Acil Durumlar ve Yangın Kavramının Eğitim Öğretim Kurumları Özelinde İncelenmesi


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15128163Anahtar Kelimeler:
Acil Durum, Afet, Okul, YangınÖzet
Bu çalışmanın amacı, acil durumlar ve yangının eğitim kurumları açısından taşıdığı önemi analiz etmektir. Eğitim kurumlarında meydana gelebilecek acil durumlar ve yangınlar, öğrenci ve personelin güvenliğini tehdit eden ciddi riskler arasındadır. Bu nedenle, eğitim ortamlarında alınması gereken önlemler, karşılaşılabilecek riskler ve bu konudaki akademik yaklaşımlar kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmada, genel tarama modeli kullanılarak farklı kaynaklar değerlendirilmiş ve bilimsel bir sonuca ulaşılması amaçlanmıştır. Çalışmanın evrenini, acil durumlar ve yangının eğitim kurumlarıyla ilişkisini ele alan, daha önce yayınlanmış ve akademik erişime açık çalışmalar oluşturmaktadır. Bu çerçevede, ulaşılan akademik kaynaklar nitel veri analizi yöntemiyle incelenmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmaların sonuçları, eğitim kurumlarının afetlere ve acil durumlara karşı yeterince hazırlıklı olmadığını göstermektedir. Yangın güvenliği açısından, Türkiye’deki mevcut yönetmeliklerin okul öncesi eğitim yapıları için yetersiz olduğu, özellikle kaçış yolları, yangın algılama sistemleri ve yapı malzemeleri gibi kritik konuların gözden geçirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Öğrencilerin yangın ve deprem tahliye süreçlerine genel olarak bilinçli olduğu, ancak bazı kritik güvenlik önlemleri konusunda eksiklikler yaşandığı görülmüştür. Okul yöneticileri açısından ise kriz yönetimi ve afet planlaması konularında belirli eksikliklerin olduğu, ancak bu alanda yapılan planlamaların güncellenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Sonuç olarak, eğitim kurumlarında güvenliğin sağlanması için fiziksel önlemlerin yanı sıra psikososyal destek sistemlerinin güçlendirilmesi, mevzuatın yeniden düzenlenmesi ve tüm paydaşların iş birliği içinde çalışmasının kritik öneme sahip olduğu ortaya konmuştur
Referanslar
Akali, M. N., Khabamba, I., & Muyinga, G. A. (2009). Fire sources, disaster impacts and mitigation in Kenyan secondary schools. In Proceedings of the Workshop on Institutional Fires.
Artim, N. (1999). Fire safety network [Unpublished paper]. Middlebury.
Ayonga, I. N. (2016). An investigation of fire emergency preparedness in Kenyan schools: A case study of public secondary schools in Nairobi (Master’s thesis). University of Nairobi, Faculty of Arts.
Bağcı, A., Azimli, P., Uluçay, H., & Keskin, A. (2024). Eğitim öğretim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği bilincinin incelenmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(104), 545-555.
Deer, M. (2020). Fire safety in schools: Legislation in place for fire safety in schools. Retrieved March 28, 2023, from https://cpdonline.co.uk/knowledge-base/health-and-safety/fire-safety-in-schools/
Demirel, S. (2019). Eğitim binalarının acil durumlar açısından değerlendirilmesi ve güvenilirlik düzeylerinin arttırılmasına yönelik model tasarımı (Yüksek lisans tezi). Gümüşhane Üniversitesi.
Doğan, F., & Kırkıncıoğlu, M. (2020). Okul öncesi çocuklarda (4-6 yaş) deprem, yangın ve tahliye konusunda durum tespitinin yapılması. İSG Akademik, 2(2), 145-159.
Inyang, O. E. (2018). Vulnerability of urban primary and secondary schools to fire hazards: A qualitative study in Ibadan, Nigeria (Student Working Paper No. 1).
Kukali, A. N., & Kabuka, E. K. (2009). Fire disasters in secondary boarding schools in Kenya. Journal of Disaster Management and Risk Reduction, 3, 60-71.
Lai, B. S., Esnard, A. M., Lowe, S. R., & Peek, L. (2016). Schools and disasters: Safety and mental health assessment and interventions for children. Current Psychiatry Reports, 18, 109.
Mangoa, M. (2012, [Month Day]). Maranda High closed after fire tragedy. The East African Standard. Standard Newspapers.
Monk, J. H. (2011). Fire prevention and life safety education in schools: A collaborative effort. Hampton Division of Fire and Rescue.
Odabaş, L., & Cengiz, S. (2021). Eğitim kurumları idarecilerinin kriz anında afet ve acil durumlara yönelik yeterliliklerinin değerlendirilmesi: Gümüşhane ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 521-531.
Özmen, B. (Ed.). (2023). Disaster and emergency management planning guide for educational institutions. Istanbul Seismic Risk Mitigation and Emergency Preparedness Project (ISMEP), Istanbul Project Coordination Unit (IPKB), Governorship of Istanbul, & AFAD.
Özmen, B., Gerdan, S., & Ergünay, O. (2015). Okullar için afet ve acil durum yönetimi planları. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 3(1), 37-52.
Rezabeigi Davarani, E., Nekoei Moghadam, M., Daneshi, S., Khanjani, N., & Kiarsi, M. (2020). Review of school fires in Iran: The causes, consequences and lessons learned. Annals of Burns and Fire Disasters, 33(1), 53-61.
Sayın, S., & Kutsal, H. (2021). Okul öncesi eğitim yapılarının pasif yangın güvenlik önlemlerinin değerlendirilmesi. Online Journal of Art and Design.
Seyedin, H., Dowlati, M., Moslehi, S., & Sakhaei, F. S. (2020). Health, safety, and education measures for fire in schools: A review article. Journal of Education and Health Promotion, 9(1), 121. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_665_19
Shaluf, M. I. (2007). Disaster types. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 16(5), 704–717. https://doi.org/[Insert DOI if available]
Shibutse, P. I., Omuterema, S., & China, S. (2014). Causes of fire disasters in secondary schools in Kenya. Research on Humanities and Social Sciences, 4(25), 66-70.
Timovska, M. (2012). Improving fire safety in schools. In Technics and Informatics in Education: 4th International Conference, Technical Faculty Čačak, 1–3 June 2012.
Turan, M. (2021). Afetlerde eğitim kurumları güvenliği kapsamında öğretmen yöneticilerin rol ve sorumlulukları ile ilgili çıkarımlar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 1270-1282.
Türmen, T. (2012). Afet zamanlarında eğitim: Eğitim izleme raporu. Eğitim Reformu Girişimi (ERG).
United Nations International Children's Emergency Fund [UNICEF] Field Office for West Bengal. (2019). Manual on comprehensive school safety and security programme (CSSSP). Retrieved November 17, 2023, from https://www.unicef.org/india/media/2806/file/School-Safety-Security-Manual-West Bengal.pdf
Yılmaz, Ö. (2025). Okul güvenliğinin önemi ve güvenliğin sağlanması. Sosyal Gelişim Dergisi, 3(1), 23-32.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.