MEYDAN TASARIMLARINDA KULLANICI MEMNUNİYETİNİN ANALİZİ: SULTANAHMET MEYDANI ÖRNEĞİ

Özet

Kentsel mekânlar kentlilerin gereksinimlerini karşılayan, ortak yaşamın önemli görevlerini yerine getiren önemli alanlardır.
Kamusal alanların simgesel özellik taşıyan, açık alan olarak sosyal yaşamı temsil eden mekânlardan biri olarak meydanlar,
kent kimliği ve kalitesi üzerinde etkin bir role sahiptir. Meydanlar sosyal yaşama ait işlevleri kullanıcıya sunan temel alanlardır.
Bu araştırma ile günümüz Türk İslam meydanlarının; kullanıcıları üzerinden analizinin yapılmasını ön gören bir çalışma
sunulmaktadır. Meydan kullanıcılarının mekansal gereksinimlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu şekilde kullanıcının
temel alındığı bir analiz yöntemi belirlenmiştir. Yapılan analizlerden elde edilen değerlendirmeler de sürdürülebilir
meydanların kullanıcı odaklı olması gerektiği varsayılmaktadır. Bu bağlamda kullanıcıların alan kullanımlarına yönelik
bilgilerinin tespiti için “Anket Yönteminden” yararlanılmıştır. Yöntem ile, meydan tasarımları için gerekli olan; alanın
demografik yapısının belirlenmesi, kullanıcı gereksinimlerinin tespit edilmesi, alanın sorunlarının kullanıcı yardımıyla ortaya
konması konularında, gerekli bilgi ve verilerin elde edilmesi hedeflenmektedir. Yöntem sayesinde elde edilen veriler meydan
tasarımlarında önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle anket verileri “Sosyo-ekonomik Yapıya İlişkin Veriler”, “Kullanım
Verileri”, “Donatılara İlişkin Veriler”, “Ulaşım Verileri” ve “Alana İlişkin Genel Veriler” alt başlıklarında incelenmiştir.
Alanda anket çalışmasının yapılmasından sonra veriler, bilgisayar ortamında SPSS İstatistiksel Analiz Programı kullanılarak
değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar MS Word ve Excel Programları yardımıyla tablo ve grafiklere dönüştürülerek alana
yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Böylece alanın kullanımına ve alanda kullanıcıların yönelimlerine yönelik veriler elde
edilmiştir. Bu veriler ile alanın tasarım ve düzenlemeleri için gerekli planlama verileri oluşturulmaktadır. Bu sayede işlevsel
ve kullanılabilir, aynı zamanda sürdürülebilir mekânların üretimi sağlanmış olacaktır. Araştırma kapsamında meydanlara
yönelik, kullanıcı odaklı, alan analizini hedef alarak geliştirilen yöntemin uygulama alanı olarak İstanbul Tarihi Yarımada’da
yer alan Sultanahmet Meydanı belirlenmiştir. Yöntem alanda sınanmış, yapılan analizlerin sonuçları ile meydanların
sürdürülebilir tasarımlarına yönelik yorumlar ortaya konmuştur.