Kolektif Gelecek Düşüncesinin Mekansal Yansıması Olarak Bilim Merkezleri
Abstract views: 19
/ 
PDF downloads: 10
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14579781Anahtar Kelimeler:
bilim merkezleri, bilim müzeleri, kolektif gelecek, gelecekÖzet
Mekan fiziksel bir yer olmanın ötesinde bireysel ve toplumsal ilişkilerin, kültürel bağların, hayallerin ve ideallerin tezahürü olması bakımından çok boyutlu bir yapıya sahiptir. Mekan geçmişin izlerini günümüze taşıyabildiği gibi geleceğe yönelik atılmak istenen adımların, düş ve kaygıların somutlaşmasına olanak verir. Geçmişten bugüne dek insanlar yalnızca bireysel ihtiyaçları doğrultusunda değil aynı zamanda ortak bir gelecek tahayyülü ile de mekanlar üretmişlerdir. Kolektif gelecek düşüncesi, bir grubun, toplumun veya insanlığın birlikte hareket ederek ortak değerler, hedefler ve vizyonlar doğrultusunda inşa etmeyi amaçladığı bir geleceği ifade etmektedir.
Ülkemizde bilim merkezi kurma, kaldırma ve bu kurumlarla ilgili organizasyon şemalarını onaylamakla ilgili görev yetkilerine sahip olan Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 2008 yılında bilimi yaygınlaştırma amacıyla bilim merkezleri kurmak ve ülke çapında yaygınlaştırmak için çağrıya çıkmıştır. Bu çağrı sonrası 2014 yılından bu yana ilki Konya ilinde olmak üzere ülkenin farklı illerinde büyük ve küçük ölçekli birçok bilim merkezi açılmıştır ve açılmaya devam etmektedir. Bilim müzelerinden evrilerek bilim merkezleri haline gelen bu yerler teknolojinin gelişiminin tüm dünyada sosyal, kültürel ve ekonomik açılardan gelişmenin önemli faktörü haline geldiği çağımızda önemli bir misyon üstlenmektedir. Bu çalışmada amaç, kurulan bu merkezlerin kolektif bir gelecek düşüncesinin bir parçası olduğu, hem fiziksel hem de ideolojik açıdan mekana yansıdığı fikrini ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışmada kolektif gelecek düşüncesinin tanımı ve literatürdeki yeri incelenmiş, bilim merkezlerinin tarihi ve gelişimleri ele alınmıştır. Türkiye’deki örnekler özelinde bilim merkezlerinin tasarımı, organizasyonu ve işlevlerinin, sadece bilimsel bilginin yayılması değil, aynı zamanda toplulukların ortak bir geleceği birlikte şekillendirme potansiyelini nasıl temsil ettiği tartışılmıştır.
Referanslar
Accessto. (2024). Ontario Science Centre. https://www.accessto.ca/home/2016/12/8/ontario-science-centre
Altaş, A., & Uzun, F. V. (2017). Virtual museums and their use in the tourism sector: A case study in Turkey. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 4(13), 1402–1418
Arayıcı, O. (2021). Mekânı Varlık Felsefesi Üzerinden Yeniden Tanımlamak. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 8(78), 3440–3444. https://doi.org/10.26450/ jshsr.2917
Arıoğlı, E. (1998). Bilgi Toplumuna Dönüşümün Müjdesi. http://www.tbmv.org/neden-bilim-merkezi.html
Bain, P. G., Hornsey, M. J., Bongiorno, R., Kashima, Y., & Crimston, C. R. (2013). Collective futures: How projections about the future of society are related to actions and attitudes supporting social change. Personality and Social Psychology Bulletin, 39(4), 523–539. https://doi.org/10.1177/ 0146167213478200
Bedini, S. A. (1965). The evolution of science museums. Technology and Culture, 6(1), 1–29.
Buckner, R. L. (2010). The role of the hippocampus in prediction and imagination. Annual Review of Psychology, 61(1), 27–48.
Cabinet de curiosités. (2024) https://fr.wikipedia.org/wiki/Cabinet_de_curiosit%C3%A9s
Feza Gürsey Bilim Merkezi (t.y.). Biz Kimiz. https://www.fgbm.com.tr/biz-kimiz/
Gregory, R. L. (2001). Hands-on science. Education for the Twenty-First Century, 181.
Hassabis, D., Kumaran, D., Vann, S. D., & Maguire, E. A. (2007). Patients with hippocampal amnesia cannot imagine new experiences. Proceedings of the National Academy of Sciences, 104(5), 1726–1731. https://doi.org/10.1073/pnas.0610561104
Kalkan, H., & Türk, C. (2017). Bilim merkezleri ve bilim müzelerinin tarihi. İçinde A. Güney (Ed.), Her yönüyle bilim merkezi. Çizgi Kitabevi.
Kimche, L. (1978). Science Centers: A Potential for Learning: Science centers are educational institutions designed around informal learning activities. Science, 199(4326), 270-273.
Klein, S. B., Loftus, J., & Kihlstrom, J. F. (2002). Memory and temporal experience: The effects of episodic memory loss on an amnesic patient's ability to remember the past and imagine the future. Social Cognition, 20(5), 353–379.
Koster, E. H. (1999). In search of relevance: Science centers as innovators in the evolution of museums. Daedalus, 128(3), 277–296.
Mert, N., & Wang, Q. (2023). Valance and perceived control in personal and collective future thinking. Future Studies Journal.
Oppenheimer, F. (1968). A rationale for a science museum. Curator, 11(3), 206–209.
Özcan, H., & Koştur, H. İ. (2017). Türkiye’de bilim merkezlerinin yasal statüsü. İçinde A. Güney (Ed.), Her yönüyle bilim merkezi (s. xx-xx). Çizgi Kitabevi.
Pedretti, E., & Navas Iannini, A. M. (2020). Towards fourth-generation science museums: Changing goals, changing roles. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 20, 700–714.
Polak, F., & Boulding, E. (1973). The image of the future. Elsevier.
Salmi, H. (1993). Science centre education: Motivation and learning in informal education. Research Report 119. Helsinki: University of Helsinki.
Szpunar, K. K., Spreng, R. N., & Schacter, D. L. (2014). A taxonomy of prospection: Introducing an organizational framework for future-oriented cognition. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(52), 18414–18421.
Szpunar, P. M., & Szpunar, K. K. (2016). Collective future thought: Concept, function, and implications for collective memory studies. Memory Studies, 9(4), 376–389. https://doi.org/10.1177/1750698015626046
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. (2019). Bilim merkezleri değerlendirme raporu. Ankara: TÜBA Yayınları. https://www.tuba.gov.tr/tr/yayinlar/suresiz-yayinlar/raporlar/bilim-merkezleri-degerlendirme-raporu-1
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2017) 4003-A Çağrı Metni. Büyük ölçekli bilim merkezi kurulması projeleri. https://www.tubitak.gov.tr/tr/destekler/bilim-ve-toplum/ulusal-destek-programlari/icerik-4003-bilim-merkezi-kurulmasi-destek-programi
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2010). Resmî Gazete (Sayı:27648). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/07/20100721-3.htm
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (t.y.). Bilim Merkezi Nedir? https://bilimmerkezleri.tubitak.gov.tr/Icerik/bilim-merkezi-nedir-140
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (2024). Bilim Merkezi Binaları Hakkında Temel Bilgilendirme Dokümanı. https://Bilimmerkezleri.Tubitak.Gov.Tr/Upload/Bmsinglefile/Dosya-876-477.Pdf
Tübitak Bilim Merkezleri (t.y.). Dünyadan Bilim Merkezleri. https://bilimmerkezleri.tubitak.gov.tr/ Icerik/dunyadan-bilim-merkezleri-141.
Weitze, M. D. (2003). Science centers: Examples from the US and from Germany. From the itinerant lecturers of the 18th century to popularizing physics in the 21st century–exploring the relationship between learning and entertainment, 58-66.https://en.wikipedia.org/wiki/Exploratorium
Wikipedia (2024). Exploratorium. https://en.wikipedia.org/wiki/Exploratorium
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
