Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Mesleki Kaygı Düzeyleri (Denizli İli Merkezefendi İlçe Örneği)
Abstract views: 10 / PDF downloads: 24
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14020409Anahtar Kelimeler:
Mesleki kaygı, ÖğretmenÖzet
Bu çalışmada, ortaöğretim kurumlarında görev yapan eğitimcilerin mesleki açıdan ortaya çıkan kaygı düzeylerini ve bu kaygı düzeylerinin bir takım değişkenlerle aralarındaki ilişki araştırılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada betimsel “tarama modeli” uygulanmıştır. Çalışmanın evrenini 2023–2024 eğitim-öğretim yılı Denizli Büyükşehire bağlı merkez ilçesinden olan Merkezefendi ilçesine bağlı liselerde çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. “Rastgele örneklendirme” modeliyle seçilen 247 öğretmene ulaşılarak veriler toplanmıştır. Bu çalışmada kullanılan veri toplama aracı; “Kişisel Bilgiler” ve “Öğretmenlik Mesleği Kaygı Ölçeği” olmak üzere iki bölümden meydana gelmektedir. Ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,97 olarak bulunmuştur. Bu çalışmada eğitim çalışanlarının mesleki kaygı düzeyleri ve alt boyutları; “Ben merkezli kaygılar alt boyutu”, “Görev merkezli kaygılar alt boyutu”, “Öğrenci merkezli kaygılar alt boyutu” ve ölçeğin geneli için algılarının “Kaygılanmıyorum” düzeyinde olduğu tesbit edilmiştir. Öğretmenlerin mesleki kaygı düzeyinin ve alt boyutlarının cinsiyete, üniversiteye girişte tercih sırasına, mezun oldukları lise türüne, üniversiteden mezun oldukları bölüme, kariyer planları ve ailelerinde öğretmen olma durumu değişkenlerine göre herhangi bir anlamlı düzeyde farklılık göstermediği görülmüştür. Fakat öğretmenlerin mesleki olarak bilgi düzeyine, öğretmenliğe olan güvenlerine ve öğretmenlik mesleğini isteyerek seçip seçmemelerine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Farklılıkların ölçeğin geneli ve tüm alt boyutlarda öğretmenlerin mesleki bilgi düzeyleri “yeterlidir” diyenlerin mesleki kaygılarının “orta düzeyde yeterlidir” diyenlerden daha az olduğu, öğretmenlikte kendine güvenmede “kendime orta düzeyde güveniyorum” diyenlerin mesleki kaygılarının “kendime güveniyorum” diyenlere göre çok yüksek olduğu ve öğretmenlik mesleğini “isteyerek seçen”lerin mesleki kaygılarının “isteyerek seçmeyen”lere göre daha az olduğu görülmüştür.
Referanslar
Akgün, A., Gönen, S., ve Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299..
Aytaç S., Keser, A. (2002) “İşsizliğin Çalışan Birey Üzerindeki Etkisi: İşsizlik Kaygısı”, http://www.isguc.org/arc_view.php?ex=48.
Aytaç, K. (1984). Eğitim Politikası üzerine Konuşmalar, Ank. Üni. yay.
Balaman, F. & Gelibolu, M. F. (2018). Pedagojik formasyon öğrencilerinin geleceğe yönelik beklentileri ile mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Curr Res Educ, 4(2), 86-93.
Bedel, E.F. (2008). Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları ve Bazı Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4 (1), 31-48.
Borich, G. D. (1996). Effective teaching methods. 3rd edn. Columbus, OH: Prentice Hall, Inc
Bozdam, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya.
Bozdam, A. ve Taşğın, Ö. (2011). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 44-53.
Bozdam, A., & Taşğın, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Butt, G.,MacKenzie, L. and Manning, R. (2010) Influences on British South Asian women’s choice of teaching as a career: “You’re either a career person or a family person; teaching kind of fits in the middle".Educational Review, 62(1),69-83.
Cabı, E., ve Yalçınalp S. (2009). Öğretmen adaylarının mesleki ve eğitim teknolojilerini kullanma kaygı düzeylerine yönelik görüşleri, IV. International Educational Technology Conference, Hacettepe Üniversitesi, S. 579.
Cabı, E., Yalçınalp, S. ( 2013) Öğretmen adaylarına yönelik mesleki kaygı ölçeği (mkö): geçerlik ve güvenirlik çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 44: 85- 96
Celep, C. (2004). Meslek olarak öğretmenlik. (1. Basım), Anı Yayıncılık.
Chotas, T. J., Cari E. T. (1976). Teacher Anxiety: A Revievv With Recommendations. Rewiew of Educational Research, Spring. 46 (2): 159-184
Cüceloğlu, D. (2004). İnsan ve davranışı. (13.Basım), Remzi Kitabevi.
Çakmak, Ö. ve Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve fen edebiyat fakülteleri biyoloji bölümü öğrencilerinin kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 115-127..
Çeliköz, N. ve Çetin, F. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 162, 160- 167
Çelikten, M., Şanal, M., Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2): 207-237.
Çubukçu, Z. ve Dönmez, A. (2011) Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 7(1), 3-25.
Dilmaç, O. (2010). Görsel Sanatlar öğretmeni adaylarının kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Güzel Sanatlar EnstitüsüDergisi, 24, 49-65.
Doğan, T. ve Çoban, A.E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim dergisi, 34(153),158-168.
Ertürk, S. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
Fuller FF. Concerns of teachers: A develop mental conceptualization. Amerikan Educational Research Journal, 1969; 6: 207-226.
Geçtan, E., (1981). Psikanaliz ve Sonrası. Hür Yayın AŞ.
Gelen, İ. ve Özer, B. (2008) Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9),39-55.
Işık, A., Çiltaş ,A., ve Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 5362
Işık, E. (1996). Nevrozlar, Kent Matbaası.
Kafkas, M.E., Açak, M., Çoban, B., ve Karademir, T., (2010) Beden Eğitimi öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi, 11(2), 93-111.
Karasar, N. (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları,
Karip, E. (2007). “Önsöz”. Ed. Emin Karip. Eğitim Bilimine Giriş. Pegem A Yayıncılık.
Kaya, A., Büyükkasap, E. (2005). Fizik Öğretmenliği Programı Öğrencilerinin Profilleri, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Endişeleri: Erzurum Örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 367-380.
Kök, M., Çiftçi, M., ve Ayık, A. (2011). Öğretmenlik mesleği özel alan yeterliklerine ilişkin bir inceleme (okul öncesi öğretmenliği örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 169-183
Köklükaya, A. N., Yıldırım, E. G. (2016). Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Kaygı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (43)
Köknel, Ö. (1989) Genel ve Klinik Psikiyatri. Nobel Tıp Kitabevi.
Köknel, Ö. (1995). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. 13. Basım. Altın Kitaplar Yayınevi.
Köksal, N. (2008) Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin öğretmen, müdür ve bakanlık yetkilileri tarafından değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 36-46
Köse, H.S., (2006). Müzik Öğretmeni Adaylarının Mesleki Kaygıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 80-89.
Kula Şanlı, K., ve Saraç, T. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 227-242
Kurtuldu, M., ve Ayaydın, A. (2010). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğrencilerinin mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 111-118.
Kuzgun, Y.( 2004). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. (2.Basım), Nobel Yayın dağıtım
MEB, (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Mergen, H, Arslan, H., MErgen, B. E., Arslan, E. (2014). Öğretmen Adaylarının Mesleklerine Yönelik Tutum ve Kaygıları, NWSA-Education Sciences, 1C0612, 9, (2), 162-177.
Öner, N. (1977). Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanterinin Türk Toplumundaki Geçerliliği, Doçentlik Tezi, Ankara.
Özbek, R., Kahyaoğlu, M., Özgen, N. (2007) öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 221-232.
Özkan, K. K. (2011). Kaygı (Anksiyete). ttp://www.sokratespsikiyatri.com.tr/index.php
Öztürk, O. (1997). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Hekimler Yayın Birliği, 43-47
Pişkin, M. (2012). Kariyer gelişim sürecini etkileyen faktörler. B.Yeşilyaprak (Editör) Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığına giriş içinde (ss. 4478), İkinci baskı, Pegem Akademi.
Saban, A., Korkmaz, İ., Akbaşlı, S.( 2004).Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygıları, Eğitim Araştırmaları, (17), 198 –209.
Saracaloğlu, A. S., Kumral, O., Kanmaz A. (2009) “Ortaöğretim Sosyal Alanlar Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Yeterlilikleri, Kaygıları ve Akademik Güdülenme Düzeyleri”. Yüzüncüyıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4: 38-54.
Şahin, A.E. (2011) Meslek ve öğretmenlik, eğitim bilimine giriş, Editör: Veysel Sönmez, Anı Yayıncılık, Ankara, s. 266-310.
Tanrıöğen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 55-67.
Taşğın Ö. (2006). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi" Selçuk Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2):679-686.
TDK (Türk Dil Kurumu) ( 2005), Türkçe Sözlük, Ankara Temiz, E. (2011). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin cinsiyet ve alan değişkenleri açısından incelenmesi. eJournal of New World Sciences Academy, 6(2), 303-310.
Tracey, J.G.T., and Hopkins, N. (2001). Correspondence of interests and abilities with occupational choice. Journal of Counseling Psycology, 48(2), 178-189
Tümerdem, R. (2007). Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya son sınıf öğrencilerinin kaygılarını etkileyen etmenler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 32-45.
Tümkaya, S., Aybek, B. ve Çelik, M. (2007). Kpss'ye girecek öğretmen adaylarındaki umutsuzluk ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerini yordayıcı değişkenlerin incelenmesi. KUYEB, 7/2
Ünaldı, Ü.E., ve Alaz, A. (2008). Coğrafya öğretmenliğinde okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26,1-13.
Üstün, E., Erkan, S. ve Akman, B. (2004). Türkiye'de Okulöncesi Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Bilimler Dergisi, 10, 129-136.
Varol, Ş. (1990). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Kaygılarını Etkileyen Etmenler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun,
Wagner, L. A. (2008). Occupational stress and coping resources of K--12 probationary teachers, Doctoral Thesis / Dissertation 157 Pages
Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik mesleği, motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (1) 33-46
Yeşilyaprak, B. (2012). Mesleki rehberlik ve psikolojik danışma. (2.Basım), Pegem Akademi, Ankara
Yeşilyurt, E. (2009) Öğretmenlerin sahip oldukları niteliklere yönelik algıları (Elazığ ili örneği). Milli Eğitim Dergisi, 183, 169-189.
Yetim, A.A ve Göktaş, Z. (2004) Öğretmenin mesleki ve kişisel nitelikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 541-550.
Yılmaz, E. (2007). "Bir Meslek Olarak Öğretmenlik". 12. Bölüm. Ed. Emin Karip. Eğitim Bilimine Giriş. Pegem A Yayıncılık: 317- 336.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.