Türkiye’de Vergi Denetiminin Etkinliği ve Etkinliği Artırma Önerileri

Özet

Tüm ekonomilerde vergi en temel kamu finansman aracı olarak kabul edilmektedir. Devletler, varlıklarını devam ettirebilmek için kişilerden vergi almakta ve aldıkları vergi ile yine kişilere kamusal hizmet sunmaktalardır. Her ne kadar devletin vergi alması mülkiyet hakkına gerçekleştirilen bir müdahale olsa da Anayasa’nın mülkiyet hakkını düzenleyen 35’inci maddesi gereği kamu yararının söz konusu olması durumunda mülkiyet hakkına gerçekleştirilen müdahaleler hem iç hukuk hem de uluslararası hukuk tarafından kabul edilmektedir. Dolayısıyla vergi yolu ile mülkiyet hakkına gerçekleştirilen bu müdahalenin yasal dayanağı ve sınırı da kamu yararı olmaktadır.

Türk vergi sisteminde, kişiler ödeyecekleri vergiyi kendileri hesaplamakta ve vergi idaresine yine kendileri bildirmektelerdir. Bu yöntem ile vergi idaresinin iş yükü kolaylaşsa da vergi denetiminin tam olarak yerleşmediği ekonomilerde vergi kayıp kaçağının artmasına sebep olmaktadır. Vergi kayıp ve kaçaklarının (fazla) olması ise ekonomide vergi adaletsizliği / eşitsizliği ve gelir dağılımında adaletin bozulması gibi çeşitli sonuçları ortaya çıkaracaktır. Vergi oranlarının yüksek, vergi cezalarının ise yaptırımsız olması mükellefleri vergi ödemeye değil ödememeye alıştıracaktır.  Çalışmada Türkiye’de vergi denetimi ve vergi denetiminin etkinliği ile bilgiler verilecek ve “Türkiye’de vergi denetiminin etkinliğini nasıl artırmalıyız?” sorusu cevaplanmaya çalışılacaktır.