HENRIK GOTTLIEB’İN ALTYAZI ÇEVİRİ STRATEJİLERİNİN BEŞ FARKLI FİLM TÜRÜNDE İNCELENMESİ

Özet

Çeviri, antik çağlardan günümüze dek süregelen ve teknolojinin ilerlemesi ile farklı boyutlar kazanan bir alandır. Bunun en somut örneği, 1920’li yıllarda çeviri alanı içerisinde yerini bulan ve daha önceleri kısıtlamalar nedeniyle her ne kadar bir çeviri türü olarak görülmese de günümüzde araştırmaların ve çalışmaların arttığı görsel-işitsel çeviri (GİÇ) alanıdır. GİÇ, sunulan görsel işitsel materyallerin diller arası aktarılmasını ifade eden bir alandır. Türkiye’de GİÇ denildiğinde dublaj, dış ses ve altyazı olmak üzere üç farklı görsel işitsel çeviri türünden bahsetmek mümkündür. Bu çalışmada görsel işitsel çeviri türlerinden olan altyazılar Henrik Gottlieb’in altyazı çeviri stratejileri (açıklama, yorumlama, aktarım, benzetme, çeviri yazı, değiştirme, azaltma, atlama, silme, vazgeçme) ışığında İngilizceden Türkçeye gerçekleştirilen altyazı çevirilerinde kullanılıp kullanılamadığı ve eğer kullanıldıysa bu stratejilerin kullanım oranlarının belirlenmesi amaçlanmaktadır.  Dolayısıyla, aksiyon dalında Kara Şövalye, Bilim Kurgu dalında Başlangıç, Dram dalında Hachi: Bir Köpeğin Hikayesi, Komedi dalında Zombilerin Şafağı ve korku dalında Kapan filminin ilk 30 dakikalık bölümleri ele alınmıştır. Bütünce temelli yaklaşımın kullanıldığı bu çalışmada gerçekleştirilen analizler betimleyici ve karşılaştırmalı olarak sunulmuş ve her bir strateji açıklamaları ve örnekleriyle birlikte değerlendirilmiştir.