EBDÂLLER

Özet

Bu araştırma, sufiyye lügatinde kendisine oldukça çok yer bulan “Ebdâl” konusunu ele almaktadır. Ebdâller salihlerden oluşan bir topluluktur ve yeryüzü onlardan hali değildir. Onlardan birisi vefat ederse Allah yerine bir başkasını getirir. Araştırmamız bu sözün doğruluğunu ve islam dinine nisbetini ele almaktadır. Ebdallik meselesi kulaktan kulağa yaygınlık kazanan bir durum olunca bizler de araştırmamızı bu konuda varid olan rivayetlere, incelemelere ve alimlerin bu konudaki görüşlerine yer vermeye hasrettik. Ebdallik düşüncesinin kelam fırkaları ve mezhebleri içerisinde kendisine köklü bir yer bulmuş olması sebebiyle araştırmamız, önemli bir meseleye ışık tutmaktadır. Bu konuda net bir sonuca ulaşmak birçok ihtilafı ortadan kaldırmış olacaktır.
Araştırmamızın giriş bölümünde, Cibril Hadisinde varid olunan tertib üzere İman, İslam ve ihsan’ın meratibi konuları ele alınmakta ve evliyaların derecelerine değinilmektedir. Daha sonra Ebdâl kavramının lügat ve ıstılahi anlamlarına yer verilerek bu hususta varid olan hadisler zikredilmiş ve alimlerin lehte ve aleyhteki görüşlerine değinilmiştir.
Yapılan araştırma ve incelemeler neticesinde bu konuda zikredilen hadislerin ravileri sebebiyle zayıf oldukları anlaşılmıştır. Ancak birçok açıdan yapılan rivayetlerin mevcudiyeti bu hadislerin hasen hadis kategorisinde değerlendirlmesini sağlamıştır. Mesele gayba ait bir konu olduğundan ve ebdalliğin kabul edilmemesinin kabul edilmesine nazaran daha zayıf olması sebebiyle araştırmamızda hadislerin de varlığı göz önünde bulundurularak ebdalliğin var olduğu tezi savunulmuştur. Çünkü bu konu, imanın kendisine halel getirmemekte, artıp eksilmesine sebep olmamakta ve inkarı da küfrü gerektirecek bir konu değildir