SIHHAT VE İÇTİMAİ MUAVENET VEKÂLETİNİN 1924 YILI SITMA İLE MÜCADELE RAPORU - SITMA VE BATAKLIK HARİTASI

Özet

ÖZ
Sıtma, salgın hastalıklar içinde en çok ölüme sebep olan hastalıktır. Anadolu topraklarında ilk kez 18. yüzyılda tespit edilen sıtma, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’ni uğraştıran en önemli sağlık sorunlarından biri olmuştur. Bu dönemde sıtmayla mücadele etmek ve yayılmasını önlemek için devlet tarafından birtakım tedbirler alınmıştır. I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesi ve savaş yıllarında sıtma, salgın olarak ve daha etkili bir şekilde görülmeye başlamıştır. Savaş döneminde, sıtmadan dolayı asker ve sivil halktan çok sayıda kişi hayatını kaybetmiştir. Bu dönemde çıkarılan bir takım kanunlar ve uygulamalar ile kısıtlı imkânlarla sıtma ile mücadele edilmeye çalışılmış ise de Milli Mücadele’nin başlamasıyla bu çabalar yetersiz kalmıştır. Milli Mücadele döneminde nüfusun yarısı sıtmaya yakalanmış ve yüzbinlerce kişi savaştan, işten ve tarladan geri kalmıştır.
Cumhuriyet’in ilanından bir yıl sonra sıtma salgını felaket boyutuna ulaşmış, ölümler ciddi boyutlarda artmış, kısacası hayatın tüm alanları olumsuz olarak etkilenmiştir. Bu durumda devlet meseleye el atmış ve 1924 yılında, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti tarafından sıtma ile mücadele raporu hazırlanmıştır. Bu çalışmada, sıtmayla mücadele etmek ve yayılmasını önlemek amacıyla hazırlanan rapor, tüm detayları ile ele alınmıştır. Çalışmada ayrıca 1924 yılında hazırlanan Türkiye’nin sıtma ve bataklık haritasına yer verilerek, bataklık mahalleri, sıtmalı mıntıkalar, pirinç ve kenevir yetiştirilen mıntıkalar, sıtmanın şiddetli görüldüğü mahallerin tahmini hudutları ve münferit sıtmalı köylerin bölgelere göre tespiti yapılmıştır.