Kurakçıl Peyzaja Dönüşüm Projesi Kapsamında Gerçekleştirilen Bitkisel Uygulamalar: Muğla-Ortaca İlçesi Örneği
Abstract views: 228 / PDF downloads: 94
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10775371Anahtar Kelimeler:
Bitkisel tasarım, Kurakçıl peyzaj, Su etkin peyzaj düzenlemesi, Sürdürülebilir su yönetimiÖzet
Küresel iklim değişikliğinin etkilerinin yoğun hissedildiği günümüz koşullarında kentsel açık yeşil alanlardaki bitkilerin canlı kalabilmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla kullanılan su kaynaklarındaki tüketimin ciddi boyutlara ulaşması, suyun daha etkin ve stratejik yönetimi konularını gündeme getirmiştir. Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşanan kuraklıklar, kentsel açık yeşil alanlardaki suyun etkin kullanımını amaçlayan kurakçıl peyzaj yaklaşımının önemini giderek arttırmıştır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen araştırmada; Ortaca ilçesinde sürdürülebilir kentsel yeşil dokunun oluşturulmasına katkı sağlamak için yoğun bir şekilde kullanılan Kültür Park alanının kurakçıl peyzaja dönüşümü kapsamında örnek bir bitkisel tasarım projesinin hazırlanması hedeflenmiştir. Kültür Park’ın kurakçıl peyzaja dönüşümü doğrultusunda; öncelikle su isteği yüksek bitkilerin çıkartılmasının ardından orta düzeyde su isteyen bitkilerin yoğunlukları azaltılarak, bunların yerine az su isteyen türlerin bir arada yerleştirilmesi ile bitkisel tasarım projesi hazırlanmıştır. Kültür Park’ın kurakçıl peyzaja dönüşümü kapsamındaki projede; 18 türe ait toplam 9265 bitkinin kullanımı ile 494.78 m2 çim alanın yerinde korunduğu belirlenmiştir. Kurakçıl peyzaja dönüşüm projesinde kullanılan bitkiler su istekleri açısından incelendiğinde; %99.81’lik oranla su isteği az ve %0.19’luk oranla su ihtiyacı orta düzeydeki türlere yer verilmesinin su tasarrufuna katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Ayrıca, kurakçıl peyzaja dönüşüm kapsamında hazırlanan bu projenin sahada uygulanması ile bölgedeki diğer kurum ve kuruluşlara örnek oluşturularak ileride yapılması düşünülen diğer kurakçıl peyzaj projelerine de öncülük etmesi düşünülmektedir.
Referanslar
Akat Saraçoğlu, Ö. (2023). Sürdürülebilir peyzaj uygulamaları kapsamında bazı parklardaki süs bitkilerinin kurakçıl peyzaj açısından irdelenmesi: “Muğla İli Ortaca İlçesi Örneği”, V. Uluslararası Türk Dünyası Fen Bilimleri ve Mühendislik Kongresi, TURK-COSE 2023. 15-17 Semptember 2023, Bishkek/Krygyzstan, s. 440-460: https://www.ohu.edu.tr/turk-cose-tr/manset/23929
Akat, H. & Çöp, S. (2019). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi yerleşkesinin yeşil alanlarının “xeriscape” yaklaşımı (kurakçıl peyzaj) açısından değerlendirilmesi. International Congress on Agriculture and Forestry Research, 8-10 April 2019, Marmaris/Turkey, s. 78-97: http://www.agriforcongress.com/
Altay, B. & Odabaş Uslu, A. (2022). A Pioneering Approach in Urban Landscape Design Against Global Climate/Environmental Problems in The Cities of The Future, Xeriscape. 1st International Conference on Sustainable Ecological Agriculture, 15-17 March 2022, Konya, Proceeding Book, 171p: http://www.icseac.com/
Atıl Güneş, A., Yörük, İ. & Gülgün, B. (2006) Bayındır İlçesi kamusal yeşil alanlarının yeterliliği ve geliştirilebilme olanakları üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 169-180. (Issn:1018-8851)
Ortaca Belediyesi, (2022). Kültür Park’ın Peyzaj Tasarım Projesi. Ortaca Belediyesi, Muğla.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2023). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Kuraklık Haritası. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx?d=yillik#sfB.
Barış, M.E. (2007). Yeşil alanlarımızın tükenişini engellemek için kurakçıl peyzaj. Bilim ve Teknik Dergisi, 478, 22-27.
Bayramoğlu, E. (2016). Sürdürülebilir peyzaj düzenleme yaklaşımı: KTÜ Kanuni Kampüsü’nün xeriscape açısından değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2), 119-127. DOI: http://doi.org/10.17474/acuofd.66592
Bayramoğlu, E., Ertek, A. & Demirel, Ö. (2013). Su tasarrufu amacıyla peyzaj mimarlığı uygulamalarında kısıntılı sulama yaklaşımı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 3(7), 45-43.
Bernasconi, C., Strager, M.P., Maskey, V. & Hasanmyer, M. (2009). Assessing public preferences for design and environmental attributes of an urban automated transportation system. Landscape And Urban Planning, 90, 155–167. DOI: 10.1016/j.landurbplan.2008.10.024
Çakar, H., Akat Saraçoğlu, Ö. & Akat, H. (2018). Xeriscape yaklaşımı ile kurak ortamda sürdürülebilir peyzaj: Ege Üniversitesi Bayındır MYO bahçesi örneği. ISUEP2018 Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim/Dönüşüm/Özgünlük, 28-30 Haziran 2018, Anadolu Üniversitesi-Eskişehir, (1), 214-221: http://www.cevrekentlesmedonusum.com/2018/
Çetin, N. (2016). Akdeniz koşullarında kurakçıl peyzaj uygulanabilirliğinin irdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(1), 11-18.
Çetin, N. & Mansuroğlu, S. (2018). Akdeniz koşullarında kurakçıl peyzaj düzenlemelerinde kullanılabilecek bitki türlerinin belirlenmesi: Antalya/Konyaaltı Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(1), 11-18. DOI: http://doi.org/10.20289/zfdergi.390690
Çetinkale Demirkan, G. & Akat, H. (2017). Kurak bölgelerde su etkin peyzaj düzenlemeleri yaklaşımıyla ‘Xeriscape’. 3Rd ASM International Congress of Agriculture and Environment, 16-18 November 2017, Antalya-Turkey, 9-18.
Çorbacı, Ö.L. & Ekren, E. (2022). Kentsel açık yeşil alanların kurakçıl peyzaj açısından değerlendirilmesi: Ankara Altınpark Örneği. Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 1-11. https://doi.org/ 10.56629/paud.1137410
Çorbacı, Ö.L., Özyavuz, M. & Yazgan, M.E. (2011). Peyzaj mimarlığında suyun akıllı kullanımı: Xeriscape water-wise in landscape architacture: Xeriscape. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(1), 25-31. (Issn: 1308-3945, E-Issn: 1308-027X, www.nobel.gen.tr)
Çöp, S. (2020). Sürdürülebilir Peyzaj Uygulamalarına Yönelik Bitkilendirme Çalışmalarının Kurakçıl Peyzaj Yaklaşımına Göre İrdelenmesi: “Sarıgerme Günübirlik Halk Plajı Örneği” (Yayın No. 652478) Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi.
Çöp, S. & Akat, H. (2021). Kurakçıl Peyzaj çalışmalarında bitkisel uygulamalar: Muğla-Sarıgerme Halk Plajı örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 263-277. https://doi.org/10.29048/makufebed.934101
Dönmez, Ş., Çakır, M. & Kef, Ş. (2016). Bartın’da yetişen bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin peyzaj mimarlığında kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 1-8. DOI: https://doi.org/10.30785/mbud.295486
Erduran, F. & Günal, İ. (2012). Manisa, Soma ilçesi yeşil alanlarında kullanılan tasarım bitkilerinin belirlenmesi ve doğal bitki örtüsünden yararlanma olanakları. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 26(1), 1-10. (Issn:1309-0550)
Ertop, G. (2009). Küresel Isınma ve Kurakçıl Peyzaj Planlaması. (Yayın No. 256251) Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi
Google Eart (t.y.). Kültür Park. https://earth.google.com/
Ismaeil, E.M.H. & Sobaih, A.E.E. (2022). Assessing xeriscaping as a retrofit sustainable water consumption approach for a Desert University Campus. Water, 14(11), 1-30.
Kamer Aksoy, O., Akdoğan, S. & Sünbül, V. (2022). Çankırı kenti örneğinde kent parklarının kurakçıl peyzaj açısından irdelenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 6(1), 327-338.
Kapluhan, E. (2013). Türkiye’de kuraklık ve kuraklığın tarıma etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 487-510.
Kısakürek, Ş., Oğuz, H. & Yılmaz, M. B. (2020). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Avşar Yerleşkesi’nin kurakçıl peyzaj açısından değerlendirilmesi. ArtGRID-Journal of Architecture Engineering and Fine Arts, 2(2), 110-121.
Nirmala, A. & Jyothi, G. (2022). Advances in Horticulture Sciences (Volume-4). Xeriscaping: A Method of Garden Designing. DOI: https://doi.org/10.22271/int.book.148
Polat, R. (2020). Balıkesir florasının peyzaj açısından değerlendirilme olanakları. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 9(2), 134-145: https://doi.org/10.46810/tdfd.831144
Sezen, İ., Esringü, A. & Yardımcı, K.S. (2018). Water efficient use for sustainability of water resources in urban areas: Xeriscape. Kent Akademisi, 11(4), 474-485.
Taner, T.M. (2010). Peyzaj Düzenlemesinde Suyun Etkin Kullanımı: Kurakçıl Peyzaj (Yayın No. 285071) Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi.
Temizel, S. (2014). ‘Zoysia japonica’ Türü ile Akdeniz Bölgesi Koşullarında Tohum ve Vejetatif Yöntemlerle Çim Alan Tesisi. (Yayın No. 416855) Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi
Tülek, B. (2008). “Xeriscape” Kurakçıl Peyzaj. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]
Ünal Çilek, M. (2023). Su tasarruflu peyzaj tasarımı olarak “Kurakçıl peyzaj”: Arizona Eyalet Üniversitesi Tempe Kampüsü. GRID-Architecture Planning and Design Journal, 6(2), 672-298. DOI: https://doi.org/10.37246/grid.1201521
Wade, G. L. & Midcap, T.J. (2007). Xeriscape a Guide To Developing A Water Wise Landscape, University of Georgia Environmental Landscape Department, https://hdl.handle.net/10724/12344
White, R.H., Engelke, M.C., Anderson, S.J., Ruemmele, B.A., Marcum, K.B. & Taylor, G.R. (2001). Zoysia grass water relations. Crop Science, 41, 133-138.
Yazgan, M.E. & Özyavuz, M. (2008). Xeriscape (Kuru Peyzaj) Peyzaj Mimarlığında Yeni Bir Sistem. Yayınlanmamış Ders Notları, Ankara.
Yazıcı, N., Dönmez, Ş. & Şahin, C.K. (2014). Isparta kenti peyzaj düzenlemelerinde kullanılan bazı bitkilerin kurakçıl peyzaj tasarımı açısından değerlendirilmesi. Journal of Forestry Faculty of Kastamonu University, 14(2), 199-208.
Zencirkıran, M. & Akdeniz, N.S. (2017). Bursa kent parkları odunsu bitki taksonlarının ekolojik tölerans kriterleri açısından değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(2), 11-19. DOI: 10.24011/barofd.321174
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.