Manuel Ponce’nin Piyano Müziğinde Yerel Meksika Ezgilerinin İzleri

Özet

Bir sanat eseri, yaratıldığı dönemin etkilerini yansıtmasının yanı sıra tarihsel olarak bulunduğu dönemi de doğrudan etkileme gücüne sahiptir. Esere doğru bir bakış açısıyla yaklaşmak için öncelikle zamanın ve dönemin şartlarına dair fikir sahibi olmak daha doğru olacaktır. Birçok eski uygarlığa ev sahipliği yapmış Meksika, 1519 yılındaki İspanyol işgaliyle 300 yıl boyunca koloni devleti olmuştur. Bu süreçte ülkenin zengin kültürel mirası, yerel topluluklar sayesinde yaşatılmış ve 1800’lerin başlarındaki bağımsızlık hareketi, geleneksel sanatları canlandırmıştır. 1910 yılında Meksika Devrimi ile başlayan milliyetçilik hareketi de sanatın birçok alanına yansımıştır. Milli kimliğin vurgulandığı eserler ilk olarak resim daha sonra da müzik sanatında görülmüştür. Yerel melodilerin klasik müzik eserlerinde kullanımı tarih boyunca birçok ulusun sanatında görülmektedir. Meksika örneğinde bu durum devrimin etkisiyle oldukça fazla sayıda esere yansımıştır.

Meksika’da milliyetçilik kavramının müzik alanındaki en önemli temsilcilerinden biri besteci Manuel Maria Ponce’dir. Ponce, yerel halk müziklerini titizlikle araştırmış ve bu zengin mirası eserlerinde sıkça kullanmıştır. Orkestra, oda müziği ve solo çalgılar için çok sayıda eseri olan bestecinin özellikle gitar ve piyano repertuvarına katkısı oldukça fazladır. Besteciliğinin yanı sıra önemli bir müzikolog ve öğretmen olan Ponce, Meksika’nın farklı bölgelerindeki yerel toplulukları gezerek, halk şarkılarını toplamış ve kataloglamıştır. Klasik müziğin armonik normlarını yerel Meksika ezgileriyle harmanlayarak yarattığı özgün stiliyle Ponce, antik dönemi çağrıştıran pentatonik ezgiler, atonalite ve dengesiz ritimleri de eserlerinde sıklıkla kullanmıştır. Bu çalışmada Ponce’nin eserlerinin piyano repertuvarında yeterli ilgiyi göremedikleri sonucundan hareketle özellikle yerel müziğin etkilerinin belirgin olarak yansıdığı piyano eserlerinden; “Mazurkas” “Balada Mexicana”, “Quatre Pieces pour Piano” notaları incelenmiş ve örneklerle sunulmuştur.