İTHALAT VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ASİMETRİK OLARAK İNCELENMESİ

Özet

İthalata dayalı büyüme modeli, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin iktisadi kalkınma süreçlerine olumlu etkiler sağlayabilmektedir. Bu kapsamda söz konusu araştırmada, ithalata dayalı büyüme modelinin Türkiye ekonomisi üzerindeki yansımalarının çözümlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 1988–2021 yılları arası dönemde asimetrik bileşenler ışığında analiz edilmiştir ve verilerin analizinde Doğrusal Olmayan Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (NARDL) yöntemi ile Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi kullanılmıştır. NARDL eşbütünleşme ve parametre katsayı test sonuçlarına göre, uzun dönemde asimetrik olarak ithalat ile ekonomik büyümenin eşbütünleşik olduğu, ithalatın hem pozitif hem de negatif bileşeninin ekonomik büyüme üzerinde arttırıcı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Hatemi-J (2012) nedensellik testi sonuçlarına göre ekonomik büyümenin negatif bileşeninden ithalatın negatif bileşenine, ithalatın pozitif bileşeninden ekonomik büyümenin pozitif bileşenine, ithalatın negatif bileşeninden ekonomik büyümenin negatif bileşenine, ithalatın negatif bileşeninden ekonomik büyümenin pozitif bileşenine nedenselliğin olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında Türkiye ekonomisinde ithalata dayalı büyüme modelinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Fakat söz konusu modelin uzun vadede sürdürülebilir bir politika olmadığı, bu kapsamda önümüzdeki süreçte iktisadi büyüme olgusunun sağlıklı bir konjonktürde sürdürülmesi adına yerli girdi ve ara malı tedariki düzeyinin artırılmasına yönelik politikalara öncelik verilmelidir.