TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM REFORMLARINDA SUBSİDİARİTE İLKESİNİN ETKİLERİ

Özet

Yeni sağ olarak isimlendirilen neo-liberal politikaların 1970’li yıllarda hâkim pozisyona gelmesi sonucunda devletlerin politikaları da küresel sermayenin çıkarları doğrultusunda değişmeye başlamıştır. Devletin, piyasalar üzerindeki düzenleyici ve denetleyici rolünün sonlandırılmaya çalışıldığı bu dönem, beraberinde güne uygun yeni tip kamu politikalarını getirmiştir. Yerel yönetimler küreselleşme sürecinden azade olmamış, günün hâkim ekonomik ilişkileri doğrultusunda değişime uğramıştır. Kamunun sorumluluğunda olan hizmetlerin vatandaşa en yakın birim tarafından yerine getirilmesi demek olan subsidiarite ilkesi ile birlikte hizmet üretiminde verimliliğin artırılacağı savunulmaktadır. Subsidiarite ilkesinin uygulanmasıyla birlikte hizmet üretiminde merkezi yönetimden sonra ikincil pozisyonda bulunan yerel yönetimler asli unsur haline gelmekte ve hizmetin sunumunu özel sektörle paylaşabilmektedir, buda kamu hizmetlerinin piyasalaştırılması anlamına gelmektedir. Kamu hizmetlerinin küresel sermayenin ihtiyaçları doğrultusunda piyasalaşmasıyla birlikte halk vatandaş pozisyonundan müşteri pozisyonuna indirgenmektedir. 1980 askeri darbesi sonrası Türkiye’de de hâkimiyet kurmaya başlayan neo- liberal politikalar beraberinde yeni tip kamu yönetimi anlayışını getirmiştir. Bu dönemde yeni tip kamu anlayışına uygun olarak başlatılan reform hareketi 2000’li yılların başında Avrupa Birliği’nin etkisi ile hızlanmıştır. Bu makalede 1982 Anayasa’sında çeşitli atıfların yapıldığı subsidiarite ilkesinin özellikle 2000 yılından sonra yapılan yerel yönetim reformlarında ki etkisi ve gerçekleştirilen reformlar ile pratik anlamda uygulanması için önünde ki Anayasal engellerin nasıl kaldırılmaya çalışıldığı tartışılacaktır.