KENTSEL SUÇ VE YOK MEKÂN; RADİKAL KRİMİNOLOJİ KURAMI BAĞLAMINDA SOSYOLOJİK BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Mekân ile suçluluk arasında bir ilişki hemen her zaman kurulabilir. Çünkü mekânlar fiziksel olduğu kadar ekonomik, kültürel ve sosyal boyutları olan karmaşık çok yönlü unsurlardır. Çeşitli mekânlarda bir araya gelen bireyler arasındaki sosyal, kültürel ve ekonomik ayrışmalar ve mekâna özgü özellikler çeşitli suçlarla birlikte suç türlerini ortaya çıkarmaktadır. Bu kapsamda ekonomik faaliyetlerin farklılaştığı, üst düzey iş bölümünün yaşandığı ve bireylerin bir arada yaşadığı mekânlar olarak kabul edibilecek kentsel alanların kendine özgü oluşumları, işleyişleri ve yapılarıyla aynı zamanda kendilerine özgü suçları da içlerinde barındırdığını söylenebilir.

Günümüzde ekonomik, kültürel, teknolojik ve siyasal alanda yaşanan dönüşümler kentlerin fiziki alanlarını da etkileyen bir dizi değişimi beraberinde getirmiştir. Bu değişimin kentsel alanların kendi tarihlerinden, coğrafi, kültürel ve sosyal bağlarından koparak imgesel düzeyde iletişim kurulabilen “yok mekânların” ortaya çıkış süreciyle ilişkilendirilmesi mümkündür.

Bu çalışma, yok mekanlaşmanın sonuçlarının kentsel suçun ortaya çıkması ve suçun şekillenmesi üzerine olan etkilerini radikal kriminoloji kuramı çerçevesinde anlaşılmasını konu edinmektedir. “Radikal kriminoloji” kuramı; suç oluşumunu büyük ölçüde, toplumun kültürel, ekonomik, siyasal, demografik ve sosyal özelliklerini bir bütün olarak ele alarak çözümlemektedir. Ancak kuram günümüzde suç çözümlemelerine ilişkin ağırlıklı olarak kullandığı bu makro çerçeveyi ailenin çözülmesi, kentsel yapı, yoğunluk, öğrenme, sosyalleşme gibi faktörleri de dâhil ederek derinleştirmiştir.

Burada kentsel suç olgusu radikal kriminolojik bir perspektifle ele alınacak ve kentsel suçun şekillenmesinde yok mekânın etkileri analiz edilecektir.