“HILYE” AS A WAY OF EXPRESSION IN TERMS OF PHILOSOPHY OF ART

Özet

Hilye, Hz. Peygamber’den sonra yaşayan ancak onu görme şansını yakalayamamış insanlara Hz. Peygamberi daha iyi tanıtabilmek amacıyla oluşturulmuş kitap, şiir ve tablolardan oluşan sanat eserlerinin genel adıdır.. Hilyenin hat formatı sadece Türklere has görsel bir anlatım olarak ortaya çıkmıştır. Bu tür eser veren ilk hattat 17. yy da yaşamış olan Hafız Osman (1642-1698) olmuştur. Hilyenin “göbek” adı verilen bölümü ile “etek” bölümü arasında kalan alanda, Enbiya suresinin 107. Ayeti yer alır. “Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” Hz. Peygamberin fiziksel özellikleri hilyenin “göbek” bölümünde ortaya konurken, Hz. Peygamberin ahlaksal özellikleri de “etek” bölümünde yer alır. Hz. Peygamberin bu özelliklerini okuyan her sanatsever, o anki psikolojik durumu çerçevesinde farklı bir manevi duygu seli içinde kalır. Bu çalışmada Hilyenin insan üzerindeki bu etkisi ele alınacaktır. Bu makale Hafız Osman’ın sanat eserine dönüşmüş hilye tablosundan hareketle yazılmıştır. Edebiyatta hilyeler bu makalenin konusu değildir.