DOĞAL BOYAMADA MUSTAFA GENÇ EKOLÜ VE BAZI REÇETELERİNİN İPEKLİ KUMAŞLARDA UYGULANMASI İLE HASLIK TESTLERİNİN YAPILMASI

Özet

MÖ 4500 Yıllarından itibaren mordanlı boyamanın bulunması ile birlikte doğada bulunan bitkiler, boya böcekleri ve deniz kabukluları boya kaynağı olarak kullanılmaya başlamış ve 1856 Yılında doğal boya pigmentlerinin kimyasal olarak sentezlenmesine kadar da kullanılmıştır. Günümüzde doğal yaşam trendleri yeniden önem kazanması ile birlikte doğal boyamaya ilgi de artmıştır. İnsanlık, kirlenen dünyada doğayı en iyi şekilde korumak ve sürdürülebilir olarak ondan faydalanmak zorundadır. İnsan sağlığına ve ekolojiye zarar vermeden boyarmadde üretilmesi, üzerinde durulması gereken bir konudur.

Bu çalışmada doğal boyama alanında akademik ve geleneksel yöntemlerle çalışan ve kendine özgü boyama yöntemleri geliştiren Mustafa Genç’in oluşturmuş olduğu reçetelerin ipekli kumaşlar üzerinde uygulanması ve haslık testlerinin yapılması ele alınmıştır. İlk defa literatüre kazandırılan reçeteler üzerinde yaş ve kuru sürtünme haslıkları tayin edilmiş ve incelenmiştir.

Yapılan boyamalar Süleyman Demirel Üniversitesi (S.D.Ü) Tekstil Mühendisliği Laboratuvarında kuru ve yaş sürtünme haslık değerleri yapılarak karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.

Araştırma, nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Literatür taraması, yüz-yüze görüşme ve laboratuvar çalışma yöntemleri ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan laboratuvar çalışmalarının haslık değeri en yüksek çıkan çalışmalar bu makaleye dahil edilmiştir. Çalışma sonucunda literatürde önceden yapılmış çalışmalarla kıyaslama yapıldığında uygulanan reçetelerin haslık değerlerinin çok yüksek çıkması çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca günümüze kadar yapılan literatür tarandığında boyarmaddelerin genellikle tek başına veya iki ayrı yöntemle kullanıldığı görülmüştür. Oysa yaptığımız çalışmada Mustafa Genç’in birçok aynı ve farklı rengi veren boyarmaddeleri karıştırarak kullandığı ve çıkan haslık değerlerinin çok yüksek olduğu tespit edilmiştir