Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Etkili Vatandaşlık Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi
Abstract views: 197
/ 
PDF downloads: 95
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10431505Anahtar Kelimeler:
Vatandaş, Etkili Vatandaşlık, Vatandaşlık Yeterlikleri, Sosyal Bilgiler Öğretmen AdaylarıÖzet
Gerçekleştirilen bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim döneminde, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümünde eğitimlerine devam eden 129 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının 90’ı kadın, 39’u erkektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Sağlam (2011) tarafından geliştirilen 'Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler IBM SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular tablolar ile sunulmuş ve alanyazın taranarak tartışılmıştır. Araştırma kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterliklerinin çok yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterliklerinde cinsiyet değişkeni açısından anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Bu fark kadın öğretmen adayları lehinedir. Araştırmada 1.sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin tutumlarının en düşük olduğu,3.ve 4. Sınıfta öğrenim görenlerin ise en yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaş ve anne-baba eğitim düzeyi değişkenlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde mezun olunan lise türünde etkili vatandaşlık yeterlikleri fen lisesi ve Anadolu öğretmen lisesi mezunlarında yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
Referanslar
Abdi, H., and Williams L. J. (2010). Encyclopedia of research design. Thousand Oaks, CA: Sage.
Acun, İ., Demir, M. ve Göz, N. L. (2010). Öğretmen adaylarının vatandaşlık yeterlilikleri ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 107-123.
Aydemir, H. ve Aksoy, N. D. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin demokratik tutumlarının bazı değişkenlerle ilişkisi: Malatya örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 265-279.
Aydoğan, İ. ve Kukul, F. (2002). Öğretmenler ile öğretim üyelerinin demokratik davranışlarının analizi. Eğitim Araştırmaları, 3(11), 23-32.
Balbağ, N. L. ve Bayır, Ö. G. (2016). Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı. Özcan Demirel ve Serkan Dinçer (Ed.), Etkin Vatandaşlık Ve Çatışma Çözme Becerisi, içinde (s.1-20). Pegem Akademi.
Bilgili, A. S. (2010). Sosyal Bilgiler Programlarında Sosyal Bilimlerin Yeri. Ali Sinan Bilgili (Ed.). Sosyal Bilgilerin Temelleri, içinde (s. 149-159). Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırmanın temelleri. Pegem Akademi.
Çelik, H. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatandaşlık Eğitiminin Bugünkü Durumu Ve Geleceğine İlişkin Görüşleri. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. (250924). EB Enstitüsü, Marmara Üniversitesi.
Çelik, H. ve Öztürk, C. (2019). Vatandaşlık Eğitiminde Program Yaklaşımları. Cemil Öztürk, Zafer İbrahimoğlu ve Gülten Yıldırım (Ed.) Kuramsal Temeller ve Güncel Tartışmalar Işığında 21. Yüzyılda Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi içinde (s. 193-217). Pegem Akademi.
Çenkılıç, T. (2019). Öğretmen Adaylarının Etkili Vatandaşlık Yeterliklerinin İncelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. EB Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
Doğanay, A. ve Sarı, M. (2009). Lise öğrencilerinin vatandaşlık algılarına etki eden faktörlerin analizi. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu Bildirileri, 45-62.
Durualp, E. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Vatandaşlık Algılarının Bazı Sosyolojik Değişkenler Açısından İncelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. EB Enstitüsü, Ankara Üniversitesi.
Erdem, A. R. ve Sarıtaş, E. (2006). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretim elemanlarının davranışlarının demokratikliğine ilişkin algıları (PAÜ Örneği), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 525–538.
Ereş, F. (2015). Vatandaşlık eğitimi ve karakter eğitimi politikalarının değerlendirilmesine yönelik nitel bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(36), 120–136. https://doi.org/10.21764/efd.66394.
Ersoy, A. F. (2007). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Etkili Vatandaşlık Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. EB Enstitüsü, Anadolu Üniversitesİ.
Gömleksiz, M. N. ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları (Fırat, Dicle, 7 Aralık, Cumhuriyet ve Erzincan üniversiteleri örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
Güngör, M. (2017). Bir kimlik inşası olarak ulus-devlet yurttaşlığı ve yurttaşlık kavramının dönüşümü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 13(2), s.438-464. https://doi.org/10.17860/mersinefd.304070.
Hablemitoğlu, Ş. ve Özmete, E. (2012). Etkili vatandaşlık eğitimi için bir öneri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 1(3), 39-54.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
Kepenekçi, Y. K. (2014).Eğitimciler için insan hakları ve vatandaşlık. Siyasal Kitabevi.
Nomer, E. (2010). Türk vatandaşlık hukuku. Filiz Kitabevi.
Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 394-422.
Sağlam, H. İ. (2011). Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 39-50.
Saracaloğlu, A. S., Evin, İ. ve Varol, S. R. (2004). İzmir ilinde çeşitli kurumlarda görev yapan öğretmenlerle öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 335-364.
Som, İ. ve Karataş, H. (2015). Türkiye ‘de vatandaşlık eğitimi üzerine bir inceleme. Uşak Üniversitesi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 33-50.
Şahin, M., Şahin, S., ve Göğebakan-Yıldız, D. (2016). Sosyal bilgiler eğitimi programı ve dünya vatandaşlığı: Öğretmen adaylarının perspektifinden. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal Education), 31(2),369-390.
Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
Üstel, F. (2011). Makbul vatandaşın peşinde. İletişim Yayınları.
Yağcı, E. (1997). Sınıf içi demokratik öğretimin öğrenci erişisi ve akademik benlik kavramına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 171-179.
Yiğen, V. (2019). Etkili vatandaş yetiştirmede sosyal bilgiler dersinin rolü. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. EB Enstitüsü, İnönü Üniversitesi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
