Yozgat Tezene Üslûbunun Bağlama Öğretiminde Uygulanması

Özet

Kendisinden önce üretilen kültürel ürünleri ve yerleşik üslûpları gözeterek oluşan Türk Halk Müziği ve önde gelen çalgısı bağlama, kültürümüzün en önemli aktarıcılarından birisidir. Bu bakımdan bağlamayı doğru anlamak, yaşatmak ve gelecek nesillere doğru aktarmak, bu alana gönül vermiş akademisyen ve sanat camiasının en önemli sorumluluklarındandır. Geleneği doğru anlamak, yaşatmak ve olumlu katkılar vermek ise bilim ve sanat insanlarının sorumluluğu ve görevleri arasındadır.

Kırk yılı aşkın bir süredir özellikle mesleki müzik eğitimi veren konservatuar ve müzik eğitimi verilen bölümlerde belirli bir düzen ve sisteme bağlı olarak bağlama öğretimi yapılmaktadır. Bu doğrultuda çok önemli mesafeler alınmış olmasına rağmen özellikle icra, pozisyon, yöresel tezene vuruşları ve terminoloji gibi konularda sorunların yaşandığı bir gerçektir. Müzik eğitimi kurumlarında bir çalgı olarak öğretilmesi aşamasında ise belli bir kural ve sisteme bağlı olarak öğretim yaklaşımları ile birlikte sorun yaşanan alanlarda çözüm önerileri de belirli bir hız kazanmıştır.

Bu araştırmada; özellikle yöresel tezene üslûpları içinde yer alan ve hakkında detaylı bilgiye ulaşamadığımız “Yozgat Tezene Üslûbu” ele alınmıştır. Sürmeli tezene tavrı diye de bilinen bu üslûp, Yozgat yöresi başta olmak üzere Orta ve Batı Anadolu’da benzer karakterde eserlerin belirli bölümlerinde uygulanabilme özelliğine sahiptir.  Araştırma kapsamında; sürmeli tezene üslûbu ile ilgili eser notalarında, tavrın uygulandığı bölümlerin yazılış biçimi ile birlikte uygulamadaki farklılıkları da göz önüne alınarak bir değerlendirme yapılmıştır. Böylece çoğu zaman yazıldığından farklı icra edilen sürmeli tezene üslûbunun, geleneksel icradaki duyumu ve türkülerde yer almayan tartım ihtimalleri de göz önüne alınarak belirli bir standart oluşturulmaya çalışılmıştır.