Atatürk’ün Devletçilik Görüşünün İktisadi Yönü Üzerine Dönemsel Bir İnceleme
Abstract views: 62
/ 
PDF downloads: 80
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10028737Anahtar Kelimeler:
Atatürk, Devletçilik ilkesi, Devlet sosyalizmi, Cumhuriyet dönemi, Sanayileşme programlarıÖzet
Devlet sosyalizmi, bireysel girişim ve sermayeye dayanmakla birlikte, ulusun en yüksek refah ve çıkarları için devletin ekonomik alana müdahalesini ifade eden bir kavramdır. Modern Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk ve aydın silah arkadaşlarının ekonomik alanda devlet sosyalizmini benimsedikleri kabul edilmektedir. O dönemin koşullarında devlet sosyalizminin benimsenmesinin birçok nedeni olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenler arasında Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının devletçi, milliyetçi ve sol ideolojileri ile Bolşeviklerin yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti hükümetine verdikleri ekonomik ve siyasi destek yer almaktadır. Bunların yanı sıra belki de en önemli neden, Kurtuluş Savaşı sonrasında ülkede özel teşebbüs ve sermaye eksikliğiydi. Ülkede zengin sermaye ve yeterli girişimci olmaması 1930'lardan sonra devletçi bir sanayileşme adımını kaçınılmaz kılmıştır. Bu çerçevede uygulanan ilk beş yıllık sanayi programı, ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünlerin üretimini sağlamaya yönelik olmuştur. İkinci beş yıllık sanayi programı ise ülke ihtiyaçlarından ziyade ihracat gücü ve yapısı ile dış ticaret dengesi dikkate alınmıştır. Her iki sanayileşme programında yatırımlar büyük ölçüde yabancı devletlerden alınan kredilerle finanse edilmiş ve teknoloji ticareti yoluyla sanayileşmede belli bir başarı sağlanmıştır.
Referanslar
Acar, D. (2006). Statism in political economy and statism practices in the republican period [Unpublished Master's Thesis]. Maltepe University Institute of Social Sciences.
Atatürk, M.K. (2006), Atatürk's speeches and statements I-III, Atatürk Research Centre.
Atatürk, M.K. (2010). Civil knowledge, Social Transformation Publishing.
Batur, N.E. (2008). Statism practices in Turkey (1929-1939) [Unpublished Master's Thesis]. Ankara University Institute of Turkish Revolution History.
Baydur, H.R. (1921, March 8 ). Right to Left-III, Hâkimiyet-İ Milliye newspaper.
Baydur, H.R. (1919, September 12). Statism needed. İfham newspaper.
Bozkurt, M.E. (2008). Ataturk Revolution I-II, Kaynak Publications.
CHP Programme (1935). May. Ulus Publication.
Cumhuriyet Newspaper (1937, October 10).
Cumhuriyet Newspaper (1956, July 16)
Dawson, W.H. (1891). Bismark and state socialism, Swan Sonnenschein & Co.
Derin, H. (1940). Statism in Turkey, Çituri Brothers Publication.
Ertürk, H. (2011). Behind the scenes of two periods, İlgi Culture Art Publishing.
Hâkimiyeti Milliye Newspaper (1921 February 16).
İfham Newspaper, (1919, October 23).
İnan, A. (1972). The principle of statism and the first industrial programme of the Republic of Turkey 1933. Turkish Historical Society Press House.
Kahraman, S. (2005). 1929-1939 Economic statism and industrialisation policies [Unpublished Master's Thesis]. İstanbul University Institute of Social Sciences.
Kaynar, R. (1963). Kemalism and religious man, what is Kemalism? Varlık Publishing House.
Perinçek, D. (2008). Kemalist revolution-6. Kaynak Publications.
Suntur, O. (2020). Contributions to the Turkish economy of the public banks established during the statehood period of 1930-1938 [Unpublished Master's Thesis]. Akdeniz University Institute of Social Sciences.
Tekeli İ. and İlkin S. (1983). 1929 World depression in Turkey. Middle East Technical University Press.
Tekeli İ. and İlkin S. (2009). The Formation of statism in Turkey. Bilge Culture and Art Publications.
Tezel, Y.S. (1986). Economic history of the republican period. Yurt Publications.
Tökin, İ.H. (1933). National Salvation Statism -2. Kadro Journal, Issue: 33.
Ünal, Y. (2009). Ahmet Ferit Tek. Bilgeoğuz Publications.
Yılmaz, Y. (2014). Turancı Sosyalist Ethem Nejat. İleri Publications.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
