ANLAMADA ÇOKLU YAKLAŞIMLAR: ÇOKLU ZEKÂ KURAMI

Özet

Howard Gardner, 1983 yılında yayımladığı “Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligence” adlı eserinde ilk kez Çoklu Zekâ Kuramı’ndan söz etmiştir. Zekâyı yalnızca sözel ve sayısal beceriler temelinde değerlendiren zekâ testleri ve zekâ yaklaşımlarını eleştirmiştir. 1999 yılında kaleme aldığı ‘Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century’ adlı çalışmasında ise zekâyı ‘bir kültürde değerli ürünler yaratma ve sorunları çözmede kullanılan bilginin işlenmesini sağlayan biyo-psikolojik potansiyel’ olarak nitelemiştir. Gardner’e göre, yirminci yüzyıldan beri eğitim ve psikolojide zekâyı bireyin sözel ve sayısal yeteneklerinin toplamı olarak kabul eden anlayışın, köklü bir reforma ihtiyacı bulunmaktadır. Çünkü zekâ, tek boyutlu bir olgu olmaktan ziyade, çok boyutlu zihinsel kapasitelerin bütünlüğüdür (Armstrong, 2003). Çoklu Zekâ Kuramı, eğitim bilimleri açısından, öğretim stratejileri, öğretim programlarına uyum ve öğrenenlerin değerlendirilmeleri yönlerinden önemli bir kuramdır. Bu kuramın temel amacı ‘öğrenenlerin zekâlarından farklı şekilde yararlanmayı’ teşvik etmektir. Editörlüğünü Charles M. Reigeluth’ün yaptığı Instuctional-Design Theories and Models Volume II: A New Paradigm of Instructional Theory (1999) kitabından Howard Gardner’in Multiple Approaches to Understanding adlı bölümü alan yazına kazandırılmak üzere Türkçe’ye çevrilmiştir. 2005 yılında Türk eğitimi sistemindeki felsefi paradigma değişiminin temellerinden birini oluşturan Çoklu Zeka Kuramı’nı ana kaynaktan tam ve doğru anlamanın, alan uzmanları ve eğitimciler açısından yol gösterici olacağı düşünülmektedir