The Metaverse ve Ortak Kaynak Trajedisi; İmkân ve İmkânsızlıklar Üzerine Bir Deneme
Abstract views: 104
/ 
PDF downloads: 41
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10256838Anahtar Kelimeler:
Metaverse, Ortak Kaynak Trajedisi, Sürdürülebilirlik, Çevre KirliliğiÖzet
Teknolojik gelişmelerin hayallerin sınırlarını zorladığı günümüzde sanal gerçeklik ile fiziksel gerçekliğin etkileşimi açısından sıra dışı dönüşümler yaşanmaktadır. Bu dönüşüm sürecinde insanlığın şimdiye kadar bildiği, deneyimlediği fiziksel varoluş anlayışının ötesine geçen köklü değişimler söz konusudur. Alışılagelmişin dışında yaşam ve etkileşim biçimlerini sayısallaştırarak sanal bir mekâna taşıyan bu yeni katmanlı teknoloji “metaverse” olarak adlandırılmaktadır. Metaverse, arttırılmış gerçeklik teknolojisine dayanarak dünyanın sanal ikizini yaratan, blok zincir teknolojisi ile yeni sanal ekonomik sistemlerin gelişimine imkân veren, güçlü iletişim ve avatar tanımlama teknolojileri üzerinden yeni kimliklerin oluşmasını ve sosyal ağların düzenlenmesini sağlayarak bunlar üzerinden gerçek dünya ile bağlantı kurulmasını sağlayan içeriklerin üretilmesini mümkün kılan çok boyutlu teknolojik bir mimaridir.
Metaverse’nin sahip olduğu teknolojik mimarinin genişliği ve gelişme potansiyelinin sınırsız olması onun aynı zamanda iş, eğitim, sağlık, eğlence, ticaret ve askeri alanda yeni ve karlı bir yatırım alanı olarak dikkat çekmesine neden olmaktadır. Metaverse’nin sunduğu fırsat ve olanakların genişliği, yüksek kazanç ve kar elde etme olasılıkları beraberinde bu alana büyük yatırımların yapılmasına ve güçlü bir rekabet ortamının doğmasına neden olmaktadır. Bu kapsamda teknolojik yatırımların ve endüstriyel üretimin önemli miktarda ham maddeye ve enerjiye ihtiyaç duyacağı açıktır. Teknolojik gelişimin dünya kaynakları üzerinde kontrolsüz, denetimsiz şekilde yürütülmesi beraberinde ortak mallar olarak adlandıran ve tüm dünya yaşayan insanlarının hayatlarını doğrudan etkileyen su, atmosfer, elektromanyetik tayf, toprak gibi doğal kaynakların yok olması sorununu ortaya çıkarmaktadır.
Bu çalışmada metaverse teknolojisinin gelişimini ve uygulamalarının yaygınlaşmasını destekleyen yatırımların artmasıyla beraber ortaya çıkan doğal kaynakların aşırı tüketilmesi süreci, ortak kaynak kullanım trajedisi kuramı bağlamında ele alınacaktır. Burada doğal kaynakların yıkımı ile sonuçlanabilecek bu tüketim döngüsünün aşılması hususunda ortaya atılan güncel çözümlerin genellikle teknokratik bir yaklaşımla oluşturulduğu ancak önerilen çözümlerin teknik bir anlayışla çözülemeyeceği dikkate sunularak metaverse ile birlikte doğal kaynakların kontrolsüz kullanımıyla ortaya çıkabilecek sorunların çözümüne ilişkin alternatif öneriler tartışılacaktır.
Referanslar
Adams, J. (2009). Quis custodiet ipsos custodes. http://www.john-adams.co.uk/2009/06/23/quis-custodiet-ipsos-custodes/
Aktaş, F., Çeken, C. & Erdemli, Y. E. (2016). Nesnelerin interneti teknolojisinin biyomedikal alanındaki uygulamaları. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(1), 37-54.
Anderson, J. ve Rainie, L. (2022). The metaverse in 2040. Pew Research Centre. https://www.pewresearch.org/internet/2022/06/30/metaverse-predictions-closing-thoughts/.
Brook, Z. & Wade, L. (2023). Metaverse’e geçmeden düşünün. https://www.campaigntr.com/ metaversee-gecmeden-dusunun/.
Bozat, A. U. ve Dedelioğlu C. (2018 Kasım). Artırılmış gerçeklik (AR) -geleneksel ve dijitalin kâğıt üzerinde buluşması. 6. Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi, 929-942. https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=929-942.pdf
Cengizhan, M. (2022, 9 Ocak). Metaverse Ekolojik Ve Etik Olabilir Mi?. İklim Gazetesi. https://iklimgazetesi.com/metaverse-ekolojik-ve-etik-olabilir-mi/.
Cui, H., Xu, Z. ve Yao, C. (2022). Will the metaverse be the future of the internet? 8th International Conference on Humanities and Social Science Research (ICHSSR 2022), 2165-2170.
Çelik, E. ve Sağbaş, İ. (2020). Ortak malların yönetilmesi ve ortakların trajedisi. Turkuaz Uluslararası Sosyo-Ekonomik Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 39-50.
De Vries, A (2023). The growing energy footprint of artificial intelligent. Joule, 7(10), 2191-2194.
Eviren, B., Bozkurt, D. ve Yozgatlıgil, C. (2022). Sustainability of metaverse (sustainverse). METU Culture and Convention Center. https://stat.metu.edu.tr/en/system/files/sustainability_of_ metaverse.pdf
Fletcher, J. (1968). Situation Ethics. Westminster Press.
Gürçınar, E. (2021). Genişletilmiş gerçeklik uygulamaları hazırlayan tasarımcılar için temel kullanıcı deneyimi prensipleri. Mimarlık - Şehircilik ve Çevre Sorunları, Prof.Dr. Yıldız Sey'e Armağan içinde (s.124-150). İstanbul Arel Üniversitesi Yayınları.
Hardin, G. (1968). The tragedy of the commons. Science, 62(3859), 1243-1248. DOI:10.1126/science.162.3859.1243
Hegel, G. W. F. (1991). Hukuk Felsefesinin Prensipleri. Sosyal Yayınları.
Jauhiainen, J. S., Krohn, C., Junnila. J, (2022). Metaverse and sustainability: systematic review of scientific publications until 2022 and beyond. https://www.researchgate.net/publication/366596440_ Metaverse_and_sustainability_Systematic_review_of_scientific_publications_until_2022_and_beyond.
Kadıoğlu, S. ve Tellioğlu Z. (1996). Enerji kaynaklarının kullanımı ve çevreye etkileri. TMMOB Türkiye 1. Enerji Sempozyumu, 55-67
Kuş, O. (2021). Metaverse: dijital büyük patlamada fırsatlar ve endişelere yönelik algılar. Intermedia International e-Journal, 8(15), 245-266.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlügü. Bilim ve Sanat Yayınları.
Mazuryk, T. & Gervautz, M. (1999). Virtual reality - history, applications, technology and future. Computer science. https://www.researchgate.net/publication/2617390_Virtual_Reality_-_History_Applications_Technology_and_Future.
Mete, M. H. (2022). Metaverse teknolojileri ve etki alanları. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(2), 155-171.
McKinsey&Company (2022). Value creation in the metaverse. https://www.mckinsey.com/~/ media/mckinsey/business%20functions/marketing%20and%20sales/our%20insights/value%20creation%20in%20the%20metaverse/Value-creation-in-the-metaverse.pdf.
Mystakidis, S. (2022). Metaverse. Encyclopedia, 2: 486-497
Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: a peer-to-peer electronic cash system. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf.
Neumann, J. & Morgenstern, O. (1947). Theory of games and economic behavior. Princeton University Press.
Ning, H., Wang H, Lin Y, Wang W, Dhelim S, Farha F, Ding J,Daneshmand, M. (2021). A survey on metaverse: the state-of-the-art, technologies, applications, and challenges. https://arxiv.org/ftp/arxiv/ papers/2111/2111.09673.pdf.
NTV. (2021). BM'den internet raporu: dünyanın yüzde 37'si hiç internet kullanmadı. https://www.ntv.com.tr/dunya/bmden-internet-raporu3-kisiden-1inden-fazlasi-hic-internet-kullanmadi,QoVlhtbAP0-YYiHOH3WLWw.
Ostrom, E., Gardner, R. & Walker, J. (1994). Rules, games and common-pool resources. Michigan Universtiy Press.
Strubell, A. Ganesh & Mc Callum A. (2019). Energy and policy considerations for deep learning in NLP. In Proceedings of the 57th Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics,( pp:3645-3650). Florence. https://aclanthology.org/P19-1355.pdf.
ThinkTech-STM. (2022). Metaverse'ün dayandığı teknolojiler. https://thinktech.stm.com.tr/tr/metaverseun-dayandigi-teknolojiler.
Ünal, G. ve Uluyol, Ç. (2020). Blok zinciri teknolojisi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 13(2), 167-175.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
