Osmanlı Devleti'nde Vergi Yargılaması
Abstract views: 4
/ 
PDF downloads: 4
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.12603081Anahtar Kelimeler:
Osmanlı Devleti Vergi Yargılama Tarihi, Osmanlı Vergi Yargı Sistemi, Osmanlı Vergi Yargı KurumlarıÖzet
Osmanlı Devleti, İslam Hukuku anlayışını benimseyen bir devlettir. Tüm temel kurumlar ve kanunlar İslam Hukukundan kaynaklanmıştır. Bu nedenle yargı müessesesini İslam Hukuku anlayışı perspektifinde geliştirmiştir. Yargı örgütü merkeze bağlı olarak görev yapmıştır. Osmanlı Devleti’nde vergi yargılama faaliyetleri için ayrı bağımsız mahkemeler kurulmamıştır. Kadı, yargı örgütünün en önemli organı olarak görev yapmıştır. Kadının nitelikleri Mecelle’de hüküm altına alınmıştır. Mahkemelerde kadı; hakimliğin yanı sıra noterlik, vakıf müfettişliği ya da belediye reisliği gibi görevler yapmıştır. Bu çalışmada temel amaç, Osmanlı vergi yargılama sürecini tüm yönleriyle incelemek ve tarihsel bir analizle açıklamaktır. Bu çalışmada vergi yargılama sürecinin tarihi aşamaları, bu süreçte yer alan görevliler, verilen kararlar ve yargı kaynakları incelenmiştir.
Referanslar
Akbaş, M. (2019). 15 numaralı amasya şer’iye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. (18302), SB Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
Akman, A. (2024). Mecelle’de ispat hukuku. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 32(1), 355-389.
Aykut, İ. (2011). Osmanlı’da iktisadi suçlara bir örnek: ondalık ağnam uygulamasında sayıcı ismail ağa’nın yolsuzluğu. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. (280045), SB Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.
Avcı, M. (2016). Mecelle’ye göre hakimin nitelikleri ve yargılama etiği. TAAD, 7 (27),33-58.
Beşirli, M. (2019). 385 Numaralı Harput Şer'iye Sicili"nin Tanıtımı ve Osmanlı Şehir Tarihi Açısından Önemi. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 10(10), 3-25. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000421.
Çanlı, M. (2016). İşgal ve hukuk: işgal dönemi Osmanlı hükûmetlerinin çıkardığı hukuki metinler ve bu metinlerde işgal güçlerinin etkisi (1918-1922). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1465-1481.
Çeken, Ç. K. (2015). “İstanbul ahkâm defterlerinde yer alan tarımsal faaliyetlerle ilgili hükümlerin tahlili (1800-1875). Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20 (32), 155-190.
Doğan, K. C. (2019). Osmanlı devleti klasik çağında kadılık kurumu ve fonksiyonları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6 (4), 34-40.
Erçin, A. (2015). Osmanlı devleti’nde kadı ve şer’i mahkemeler. Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 15-23.
Gedikli, F. (2005). Osmanlı hukuk tarihi kaynağı olarak şer’iyye sicilleri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(5),187-214.
İmamoğlu, H. V. (2014). 19. yüzyılın başında Osmanlı adliye teşkilatının yenilenme sürecine medeniyet algısının etkisi. Studies of the Ottoman, 4(7), 1-17.
Kanberoğlu, N. (February, 2021). Meclis-i Vükela tarihi. Journal of History School (JOHS), 14 (L), 145-174. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.48887 .
Karıev, A. (2016). Asya’da islâm yargı teşkilâtı ve işleyişi (1709 -1876 Hokand Hanlığı ve 1865 -1928 Rus işgali süreci örneği). [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. SB Enstitüsü, Marmara Üniversitesi.
Kars, R. (2020). Osmanlı Devleti’nde İlmiye Mensuplarına İlişkin Yozlaşmanın Mühimme Defterlerindeki Yansımaları. Mecmua, (10), 347-368.
Kaya, S. (2018). Osman Güman ve Rabia Salur, Şeyhülislam Sadeddin Efendi’nin fetvaları çerçevesinde Osmanlı hukukunda kazai hükmün kaynakları. Journal of Sakarya University Faculty of Theology (SAUIFD), XX (38), 141-164. https://doi.org/10.17335/sakaifd.470945.
Kayar, B. (2020). Osmanlı yargı teşkilatında Naib. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 189-234.
Kundakçı, S. K. (2019) Osmanlı mahkemesi: Trabzon örneğinde (1557-1558). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, (27), 43-72.
Öğüt, T. & Küçük, N. (2015). 18. yy’da Kilis’te Okçu İzzeddinli Aşiretinin vergi direnci. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(12), 46-73.
Marufoğlu, A. & Gökbunar, R. (2021). “Başbaki Kulluğu'ndan Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı'na vergi denetim müesseseleri, günümüz sorunları ve çözüm önerileri. Yönetim ve Ekonomi, 28(1), 1-22.
Parlak, M. & Parlak, Z. (2012). Osmanlı mali sistemi ve Divan-ı Muhasebata giden yol. Sayıştay Dergisi, (88), 19-38.
Sağlam, M. H. (2011). II. tertip düstur kılavuzu Osmanlı devlet mevzuatı (1908-1922). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Sarı, B. (2018). Selected financial events in registers of 16th century Üsküdar Court and their socio economic analyzes. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 1 (1), 36-48.
Soyaslan, D. (1994). Kanun hükmünde kararnâmeler. Anayasa Yargısı Dergisi, (11), 159-160.
Şensoy, F. (2018). Osmanlı İmparatorluğu’nda mali yönetim denetim ve soruşturma, bir müsadere örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 53-86.
Tabakoğlu, A. & Taşdirek, O. Ç. (Mayıs 2015). Osmanlı’da mali denetimin kurumsal gelişimi: maliye teftiş heyetinin kuruluşu. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(2), 91-113. https://doi.org/10.11611/JMER621.
Tezcan, K. (2003). Türk vergi idaresinin tarihsel gelişim ve bu süreçte geçirdiği aşamaların etkinlik açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12),125-146.
Togral, Ö. (2019). Osmanlı Kudüs’ünde kaçakçılık faaliyetlerine genel bir bakış. Journal of Islamic Jerusalem Studies, 19(3), 375-388.
Tunç, M. N. (2022). Atik şikâyet defterleri’nin vakıf araştırmalarındaki yeri: 36 numaralı atik şikâyet defteri örneği. Vakıflar Dergisi, (57), 79-80.
Turgut, H. (2018). Osmanlı’dan günümüze Türk hukukunda yargı etiği ve hakimin vasıfları (1.Baskı). Adalet Yayınları.
Türkmenoğlu, M. A. & Göklü D. (2020). Osmanlı Klasik döneminde arabuluculuk, uzlaşma ve muslihûn’un konumu [Konferans Sunumu]. International Online Conference on Social Sciences Researches, 150-166. https://iocssr.avrasya.edu.tr/
Yıldız, S. & Bostan, M. K. (Şubat, 2017). Tarihsel süreç içerisinde Türk vergi yargısının gelişimi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10 (7),107-126.
Yılmaz, Y. (2019). Osmanlı Devleti’nde vergi sistemi ve vergi denetimi. Vergi Raporu, (232),11-22.
Yüksel, A. (2014). Mesai saatleri ekseninde Osmanlı bürokrasisinde yargının bağımsızlığı tartışması. Tarihin Peşinde, (12), 41‐70.
Yurtseven, Y. & Şahin, G. N. (2016). Klasik dönem Osmanlı hukukunda padişahın yargı yetkisi. YBHD, 159-206.
Yurtseven, A. (2019). Osmanlı ekonomisine dinamizm verme çabası: tanzimat dönemi temettüat uygulamaları. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5 (9), 12.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
