RUS EDEBİYATININ CAN ALICI KONUSU: ZAVALLI LİZA NASIL VE NEDEN İNTİHAR ETTİ

Özet

Varoluşun anlam ve önemini kavramamızı sağlayan ve onun ayrılmaz bir parçası olan ölüm, edebiyatta her zaman çeşitli şekillerde ele alınan en temel konulardan biridir. Özellikle Aydınlanma döneminin getirdiği farklı bakış açıları neticesinde bireyin kendi rızasıyla yaşamına son vermesinin son derece kahramansı bir davranış sayıldığı Antik Çağ’a yönelişin artmasıyla birlikte, intihar konusu dünya edebiyatında büyük bir yer işgal etmeye başlamıştır. Rus edebiyatında intihar temasının en çarpıcı şekilde yansıtıldığı ilk örneklerden biri ise Nikolay Karamzin’in Zavallı Liza (Бедная Лиза) adlı eseridir. Başkahramanın intihar ettiği ilk öykü olan bu eserin yayımlanmasının ardından Rus edebiyatında çok sayıda benzer çalışmalar ortaya konmaya başlamıştır. Goethe'nin Genç Werther’in Acıları romanından etkilenerek kaleme alınan Zavallı Liza’da santimantalist akımda sıklıkla görülen, köylü bir genç kızla asilzade delikanlısı arasında geçen oldukça sade ve mutsuz bir aşk hikâyesi anlatılmaktadır. Bu çalışmada, hem bir köylü hem de saf bir genç kız olarak başkahraman Liza’nın toplum tarafından kabul görmeyeceğini bildiği aşk macerasıyla mücadelesi, intihar olgusunun ele alınış biçimi, dönemin toplumsal yapısı ve yazarın bu konulara bakış açısı verilmeye çalışılacaktır.