KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ KÜLTÜREL BİR DEĞER: ULUS (BARTIN) İLÇESİNDE TARİHİ SU DEĞİRMENLERİ

Özet

Bu çalışmada, gelişen teknoloji ile birlikte kaybolmaya yüz tutmuş kültürel değerlerimiz arasında yer alan tarihi su değirmenleri, Ulus (Bartın) ilçesi özelinde ele alınmıştır.  Geleneksel su değirmenleri uzunca yıllar çok önemli bir misyonu yerine getirmişlerdir. Değirmenler harman işlemi tamamlandıktan sonra ambarlara taşınan mahsulün tüketime sunulabilmesi için öğütülüp parçalandığı ya da un haline getirildiği mekânlardır. Kuruluş yeri özelliklerinden mimari tarzına, çalışma düzeninden üretim sürecine çok zengin bir birikimin ürünü olan su değirmenleri, yakın zamana kadar işlevselliğini korumuş, kültürel ve ekonomik yaşamın bir parçası olarak türkülere, deyimlere ve atasözlerine konu olmuşlardır. Bartın ilinin Ulus ilçesinde çeyrek asır kadar önce yakınından ya da yöresinden dere ya da çay geçen hemen her köyün çalışan bir su değirmeni bulunmaktayken günümüzde bu değirmenlerin bir kısmı yıkılıp yok olmuş bir kısmı ise yıkılmaya terkedilmiş durumdadır. Bununla birlikte halen ayakta kalabilen ve çalışabilen birkaç değirmen mevcuttur. Bu değirmenler bir yandan yöre insanının ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik geleneksel fonksiyonlarını sürdürmekle birlikte, bir yandan da sağlıklı ve doğal beslenme adına giderek artan bir talebi karşılamaya yönelik bir işlevi de üstlenmeye başlamışlardır