Kitapçılık.
Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar, (8. Baskı), Beta Yayınları.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, İstanbul Kültür Üniversitesi, Genişletilmiş 15. Baskı, Beta Yayınları.
Konuk, M. (2006) İşletmelerde Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Önemi-Konya Şeker Fabrikasında Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kumaş, V., Deniz, L. (2010). Öğretmenlerin İş Doyum Düzeylerinin İncelenmesi, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32, 125.
Küçükcivil, B. (2019). Tüketici Davranışlarının Etkilenmesinde McClelland’ın Motivasyon Kuramına Yönelik Bir İnceleme, Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 1 (2), 87.
Maslow, A. H. (1969). The Farther Reaches Of Human Nature, Journal of Transpersonal Psychology, 1(1), 1–9.
MEB (2011). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Özel Eğitimde Temel İlkeler, Ders Modülü, 141EO0040, Millî Eğitim Bakanlığı, Sayfa 8.
MEB (2015). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Mevzuatı, Ed. Karatay, A., http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_04/16103627_mevzuatktabia5.pdf
MEB (2016). Millî Eğitim Bakanlığı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğtiim Kurumları Yönetmeliği, Resmi Gazete, Sayı 29818.
MEB (2018). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliği, Resmî Gazete, Sayı 30455. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180621-8.htm
MERCER, D. (1997), Job Satisfaction and the Secondary Headteacher: The Creation of a Model of Job Satisfaction, School Leadership and Management. V:17 (1), 57.
Mıner J.B. (1992). Industrial – Organizational Psychology, Singapore, Mc Graw Hill Int.
Murat, D. (2019). Henry Murray’ın Kişiliğin Gelişimine Dair Dönemler Kuramı, http://www.ideaperest.com
Nakiboğlu, S. (2020). Hawthorne Etkisi: Endüstriyel Psikoloji Deneyi, https://psikogram.com/hawthorne-etkisi-deneyi/
Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2018). Tüketici Davranışı, MediaCat Kitapları.
Onaran, O. (1981). Çalışma Yaşamında Güdülenme Kuramları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
Örücü, E., vd., (2006). Kalite Yönetimi Çerçevesinde Bankalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yönetim ve Ekonomi, 13 (1), 39.
Önen, S. M. ve Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve Motivasyon: Kuramsal Bir Değerlendirme, Birey ve Toplum, Güz 2015, 5 (10).
Özdamar, K. (1999) Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1, Kaan Kitabevi
Özdoğan, O. (2012). İşletme Körlüğü Sürdürülebilir Hatalar Üstünlüğü, http://www.oganozdogan.com/2012/10/isletme-korlugu-surdurulebilir-hatalar.html
Özipek, S. (2002). Özel Gereksinimi olan Çocuklar ve Özel Öğretim. Ed: Özipek, S. 1-14, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2005). Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları, No:149.
Özpehlivan, M. (2018). İş Tatmini: Kavramsal Gelişimi, Bireysel ve Örgütsel Etkileri, Yararları ve Sonuçları, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (e-ISSN : 2602-4314). 2 (2), 43 – 70.
Paksoy, M. (2002). Çalışma Ortamında İnsan ve Toplum Kalite Yönetimi, Santay Yayınevi.
Parnell, J. A., Crandall, W, (2003), “Propensity for Participative Decision-making, Job Satisfaction, Organizational Commitment, Organizational Citizenship Behavior, and Intentions to Leave Among Egyptian Managers”, The Multinational Business Review, 11, 36-73.
Polat, Ş. (1994). Başarı Değerlemenin Motivasyon Üzerine Etkileri ve İstanbul İl Sınırları İçinde Yer Alan Hastanelerde Hemşirelik Hizmetlerinde Başarı Değerleme Çalışmalarına Yönelik Bir Araştırma, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel Psikoloji, (3. Basım), Alfa Basın Yayın.
Sağlam A. Ç. ve Demir M. (2015). The Relation Between The Level Of Professional Guidance Of National Education İnspectors Given To Class Teachers And The Teacher Motivations (Maarif Müfettişlerinin Sınıf Öğretmenlerine Mesleki Rehberlik Yapma Düzeyleri İle Öğretmen Motivasyonu Arasındaki İlişki), Journal Of Human Sciences, 12(2), 1503- 1521.
Sayyan S. (1990) İşletmelerde Verimlilik ve Verimlilik Artırılmasına İlişkin Bir Uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Schultz, Duane P. ve Schultz, S. E. (2001) Modern Psikoloji Tarihi, (Çev. Yasemin Aslay), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
Siegel, L. and Lane, I. M, (1974). Psychology in industrial organizations. Homewood, IL: Irwin.
Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeyleri, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, X (I), 143.
Şimşek, M. Ş. (2007). Yönetim ve Organizasyon, 9. Baskı, Adım Matbaacılık.
Spector, P. E. (1985). Measurement of human service staff satisfaction: Development of the Job Satisfaction Survey. American Journal of Community Psychology, 13(6), 693–713.
Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2010). Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması, Eğitim ve Bilim, 33 (147), 54 – 70.
Taşdemir, S. (2013). Motivasyon Kavramına Genel Bir Bakış, Motivasyon Araçları ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Ölçeğinde Bir Model Önerisi, (İdari Uzmanlık Tezi), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu.
TDK, (2020). www.tdk.gov.tr
Tekin, G. ve Görgülü, B. (2018). Clayton Alderfer'in Erg Teorisi ve Çalışanların İş Tatmini, Studies Journal 4 (17), 1560.
Tınaz, P. (2005). Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar, Beta Kitap.
Topaloğlu, T. (2006). Girişimcinin Motivasyonel ve Bilişsel Kişilik Özellikleri: Girişimci Ve Yöneticilerin Öğrenilmiş (Manifest) Gereksinimleri Ve Kontrol Odaklarının Kıyaslanmasına Yönelik Bir Araştırma, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vroom, V. H. (1967) Work And Motivation, John Wiley and Sons Inc.
Yapar, T. (2005). Motivasyonun İş Verimliliği Üzerine Etkisi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yelboğa, A. (2009). Validity And Reliability of the Turkish Version of the Job Satisfaction Survey, World Applied Sciences Journal, 6(8):1066-1072.
Yelboğa A. (2012). Örgütsel Adalet ile İş Doyumu İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma, Ege Akademik Bakış Dergisi, 12 (2).
Yıldız, B. (2010) Herzberg’in Çift Faktör Kuramı Açısından İlköğretim I. Kademe Öğretmenlerinin Motivasyon Düzeylerinin Değerlendirilmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yücel, T. S. (1989). Kamu Yönetiminde Personel Cezalandırma ve Ödüllendirme Sistemi ile Uygulamaya Ait Örnekler, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yüksel, Ö. (1998). İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
