TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE YURTİÇİ YATIRIMLARIN CO2 EMİSYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN AMPİRİK ANALİZİ

Özet

Dünya sera gazı emisyonunu azaltma yönünde politikalarını hızlandırma çabası içinde ve bu çabaların yüklediği maliyetler özellikle gelişme düzeyi düşük ülkeleri zorlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı yabancı sermaye girişinin yoğun olduğu Türkiye’de yabacı ve yurtiçi yatırımların çevresel bozulma üzerindeki etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Çalışmanın ampirik analiz kısmında 1970-2018 yılları arasında Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar ve gayri safi sabit sermaye yatırımlarının CO₂ emisyonu üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Zaman serisi analizinde değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönemli ilişki ARDL sınır testi yöntemiyle incelenirken nedensel ilişkinin araştırılmasında Toda-Yamamoto nedensellik testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre CO₂ emisyonu ile doğrudan yabancı yatırımlar arasında uzun dönemde anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Yine enerji tüketimindeki artış uzun dönemde CO₂ emisyonunu artırıcı etkiye sahiptir ve aralarındaki ilişki istatistiki bakımdan anlamlıdır. Buna karşın CO₂ emisyonu ile gayri safi sabit sermaye oluşumu arasındaki uzun dönemli ilişki anlamsızdır. Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarına göre doğrudan yabancı yatırımlar ile CO₂ emisyonu ve enerji tüketimi ile CO₂ emisyonu arasındaki nedensellik ilişkisi çift yönlüdür. Buna karşın yurtiçi yatırımlar ile CO₂ emisyonu arasında nedensellik ilişkisi mevcut değildir.