YENİ MEDYADA KULLANICILAR TARAFINDAN ÜRETİLEN KÖTÜLÜĞÜN BOYUTLARI: TWİTTER ÖRNEĞİ

Özet

İletişim teknolojilerinin İnternet’le birlikte hızla gelişimine bağlı olarak geleneksel iletişim süreci de değişime uğramaktadır. Kullanıcı, artık pasif olan alıcı konumuyla sınırlı kalmamakta gönderici de olabilmektedir. Böylece yazma, konuşma, paylaşma hatta kendi kanalını kurup yayın yapma imkanlarına kavuşmuştur. Bu çalışma, yeni medya mecralarında aktif olan kullanıcının geçirdiği dönüşüme ve bunun sonucu olarak açığa çıkan kötülük olaylarına odaklanmaktadır. Söz konusu duruma örnek vaka olarak farklı söylem temaları içeren  2018 yılında vuku bulan Başaran Holding jet kazası seçilmiştir. Jet kazası geleneksel ve yeni medyada gündem olmuş; Twitter platformunda ise yoğun olarak tartışılmıştır. Bu nedenle vaka Twitter’dan toplanan tweetler merkezinde incelenmiştir. Veri analiz yöntemi olarak çalışmanın kapsamına daha uygun olan Norman Fairclough’un eleştirel söylem çözümlemesi seçilmiştir. Sonuç olarak, bir toplumda yerleşmiş bazı gelenek ve göreneklerden ve ortak ahlaki normlardan, şartlar değiştiğinde nasıl kolayca uzaklaşılabildiği açığa çıkmıştır. Söz konusu şartlar, yüz yüze iletişimden arayüz iletişimine geçilmesi ve fake hesaplarla gerçek kimliklerin gizlenmesidir. Buna ek olarak platform sağlayıcılarının kâr amacı güden şirketler olarak kullanıcıya çizdiği sınırlar ve sunduğu imkanlarla kötülüğün üremesine fırsat verdiği bulgulanmıştır. Ayrıca Van Dijk’in sembolik seçkinler olarak nitelediği haberi üretenlerin ticari kaygılarla hareket ettiği, eşitsiz toplum yapısının devam etmesine sebep olduğu, mevcut iktidar yapılarını beslediği ve toplum üzerindeki manipüle edici gücü de tekrar açığa çıkmıştır. Bunların yanında yeni medyada kullanıcılar tarafından işlenen kötülük türleri tanımlanarak örnek vakada işlenen kötülük türü, siber zorbalık türlerinden siber kötüleme olarak belirlenmiştir.