Caz Müziğinde Kolektif Doğaçlama Örneği Olarak “Conduction”

Özet

Amerikalı caz müzisyeni, kornetçi, grup şefi, aranjör ve besteci Lawrence D. "Butch" Morris (1947-2013), 20. yy'ın ikinci yarısında caz müziğinde kolektif doğaçlamaya yön verebilecek; onu, kontrol altına alınabilir bir malzemeye dönüştüren bir uygulama geliştirmiş ve bu uygulamaya da "conduction" adını vermiştir. Conduction'da yapıt, orkestra veya şef arasında geleneksel bir ilişki yoktur. Müzikte önceden belirlenmiş ya da tamamen anlık olarak yaratılmış müzikal malzeme şefin yönlendirmeleriyle tınısal, dokusal ya da formal olarak genişletilebilir ya da sonlandırılabilir. Conduction, şefe ve her bir yorumcuya kolektif doğaçlama içinde bireysel bir özgürlük alanı sunar. Bu çalışmanın amacı, kolektif doğaçlama eylemi içinde temel müzikal parametreleri kontrol etme ve yönlendirme aracı olarak conduction yönteminin uygulama prensiplerini açıklamaktır. Bu yöntemde doğaçlama olarak müziğin üretilmesine katkıda bulunan her icracı, topluluğun diğer üyeleriyle olan iletişimini kopartmadan müzikal bütünlüğe katkıda bulunur. İcracıların bireysel becerileri ve müzikal birikimleri toplu doğaçlamanın müzikal zenginliğini artırır, bu şekilde kişisel yaratıcılık müziğin bütününe hizmet eder. Bu noktada, yöntemin topluluk icrasının organik işleyişine pozitif katkılarda bulunduğu düşünülmektedir. Performans esnasında herhangi bir icracı diğerinin önüne geçemez, herhangi bir hiyerarşik durum söz konusu değildir. Bu da müziğin yaratım aşamasında mutlak bir eşitlik ortamı oluşturur. Çalışma, Butch Morris'in conduction yöntemi ve uygulama pratikleriyle sınırlandırılmıştır. Bu yöntemin temel pratikleri açıklanmış ve uygulama yöntemleri bestecinin kendi performans pratiği üzerinden aktarılmıştır.