Şanlıurfa’da Yem Bitkisi Üretimi, Tarımsal Desteklemeler ve Hayvancılık İlişkisi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14957714Anahtar Kelimeler:
Yem bitkisi, hayvancılık, politikalar, ŞanlıurfaÖzet
Hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliği açısından yem bitkisi üretimindeki süreklilik büyük bir öneme sahiptir. Özellikle yonca, fiğ, mısır silajı ve korunga gibi yem bitkileri, hayvan beslenmesinde temel rol oynamaktadır. Şanlıurfa, hayvancılığa elverişli coğrafi yapısıyla Türkiye’nin önemli tarım ve hayvancılık merkezlerinden biridir. Yem bitkileri ile ilgili tarımsal desteklemeler, üretimi teşvik ederek daha düşük maliyetle kaliteli ve sürdürülebilir yem üretimini sağlamayı, böylece hayvansal ürünlerin verimliliğini artırmayı, maliyetleri düşürmeyi sektördeki sürdürülebilirliği sağlamamayı hedefler. Yem bitkileri münavebeye girerek tarla tarımında sürdürülebilirliği artırır. Bu çalışmada, Türkiye’de ve il bazında Şanlıurfa’da yem bitkileri üretimindeki ve hayvan varlığındaki gelişim incelenmiş olup destekleme politikaları ile birlikte değerlendirilmiştir. İncelenen 2004-2020 döneminde Türkiye’de hayvan varlığında önemli artışların olduğu değişimin tek değişkenli regresyon değeri %85.05 olduğu ve özellikle 2010 yılından itibaren artış trendine geçtiği, ancak 1 dekarlık yem bitkisi ekiliş alanına düşen hayvan sayısının 0.4 olduğu eğilim çizgisinin azalan bir trend gösterdiği ve değişimin tek değişkenli regresyon değerinin %12.53 olduğu belirlenmiştir. 2004-2020 döneminde, Şanlıurfa ilinde hayvan varlığının %72.23 arttığı, eğilim çizgisinin genel olarak dalgalı bir artış trendi gösterdiği, değişimin tek değişkenli regresyon değerinin %56.58 olduğu belirlenmiştir. Şanlıurfa’da yem bitkileri ekilen alan artarken, hayvan varlığındaki en yüksek artış büyük baş hayvan varlığındadır. Şanlıurfa ili hayvan varlığı yemleme ve besiye dayalı büyükbaş hayvancılığa doğru genişlemiş ve daha ziyade meraya dayalı küçükbaş hayvancılık buna benzer bir büyüme gösterememiştir.
Referanslar
Açıkgöz, E., Hatipoğlu, R., Altınok, S., Sancak, C., Tan, A., & Uraz, D. (2005, Ocak 3-7). Yem bitkileri üretimi ve sorunları [Sözlü bildiri]. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Tarım Kongresi, Ankara, Türkiye.
Alçiçek, A., Kılıç, A., Ayhan, V., & Özdoğan, M. (2010, Ocak 1-15). Türkiye’de kaba yem üretimi ve sorunları [Sözlü bildiri]. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Ankara, Türkiye.
Aydogdu, M. H., Karlı, B., Yenigün, K., & Aydogdu, M. (2016). Evaluation of farmers’ willingness to pay for water under shortages: A case study of Harran plain, Turkey. Journal of Environmental & Agricultural Sciences, 7(2016), 23-28.
Aydoğdu, M., Aydoğdu, İ., Cevheri, C., Sevinç, M. R., & Küçük, N. (2020). Şanlıurfa’daki yem bitkileri eken çiftçilerin sosyo-ekonomik profilinin analizi. Journal of Ekonomi, 10-15.
ESK, (2024). Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü 2023 Yılı Sektör Raporu. https://www.esk.gov.tr/upload/ Node/10255/files/ESK_2023_Yili_Sektor_Raporu_.pdf
Yolcu, H., & Tan, M. (2008). Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakıĢ. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3), 303-312.
Harmanşah, F. (2018). Türkiye’de kaliteli kaba yem üretimi sorunlar ve öneriler. Türktob Dergisi, 25, 9-13.
Karlı, B. (2011, Ekim 24-26). GAP Bölgesi tarımının sosyo-ekonomik yapısı [Sözlü bildiri]. GAP ll. Tarım Kongresi, HRÜ. Ziraat Fakültesi-Başbakanlık GAP-BKİ Başkanlığı, Şanlıurfa, Türkiye.
Özkan, U. (2020). Türkiye yem bitkileri tarımına karşılaştırmalı genel bakış ve değerlendirme. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research, 1(1), 29-43.
TEPGE (2018) TEPGE, Tarım Ürünleri Piyasası, Kırmızı Et. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler
TUİK, (2018) Türkiye'de Canlı Hayvan Sayıları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr
TUİK, (2025a) hayvansal-uretim-istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/bulten/index?p=hayvansal-uretim-istatistikleri-aralik-2020-37208
TUİK, (2025b) Bitkisel -uretim-istatistikleri. bhttps://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.