Tüketim Harcamalarında Bireylerin Kredi Kartı Kullanım Eğilimi: Türkiye Örneği


Abstract views: 38 / PDF downloads: 11

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14787279

Anahtar Kelimeler:

Tüketici, Kredi Kartı, Dijital Ödeme Sistemleri

Özet

Toplumsal hayatın her alanını etkileyen teknolojik gelişmeler; bireylerin tüketim harcamalarında kullandıkları ödeme aracının değişmesine ve nakit kullanım alışkanlığının kaybedilmesine neden olmuştur. Dolayısıyla çalışmada, bireylerin hayatını kolaylaştıran veya zorlaştıran, güncel bir konu olan ve tüketim harcamalarında kullanımı alışkanlık hale gelen kredi kartlarının zaman içindeki eğilimi incelenmiştir. Çalışmanın temel veri kaynağını, Bankalararası Kart Merkezi, vb. kurumların istatistiki verileri oluşturmuş; yapılan analizler sonucunda, Türkiye’de kredi kartı kullanımının zaman içindeki artışının oldukça yüksek olduğu belirlenmiştir. Küresel gelişmeler ve uygulanan ekonomik politikaların etkisiyle tüketicilerin harcama eğilimini tetikleyen faktörler, özellikle geliri düşük olan bireylerin bütçe yönetim stratejilerini de doğrudan etkilemektedir. Dolayısıyla bireylerde tüketim bilinci oluşturmak, bireyleri finansal okuryazarlık konusunda bilgilendirmek önem taşımaktadır. Harcama alışkanlığı ve etkili bütçe yönetimi stratejilerinin geliştirilmesi, bireyler için önemli olduğu kadar makroekonomik denge açısından da önem taşımaktadır. Diğer yandan, finansal çalışmaların çoğunda kredi kartları; bankaların işleyişi açısından incelenmekte, toplumsal boyutu ihmal edilmektedir. Bu yüzden çalışmada finansal işlemler, toplumsal boyutuyla incelenerek konuya farklı bir bakış açısı kazandırılmıştır.  

Referanslar

Anadolu Üniversitesi, (2005). İktisada giriş. Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (2024). Krediler. https://www.bddk.org.tr/bultenhaftalik.

Bankalararası Kart Merkezi (2018). Paranın serüveni. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları. https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2018/06/ PARANIN-SERÜVENİ-2.-BASKI.pdf.

Bankalararası Kart Merkezi (2019). Anlık ödemeler: nakitsiz ödemelerin yükselen yıldızı. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları. https://bkm.com.tr/wpcontent/uploads/2015/06/Anlik_Odemeler_Nakitsiz_ Odemelerin _ Yukselen_ Yildizi/

Bankalararası Kart Merkezi (2024a). Kamuda kart kabulü etki analizi. https://bkm.com.tr/wpcontent/uploads/2015/06/bkm_kamuda_kart_kabulu_raporu.pdf.

Bankalararası Kart Merkezi (2024b). İnternetten yapılan kartlı ödeme işlemleri. https://bkm.com.tr/internetten-yapilan-kartli-odeme-islemleri/.

Bankalararası Kart Merkezi (2024c). Dönemsel bilgiler. https://bkm.com.tr/raporlar-ve-yayinlar/donemsel-bilgiler/.

Çelik, K. (2015). Makro iktisada giriş (6. Baskı). Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.

Çeşmeci, N. (2022). Rasyonel seçim teorisi ve turizm araştırmalarında kullanımı. Sinan Sönmez (Ed.), Sosyal, beşeri ve idari bilimler alanında yeni trendler IV içinde (s. 633-647). Duvar Yayınları.

Ertan, Y. (2007). Davranışsal finans ve Pişmanlık Teorisi’nin döviz kuru riskinden korunma kararına etkisi. [Yükseklisans Tezi]. (210143), SB Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi.

İşbank (2024). Ön ödemeli kartlar. https://www.isbank.com.tr/blog/on-odemeli-kart-nedir-ve-nasil kullanilir?

Kart Monitör (2014). Kredi kartı kullanım alışkanlıkları araştırması: ödeme sistemlerinde yeni teknolojiler. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları. https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2015/06/kart_monitor _2013. pdf.

Kart Monitör, (2017). Kredi kartı kullanım alışkanlıkları araştırması. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları. https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2018/03/Kart_Monitor_2017.pdf.

Kaya, F. (2009). Türkiye’de kredi kartı uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.

Kızılot, Ş., Kılıç, C., Tokatlıoğlu, İ. (2014). Kartlı ödemelerin ekonomik faydaları. Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Koç, E. (2019). Tüketici davranışı ve pazarlama stratejileri: global ve yerel yaklaşım (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.

Korkmaz, A. (2018). Bankacılık sektöründe faiz oranı riski ve belirleyicileri: BİST bankalarına yönelik bir uygulama. [Doktora Tezi]. (513465), SB Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.

Mercan, N. (2015). Ajzen’in planlanmış davranış teorisi bağlamında Whistleblowing. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 7(2):1-14.

Özkan, A. (2016). Anı ve fotoğraflarla Türkiye’nin kartlı ödeme sistemleri tarihi. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları. https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2016/07/BKM-Kitap-Temmuz-16.pdf.

T.C. Merkez Bankası (2011). Türkiye’de kredi kartı piyasası. https://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/ 1cfda03c-cc71-4db7-ae1a502f908c1e18/kk_piyasa.pdf?MOD

T.C. Merkez Bankası (2024). Kartlı harcama tercihlerinde son dönem eğilimler. https://tcmbblog.org/wps/ wcm/connect/blog/tr/main+menu/ analizler/kartli_harcama_tercihlerinde_son_donem_egilimler.

Türkiye Bankalar Birliği (2024). Bireysel kredi ve kredi kartı borcunu ödememiş gerçek kişi sayısı. https://www.riskmerkezi.org/tr/ istatistikler/23.

Türkiye İstatistik Kurumu (2024). Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-KullanimArastirmasi-2024-53492.

Türkiye İstatistik Kurumu (2023a). Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Yoksulluk-ve-Yasam-Kosullari-Istatistikleri-2023-53841.

Türkiye İstatistik Kurumu (2023b). Hane Halkı Tüketim Harcaması İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Hanehalki-Tuketim-Harcamasi-2023-53801.

Türkiye İstatistik Kurumu (2023c). Gelir Dağılımı İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p= Gelir-Dagilimi-Istatistikleri-2023-53840.

Yılmazer, A. ve Eroğlu, C. (2010). Davranış bilimleri ve örgütsel davranış (2. Baskı). Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.

Vikipedi (2024). Temassız ödeme. https://tr.wikipedia.org/wiki/Temassız_ ödeme

İndir

Yayınlanmış

2025-01-31

Nasıl Atıf Yapılır

Duvan, E. K. (2025). Tüketim Harcamalarında Bireylerin Kredi Kartı Kullanım Eğilimi: Türkiye Örneği . International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 12(115), 89–104. https://doi.org/10.5281/zenodo.14787279