ERGENLERİN YABANCI DİL KAYGISININ AÇIKLANMASINDA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ VE YETERLİLİK İNANÇLARININ ROLÜ

Özet

Bu araştırmanın amacı; ergenlerin yabancı dil öğrenme kaygılarının açıklayıcısı olarak kullandıkları başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları yetkinlik inançlarının etkisinin incelenmesidir. Ortaokul öğrencileri evreninde gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden iki farklı ilden araştırmaya katılan 325 (%50)’si kız, 325 (%50)’si erkek toplam 650 öğrenci oluşturmaktadır. İlişkisel araştırma modelindeki bu araştırmada veri toplama aracı olarak, Baş (2013) tarafından geliştirilen “Yabancı Dil Öğrenme Kaygısı Ölçeği”, Bedel, Işık ve Hamarta (2014) tarafından geliştirilen “Başa Çıkma Stratejileri Ölçeği” ve Çelikkaleli (2014) tarafından geliştirilen “Yetkinlik İnançları Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin analizinde çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Yabancı dil öğrenme kaygısı, genel kaygı ve üç alt boyutu olan kişilikten kaynaklı kaygı, iletişim kaygısı ve değerlendirme kaygısı açısından ele alınmıştır.
Araştırma sonucunda ergenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları yetkinlik inançlarının yabancı dil öğrenme genel kaygısı değişkenindeki toplam varyansın %33,6’sını açıkladığı; yordayıcı değişkenlerin göreli önem sırasının; olumsuz başa çıkma, aktif başa çıkma, duygusal yetkinlik inancı, kaçınan başa çıkma, akademik yetkinlik inancı ve sosyal yetkinlik inancı şeklinde oluştuğu; aktif başa çıkma, kaçınan başa çıkma, olumsuz başa çıkma, akademik yetkinlik inancı ve duygusal yetkinlik inancının yabancı dil öğrenme genel kaygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu; sosyal yetkinlik inancının ise önemli bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir.
Ergenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları yetkinlik inançları yabancı dil öğrenmede kişilikten kaynaklı kaygı değişkenindeki toplam varyansın %29,6’sını açıkladığı; yordayıcı değişkenlerin göreli önem sırasının; olumsuz başa çıkma, duygusal yetkinlik inancı, aktif başa çıkma, akademik yetkinlik inancı, kaçınan başa çıkma ve sosyal yetkinlik inancı şeklinde oluştuğu; aktif başa çıkma, kaçınan başa çıkma, olumsuz başa çıkma, akademik yetkinlik inancı ve duygusal yetkinlik inancının yabancı dil öğrenme genel kaygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu; sosyal yetkinlik inancının ise önemli bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir.
Ergenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları yetkinlik inançları yabancı dil öğrenmede iletişim kaygısı değişkenindeki toplam varyansın %20,5’ini açıkladığı; yordayıcı değişkenlerin göreli önem sırasının; olumsuz başa çıkma, akademik yetkinlik inancı, aktif başa çıkma, kaçınan başa çıkma, sosyal yetkinlik inancı ve duygusal yetkinlik inancı şeklinde oluştuğu; olumsuz başa çıkma ve akademik yetkinlik inancının yabancı dil öğrenmede iletişim kaygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu; aktif başa çıkma, kaçınan başa çıkma, duygusal yetkinlik inancı ve sosyal yetkinlik inancının ise önemli bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir.
Ergenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları yetkinlik inançları yabancı dil öğrenmede değerlendirme kaygısı değişkenindeki toplam varyansın %27,1’ini açıkladığı, yordayıcı değişkenlerin göreli önem sırasının; olumsuz başa çıkma, aktif başa çıkma, sosyal yetkinlik inancı, kaçınan başa çıkma, duygusal yetkinlik inancı ve sosyal yetkinlik inancı şeklinde oluştuğu; aktif başa çıkma, kaçınan başa çıkma, olumsuz başa çıkma ve sosyal yetkinlik inancının yabancı dil öğrenmede değerlendirme kaygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu; akademik yetkinlik inancı ve duygusal yetkinlik inancının ise önemli bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir.
Araştırmanın sonuçları doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir