BERNARD PRAS’IN ESERLERİNİN ANAMORFOZ, GÖSTERGELERARASILIK VE YAPISÖKÜM BAĞLAMINDA İRDELENMESİ

Özet

19.yy.da üretim ve tüketim kültürünün yükselişe geçmesi ile hazır nesneler ve akabinde oluşan atık nesneler yaşamın her alanında olduğu gibi sanat alanında da var olmuşlardır. Pek çok sanatçı öz amaçları doğrultusunda farklı yöntemler ile bu tür nesneleri sanat eserlerine dâhil etmişlerdir. Bu sanatçılar arasında yer alan Bernard Pras kullandığı nesneler ve anamorfik yapıdaki farklı tarzı ile dünya çapında ismini duyurmuştur. Pras, atık veya buluntu nesneleri kullanarak sanat tarihinin önemli başyapıtlarını yenidenüretir. Sanatçılar gerek eğitim aracı, gerekse bireysel ifade biçimi olarak, kendine özgü teknikler kullanarak, bir başkasının yapıtının tamamını veya bir kısmını eserlerinde yeniden ele almışlardır. Göstergelerarasılık olarak adlandırılan bu yöntemi Pras’ın eserlerinde de görmek mümkündür.

Bu makalede, Fransız sanatçı Bernard Pras’ın eserlerinin estetik ve teknik bağlamda biçemi nedir? probleminden yola çıkışla, Pras’ın sanatsal üretim sürecinde kullandığı teknikleri ve başka sanatçıların yapıtlarını yeniden üretme biçimi açıklanarak sanatının kuramsal çerçevesini tanımlamak amaçlanmıştır. Çalışmada, Bernard Pras’ın anamorfoz yöntemini kullanımı açıklanmış, daha sonra göstergelerarasılık ve yapısökümün (yapıbozum) verilerinin eserlerinde var olma biçimleri ortaya konmuştur.

Fransız sanatçının eserlerine ilk bakışta, atık veya buluntu nesne kullanarak gözde bir yanılsama oluşturacak biçimde düzenlediği anamorfik kompozisyonlar dikkati çekmektedir. Bernard Pras’ın eserlerinde, anamorfik tasarım özelliklerinin yanı sıra sanat tarihine mal olmuş sanat yapıtlarını göstergelerarası alışverişler ile yenidenüretmesi estetik tavrının belirleyici unsurlarından birisi olduğu gözlemlenmiştir. Ancak görünenin altında sanatçının eserlerinde, Jacques Derrida tarafından öne sürülen yapısökümün izlerine de rastlanmıştır.