KUZEY YARIMADA ÜLKELERİNDE DOĞAL AHŞAP KULLANIMININ SANDALYE ÜZERİNDEN İNCELENMESİ

Özet

Kullanıcılar çevrelerindeki mobilyalar ile görsel ve fiziksel iletişimlerini duyu organları aracılığı ile kurarlar. Mobilyaların başta görme duyusu olmak üzere diğer duyu organlarımızca algılanan özellikleri, mobilya kimliğinin malzeme ve tasarım bakımından anlaşılmasına yardımcı olur. Malzeme; teknoloji, işlev ve gereksinim gibi etkenlerle biçimi ortaya koyar ve görsel özelliklerin fiziksel olarak algılanması; renkler, dokular, malzemeler, birçok karışık, tanımsız fiziki etkiler ve algılar sonucu oluşur. Tasarım ise tasarımcının yaşadığı yer, bulunduğu kültür topluluğu, estetik kaygılar, kullandığı malzeme, renk, mekânla olan ilişki, stil, sabit veya hareketli olmak gibi birçok etki sonucu ortaya çıkar. Oturma elemanlarında biçimi oluşturan malzeme ve strüktür, tasarımı etkilenmekle beraber, bulunduğu mekânlara, ihtiyaçlara, eylemlere göre farklılık gösterir. Oturma elemanı olarak sandalye, antropometrik özelliklere göre değişkenlik gösterir. Konfor şartlarının lüks olmaktan çıkıp gereksinim haline geldiği son yıllarda, teknoloji ve malzemenin işbirliği önem kazanmakta ve tasarımcılar oturma elemanlarının kullanımını çeşitlendirmek ve standartları yükseltmek için farklı çözüm önerileri getirmeyi hedeflemektedirler. İskandinav ülkeleri; Avrupa Kıtası’nın kuzeyinde yer alan Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İsveç gibi ülkelerden oluşmaktadır. İskandinav tasarımının özünü sadelik ve işlev oluşturmaktadır. Tasarımlarda göz doldurmaya yönelik süslemelerden ziyade sade bir bütünlük oluşturan formlara ağırlık verilmektedir. Tasarımda, tasarım ayrıntılarına özen gösterilmesi, imalat aşamasında kaliteli el işçiliği, doğal malzeme kullanımı, rahatlık ve işlev unsurlarının birlikte sentezlenmesi ile tasarımlar net bir şekilde yapılandırılmaktadır. Bu yaklaşım tasarım kültüründe köklü ve saygın bir yere sahip olan İskandinav tasarım anlayışının Hans J. Wegner, Finn Juhl, Poul Kjaerholm, Alvar Aalto, Bruna Mathsson ve Viktor Alm gibi geleneğin ikonları olan tasarımcıların kendi ürünlerinin geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, İskandinav tasarımcıların masif mobilya kullanımlarının oturma elemanı olarak sandalye üzerinden, tasarım ve malzeme kullanımı bakımından değerlendirmek ve araştırma kapsamında nitel arama tekniklerinden, tarama araştırma yöntemi ile incelenmektir. Çalışma kapsamında Hans J. Wegner, Finn Juhl, Poul Kjaerholm, Alvar Aalto, Bruna Mathsson ve Viktor Alm gibi tasarımcıların ikonik sandalye tasarımları incelenmiştir. Çalışman sonucunda, çevresel faktörlere uyumun tasarımı nasıl etkilediğini incelemekle beraber, ortaya çıkan tasarımların yalın, detay çözümlemelerindeki karmaşık olmayan yaklaşımların malzeme ile nasıl bütünleştiğine dikkat çekmek hedeflenmektedir