“KÖMÜRLE KARALAMALAR” VE “YABAN” ESERLERİNDE KÖY OLGUSU

Özet

Henryk Sienkiewicz (1846-1916) yaşamı boyunca vatanının özgürlüğünü görememiş bir yazardır. Özgürlüğe kavuşmak için işgal güçlerine karşı topyekûn ayaklanmayı ve onlarla silahlı mücadeleyi öğütleyen Romantizm döneminde eserler vermiş atalarının çağrıları, ülkeyi içinde bulunduğu çıkmazdan kurtaramamıştır. Romantizm döneminde iki büyük ayaklanma yaşanmış fakat bu ayaklanmalar hezimetle sonuçlanmıştır. Bu ayaklanmaların ikincisi olan 1863 Ocak Ayaklanması’nın ardından Romantizm dönemi sonlanmış ve Pozitivizm dönemi başlamıştır. Bu dönemde eserler veren yazarlar, kendilerinden önceki kuşağın öğütlerinden farklı bir söylem benimsemişlerdir. Onlara göre vatanı özgürlüğe kavuşturmanın tek yolu toplumu eğitmek ve bilinçlendirmektir. Bu yüzden öykülerinde toplumun eksik ya da olumsuz yönlerine yer vererek, insanları eğitme amacı gütmüşlerdir. Sienkiewicz, Kömürle Karalamalar adlı öyküsünde yıllar boyunca ihmal edilerek cehaletle yüz yüze bırakılan ve ulusal konularda duyarsızlaşan köylüleri anlatır. Kurtuluş mücadelesinde benzer bir duyarsızlığı Yakup Kadri Karaosmanoğlu da Yaban adlı eserinde işlemiştir. Bu çalışmada iki eser arasındaki benzerliklere değinilecektir.