Öğretmenlerin Empati Düzeyleriyle Sosyal İlişki Algıları İlişkisi


Abstract views: 109 / PDF downloads: 76

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10784514

Anahtar Kelimeler:

Sosyal ilişki, empati, öğretmen, okul, eğitim

Özet

Bu araştırma Denizli ili Merkezefendi ilçesinde resmi ortaokullarda çalışan öğretmenlerin empati düzeyleri ile sosyal ilişki algıları arasındaki ilişkinin ortay açıkarılması amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelli ve betimsel bir çalışmadır. Öğretmenler “Seçkisiz örnekleme” yöntemiyle 522 örneklemden veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; “Kişisel Bilgiler”, “Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği” ve “Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Öğretmenlerin empati algılarıyla ilgili olarak en yüksek algılarının sosyal beceri boyutunda gerçekleşmiştir.  Bunu bilişsel empati boyutları izlemiş ve genel empati algılarının ise yüksek seviyede olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin sosyal ilişki algıları ise bütün boyutlarda ve genel olarak “Çok Yüksek” seviyesindedir. Boyutlara göre en yüksek ortalama Aile ilişkileri boyutunda olup bunu sırasıyla Arkadaşlık ilişkileri boyutu ve Akrabalık/komşuluk ilişkileri boyutu izlemektedir.  Genel olarak sosyal destek algısı “Çok Yüksek” seviyesindedir. Öğretmenlerin empati düzeyleri ve sosyal ilişkilerinin kişisel değişkenlere göre bazı boyutlarda farklılıklar bazı boyutlarda ise benzerlikler göstermiştir. Öğretmenlerin empati algıları ve alt boyutlarıyla sosyal destek ve alt boyutları arasında orta seviyede pozitif yönlü ilişki olduğu söylenebilir. Bu öğretmenlerin empati algıları arttıkça orta seviyede sosyal destek algılarının da arttığı ya da öğretmenlerin empati seviyeleri düştükçe sosyal destek seviyeleri düşmektedir. Bu nedenle eğitim örgütlerinde empati ve sosyal ilişki becerilerinin artırılması önem arz etmektedir.

Referanslar

Arkonaç, O. (1999). Psikiyatri Sözlüğü. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri

Aysal, A. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Tarihsel Empatiye Dayalı Rol Oynama Yönteminin Akademik Başarıya Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Aytaç, M. (2014). Yöneticilerin Empatik Eğilimleri Stresle Başa Çıkma Durumları Ve Çatışma Yönetim Stratejileri Arasındaki İlişkinin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi) Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Bağcı, A. (2018). Self determination theory: Turkısh Instructors’autonomy orientations in the school of foreign language context. (Unpublished masters thesis). Anadolu University, Graduate School of Educational Sciences, Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Bahar, H. İ. (2008). Sosyoloji. Hayat Yayıncılık.

Bilgiustam (t.y.). Empati. https://www.bilgiustam.com/empati-nedir-faydalari-nelerdir/

Böyüksolak, A. (2016). Testing predictions from self determination theory using programme for international student assessment (Pisa) 2012 data for mathematics learning. (Unpublished masters thesis). Bogazici University, Institute for Graduate Studies, Istanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F., (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.

Coplan A. (2011). Understanding EmpathyIts Features and Effects, Empathy: Philosophical and Psychological Perspectives. (Ed. A. Coplan and P. Goldie) Oxford: University Press

Çakır, E. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeyleri ile Çatışma Çözme Davranışları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi.

Deasyanti, D. ve Nurhasanah, H. (2019). Basic psychological needs on primary school student well-being. Jurnal Pendidikan Humaniora, 7(2), 69-75.

Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2014). Autonomy and need satisfaction in close relationships: Relationships motivation theory. N. Weinstein (Ed.), Human Motivation and Interpersonal Relationships içinde (s.53–73). doi:10.1007/978-94-017-8542-6_3

Demirbaş-Çelik, N. (2018). Happiness in high school students: Autonomy, relatedness, competence and meaning in life. Cypriot Journal of Educational Science. 13(3), 422-430.

Dinçer, A. (2014). Antecedents and outcomes of self-determined engagement in Turkish EFL classrooms: A mixed method approach (Doctoral thesis). Ataturk University, Institute of Education Sciences, Erzurum. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi

Dökmen, Ü. (2013). İletişim Çatışmaları ve Empati. 18. Baskı. Sistem Yayıncılık.

Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği (FactorialStructure, Validity, andReliability of the Multi dimensional Scale of Perceived Social Support). Türk Psikoloji Dergisi, 34, 17-25.

Erkal, M. (1999). Sosyoloji. 10.Baskı, Trabzon: KTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları

Güçlü, S (2005). Kurumlara Sosyolojik Bakış, Birey Yayınları

Gülseren, Ş. (2001). Eşduyum (Empati): Tanımı ve Kullanımı Üzerine Bir Gözden Geçirme, Türk Psikiyatri Dergisi, 12, 133-145.

Karabağ, Ş. G. (2003). Öğretilebilir ve Bilişsel Bir Beceri Olarak Tarihi Empati. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları

Kashdan, T. B., Mishra, A., Breen, W. E. ve Froh, J. J. (2009). Gender differences in gratitude: Examining appraisals, narratives, the willingness to express emotions, and changes in psychological needs. Journal of Personality, 77(3), 691-730. Doi:10.1111/j.1467-6494.2009.00562.x

Kaya, A. & Siyez, D. M. (2010). KA-Sİ Çocuk ve Ergenler İçin Empatik Eğilim Ölçeği: Geliştirilmesi geçerlik ve güvenlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156), 110-125

Kaya, B. ve Çolakoğlu, Ö.M. (2015). Empati düzeyi belirleme ölçeği (EDBÖ) uyarlama çalışması, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 17-30. DOI: 10.17679/iuefd.16127895

Kaygılı, G. (2018). Anaokulu çocuklarının iletişim becerileri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Turkish Studies, 13(4), 841-858.

Klassen, R. M., Perry, N. E. ve Frenzel, A. C. (2012). Teachers’ relatedness with students: An underemphasized component of teachers’ basic psychological needs. Journal of Educational Psychology, 104(1), 150–165. doi:10.1037/a0026253

Ogino, M., Nishikawa, A. ve Asada, M. (2013). A motivation model for interaction between parent and child based on the need for relatedness. Frontiers in Psychology, 4, 1-11.

Özbay, M. H. ve Canpolat, B. (2003). Psikoterapide Empati- Nesnellik İkilemi. Klinik Psikoloji, 6, 39-45.

Pappenheim, F. (2002). Modern İnsanın Yabancılaşması, (Çev: Salik Ak), Phoenix Yayınları.

Reis, H. T., Sheldon, K. M., Gable, S. L., Roscoe, J. ve Ryan, R. M. (2000). Daily well-being: The role of autonomy, competence, and relatedness. Personality And Social Psychology Bulletin, 26(4), 419-435. doi: 10.1177/0146167200266002

Şencan, H.(2002), Bilimsel Yazım, İstanbul Üniversitesi, İşletme Fak. Yayınları no:283, s.459

Şenkaya, B. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki yöneticilerin empatik Eğilimleri, Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale

Tian, L., Chen, H. ve Huebner, E. S. (2013). The longitudinal relationships between basic psychological needs satisfaction at school and school-related subjective well-being in adolescents. Social Indicators Research, 119(1), 353–372. doi:10.1007/s11205-013-0495-4

Türk Dil Kurumu (2012). Türkçe Sözlük. tdk.gov.tr.

Türker, Y., & Çelik, K. (2019). Öğretmenlerde iş ve aile çatışmasının yaşam doyumu üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracı rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 242-258.

Yalçın, A. (2017). An examination of work-family conflict from the self-determination theory perspective. (Unpublished doctoral thesis). Middle East Technical University, The Department of Psychology, Ankara. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Yatkın, A. (2003). Halkla İlişkiler ve İletiş. Nobel Yayın Dağıtım

Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004). Aile Ekonomisi. Anadolu Üniversitesi Yayını.

Yeşilyurt, S. (2008). A self-determination approach to teaching writng ın pre-service EFL teacher education. (Masters thesis). Atatürk University the Institute of Social Sciences, Erzurum. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

İndir

Yayınlanmış

2024-02-29

Nasıl Atıf Yapılır

Işık, Z. (2024). Öğretmenlerin Empati Düzeyleriyle Sosyal İlişki Algıları İlişkisi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(104), 583–599. https://doi.org/10.5281/zenodo.10784514