Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Başlıca Stres Kaynakları

Abidin, R. R., Brunner, J. F. (1995). Development of a parenting alliance inventory. Journal of clinical child psychology, 24(1), 31-40. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp2401_4

Akkök, F., Aşkar, P., & Karancı, N. (1992). Özürlü bir çocuğa sahip anne-babalardaki stresin yordanması. Özel Eğitim Dergisi, 1(2), 8-12.

Aksaz, N. K. (1990). Otistik çocukların ve öğretilebilir zihinsel özürlü çocukların anne babalarının kaygı düzeyleri. Psikoloji Dergisi, 7(25), 14-20.

Aktan, O., Budak, Y., & Botabekovna, A. B. (2019). İlkokul Öğrencilerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Sosyal Kabul Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Karma Yöntem Çalışması. Elementary Education Online, 18(4).

Almulla, A. A., Alanazi, A. S., & Khasawneh, M. A. S. (2023). The Relationship between Nutritional Intake and Mother's Education Level with the Nutritional Status of Children with Special Needs. Journal for ReAttach Therapy and Developmental Diversities, 6(8), 686-692

Altınkurt, N. (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yaşanılan sorunlar ve çözüm önerileri, Doktora Tezi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Armstrong, D. (2020). Power and partnership in education: Parents, children and special educational needs. Routledge.

Ataman, A. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

Atiles, J. T., Almodóvar, M., Chavarría Vargas, A., Dias, M. J., & Zúñiga León, I. M. (2021). International responses to COVID-19: Challenges faced by early childhood professionals. European Early Childhood Education Research Journal, 29(1), 66-78.

Avşaroğlu, S., Akçeşme, F., & Müdürlüğü, K. İ. M. E. (2018). Özel gereksinimli çocuğu olan anne babaların iyimserlik ve stresle başa çıkma tutumları. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 2(1), 1-11.

Baltaş, A., ve Baltaş, Z. (2012). Stres ve Basa Çıkma Yolları. 28. Basım Remzi Kitabevi

Bardavit, M. (2007). Kişilik Yapılarının - Stresi Değerlendirme, Stresle Başa Çıkma Yaklaşımları, Algılanan Stres ve İş Doyumu Üzerinde Olan Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul

Bilal, E., Dağ, İ. (2005). Eğitilebilir zihinsel engelli olan ve olmayan çocukların annelerinde stres, stresle başa çıkma ve kontrol odağının karşılaştırılması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12(2), 56-68.

Birkan, B. (2002). Erken özel eğitim hizmetleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi, 2002, 3(2) s. 99-109

Canarslan, H., ve Ahmetoğlu, E. (2015). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşam Kalitesinin İncelenmesi. Trakya University Journal of Social Science, 17(1),13-31

Cavkaytar, A. (1999). Zihin engellilere özbakım ve ev içi becerilerinin öğretiminde bir aile eğitimi programının etkililiği. Özel Eğitim Dergisi, 2 (3) 40-50

Cavkaytar, A. (2010). Özel eğitimde aile eğitimi ve rehberliği. Maya Akademi.

Cavkaytar, A. (2017). Özel gereksinimli çocuğu olan aileler. Pegem Atıf İndeksi, 63-81.

Cin, A., ve Kılıç, M. (2017). Özürlü çocuğu olan anne babaların kaygı düzeylerini azaltmaya yönelik bir grup rehberliği uygulaması. Pegem Atıf İndeksi, 71-104.

Civelek, A. H. (1990). Eğitilebilir zihinsel özürlü çocukların sosyal kabul görmelerinde normal çocukların bilgilendirilmelerinin ve iki grubun resim-iş ile beden eğitimi derslerinde bütünleştirilmelerinin etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

Coşkun, D. (2013). Fiziksel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerde Bakım Yükünün ve Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi Yüksek lisans tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Coşkun, Y. ve Akkaş, G. (2009). Engelli cocuğu olan annelerin surekli kaygı duzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 10(1), 213-227.

Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve Davranışı. 10. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul.

Çetin, K. (2018). Engelli Çocuklara Sahip Ailelerin Çocuklarını Kabul-Reddi İle Sosyal Destek İlişkisinin Çeşitli Değişkenlerce Yordanması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi (Adnan Menderes University Journal of Educational Sciences), 137-154.

Çetingöz, D., Cepdibi, S., ve Doğru, S. S. Y. (2018). Yetersizliği Olan Çocuklar ve Ailelerinin Gereksinimleri s. IV. Academic Research Congress.

Çolak, B., & Kahriman, I. (2023). Evaluation of family burden and quality of life of parents with children with disability. The American Journal of Family Therapy, 51(2), 113-133. https://doi.org/10.1080/01926187.2021.1941421

Çürük N. (2008) Ankara İl Merkezindeki İş Okullarında 1. ve 4. Sınıfa Devam Eden Zihinsel Engelli Çocukların Annelerinin Kaygı ve Sosyal Destek Düzeylerinin Karşılaştıkları Problemlere Göre İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Dardas, L. A., Ahmad, M. M. (2014). Predictors of quality of life for fathers and mothers of children with autistic disorder. Research in developmental disabilities, 35(6), 1326-1333. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2014.03.009

Daşbaş, S. (2013). Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Ailelere Yönelik Sosyal Hizmet Uygulaması: Bir Değerlendirme Araştırması. Journal Of Society & Social Work, 24(1).

DeFrank, R. S., Ivancevich, J. M. (1998). Stress on the job: An executive update. Academy of Management Perspectives, 12(3), 55-66. https://doi.org/10.5465/ame.1998.1109050

Diken, İ. H., & Sucuoğlu, B. (1999). Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(03), 25-39.

Dyson, L. L. (1993). Responce to the Presence of a Child with Disabilities: Parental Stress and Family Functioning Over time. American Journal on Mental Retardation, 98 (2), 207-218.

Er, M. (2006). Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49(2), 155-168.

Eripek, S. (2004). Türkiye'de Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırmalarına İlişkin Olarak Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 25-32

Ersoy, Ö., ve Çürük, A. G. U. N. (2009). Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerde sosyal desteğin önemi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(17), 104-110.

Fırat, S. (2016). Otistik çocukların anne-babalarının depresyon ve kaygı düzeyleri. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 41(3), 539-547. https://doi.org/10.17826/cukmedj.237509

Fırat, T., Koyuncu, İ. (2019). Lise öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik sosyal kabul düzeyleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 503-525. https://doi.org/10.17152/gefad.431264

Floyd, F. J., Gallagher, E. M. (1997). Parental Stress, Care Demands, and Use of Support Services for School-Age Children with Disabilities and Behavior Problems. Family Relations. 46 (4), 359-372.

Foglia, L. M., & Nielson, P. E. (2024). Biological, Chemical, and Radiological Exposures in Pregnancy. Critical Care Obstetrics, 1099-1108. https://doi.org/10.1002/9781119820260.ch58

Friedrich, W. N., Wilturner, L. T., Cohen, D.S. (1985). Coping resources and parenting mentally retarded children. American Journal on Mental Deficiency. 90 (2), 130-139.

Gadzella, B. M. (1991). Student-life Stress Inventory.Commerce, TX: Copyright.

Gallagher, J. J., Beckman, P., Cross, A. H. (1983). Families of Handicapped Children: Sources of Stress and Its Amelioration. Exceptional Children, 50 (1), 10- 19.

Girli, A., Yurdakul, A. Sarısoy, M., Özekes, M. (2000). “Zihinsel Engelli ve Otistik Çocukların Anne Babalarına Yönelik Grup Danışmanlığının Depresyon, Benlik Saygısı ve Tutumları Üzerine Etkisi.” Saray Rehabilitasyon. 6: 2–9.

Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.

Gülaldı, D. (2010). Erken çocuklukta serebral palsi'li ve otistik çocuk annelerinin ebeveyn stres düzeylerinin yaşam doyumları ile ilişkisinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maltepe Üniversitesi.

Güneysucu, J. (2010). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuğa sahip olan babaların sosyo-demografik değişkenlere göre stres düzeyleri ve stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi Yüksek lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maltepe Üniversitesi.

Güngör, E. (2008). Özel eğitime muhtaç çocukların anne ve babalarının psikolojik ilişki ihtiyaçları ile durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiler Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.

Güzeloğlu, B. (2019). Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin eş destek ve aile yaşam kalitesinin umutsuzluk ve stres düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.

İçyüz, R. (2016). İşitme kayıplı çocuğu kaynaştırmaya devam eden ebeveynlerin sorunlarının ve gereksinimlerinin belirlenmesi Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi.

İlhan, T. (2017). Özel Gereksinimli 3-6 Yaş Çocukların Ebeveynlerinin Stres Düzeyleri ile Rolleri Arasındaki İlişki. Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 383-400. DOI:10.21565/ozelegitimdergisi.286786

İşleyici, B. (2024). The Mediating Role of Psychological Resilience and Self-Compassion in the Relationship Between Perceived Parental Support and Social Media Addiction, Yüksek Lisans Tezi. MEF Üniversitesi.

Hochman, Y., Shpigelman, C. N., Holler, R., & Werner, S. (2022). “Together in a pressure cooker”: Parenting children with disabilities during the COVID-19 lockdown. Disability and Health Journal, 15(3), 101273. https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2022.101273

Jones, F., Bright, J., Clow, A. (2001). Stress: Myth, theory and research. Pearson Education.

Karadağ, G. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları güçlükler ile aileden algıladıkları sosyal destek ve umutsuzluk düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 315-322.

Karaman, E. (2018). Özel eğitime ihtiyacı olan çocuğa sahip anne babaların psikolojik dayanıklılıklarının yordayıcısı olarak sosyal destek algısı ve benlik saygısının incelenmesi Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi.

Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yönetimi. 19. Basım. Nobel Yayın Dağıtım.

Kaya, M. O., Yöndem, Z. D.(2020) Otizmli Çocuğu Olan Annelerde Psikoeğitim Grup Programının Algılanan Stres Düzeyine Etkisi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 20-33.

Kaytez, N., Durualp, E., Kadan, G. (2015). Engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin ve stres düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 197-214.

Kırca, H. (2002). Duygusal (Görme–İşitme) Özürlü Çocuğa Sahip Ailelerin Çocuklarının Özürlerinden Etkilenme Durumlarının İncelenmesi. Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Kinman, Gail/JONES, Fiona (2003); “Running Up The Down Escalator: Stressors and Strains in UK Academics”, Quality in Higher Education, 9(1), 21-38. https://doi.org/10.1080/13538320308162

Koçhan, A. (2019). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin stres düzeyi, stresle başa çıkma tarzları, hastalık yükü algıları ve bilgece farkındalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Başkent Üniversitesi.

Küçüker, S. (1997). Bilgi Verici Psikolojik Danışmanlık Programının Zihinsel Özürlü Çocukların Kardeşlerinin Özürle İlgili Bilgi Düzeylerine ve Özürlü Kardeşlerine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Eğitim ABD, Ankara, Ankara Üniversitesi

Küçüker, S. (2001). Erken eğitimin gelişimsel geriliği olan çocukların anne-babalarının stres ve depresyon düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 3(1), 1-11.

Küllü, Z. (2008). Özürlü çocuğa sahip ebeveynlerde depresyon durumunun değerlendirilmesi Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erciyes Üniversitesi.

Lazarus, R. S., Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal, and Coping, New York: Springer

Lundy, H. F. (2011). Parental stress, socioeconomic status, satisfaction with services, and family quality of life among parents of children receiving special education services. Georgia State University, Atlanta, United States. Retrieved from: https://scholarworks.gsu.edu/cps_diss/64

McGrath, J. G. (1976). Stress and Behabior in Organizations. Handbook of industrial and oranizational psychology.11-65.

MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği 7 Temmuz 2018 Cumartesi Resmî Gazete Sayı: 30471

Ndjapa-Ndamkou, C., Govender, L., Bhoora, S., & Chauke, L. (2023). The role of the placenta in perinatal asphyxia, neonatal encephalopathy, and neurodevelopmental outcome: A review. African Journal of Reproductive Health, 27(1), 107-118.

Özbay, Y., ve Aydoğan, A. G. D. (2013). Aile Yılmazlığı: Bir Engele Rağmen Birlikte Güçlenen Aile. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(31), 129-146.

Özkubat, S., Çakmak, A. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Yöntemlerinin İncelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 286-295.

Özokçu, O., ve Canpolat, M. (2013). Grup Rehberliği Programının Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Annelerin Stres Düzeylerine Etkisi/The Effect Of A Group Guıdance Program On The Stress Levels Of Mothers Who Have Chıldren Wıth Mental Dısabled. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 181-196.

Özsoy, S. A., Özkahraman, A. G. Ş., ve Çallı, Y. H. F. (2006). Zihinsel engelli çocuk sahibi ailelerin yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9(9), 69-78.

Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H. İ., Akın, R., Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45(2), 156-164.

Recepoğlu, S., & Recepoğlu, E. (2022). The Effect Of Stress On Indıvıdual And Socıal Lıfe In A Global Age And Its Reflectıons On Educatıon. International Journal of Education Technology & Scientific Researches, 7(17). http://dx.doi.org/10.35826/ijetsar.435

Ren, J., Li, X., Chen, S., Chen, S., & Nie, Y. (2020). The influence of factors such as parenting stress and social support on the state anxiety in parents of special needs children during the COVID-19 epidemic. Frontiers in psychology, 11, 565393. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.565393

Saraç, T., Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, Nisan 2012, ss.13-28.

Sarı, H. Y. (2007). Zihinsel engelli çocuğu olan ailelerde aile yüklenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(2), 1-5.

Sarıkaya, S. (2011). Zihinsel engelli çocuğu olan ebeveynlerin stresle başa çıkma düzeylerinin ve yaşam doyumlarının incelenmesi Doktora tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Selye, H. (1956). Stress and psychiatry. American Journal of Psychiatry, 113(5), 423-427.

Sığırtmaç Dikici, A., Hoş, G., Abbak, B. S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunlara yönelik kullandıkları çözüm yolları ve önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 205-223.

Sivrikaya, T., ve Çifci Tekinarslan, İ. (2013). Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerde stres, sosyal destek ve aile yükü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Özel Eğitim Dergisi, 2013, 14(2) 17-29. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000182

Şimşek Aybar, S. (2014). Özel eğitim merkezinde tedavi edilen çocukların anne ve babalarında depresyon ve yaşam kalitesinin analizi, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Bilim Üniversitesi.

Şimşek, H., ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Tavil, Y. Z. (2005). Davranış denetimi aile eğitim programının annelerin davranışsal işlem süreçlerini kazanmalarına etkisi (doğrudan öğretim yaklaşımı ile sunulan). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Tavil, Y. Z., ve Karasu, N. (2013). Aile Eğitim Çalışmaları: Bir Gözden Geçirme ve Meta-Analiz Örneği Parent Training Studies: A Review and Meta-Analysis. Education, 38(168).

Tok, G. (2021). Ebeveynleri boşanmış üniversite öğrencileri ile ebeveynleri boşanmamış üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, bilişsel duygu düzenleme ve psikolojik dayanıklılık açısından karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Gelişim Üniversitesi.

Telef, B. B. (2013). Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik belirtilerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 33-49.

Turan, A. (2009). Özel eğitim gerektiren çocukların problemleri, din aile tutum ve davranışları (otisitk çocuklar örneği). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.

Turnbull, A. P., Turnbull, H. R. (1990). Families, professionals, and exceptionality: A special partnership. Merrill Publishing Company.

Uğuz, Ş., Toros F., İnanc, B.Y., Colakkadıoğlu, O. (2004). Zihinsel ve/veya bedensel engelli cocukların annelerinin anksiyete, depresyon ve stres duzeylerinin belirlenmesi. Klinik Psikiyatri, 7, 42-47.

Ulutaşdemir, N. (2007). Engelli çocukların eğitimi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 119-130.

Usmonovich, O. U. B., & Temirpulatovich, T. B. (2023). The influence of the presence of mentally ill children in the family on the psyche of parents. Journal of education, ethics and value, 2(8), 68-75.

Varol, N. (1996). Aile eğitimi çalışmalarının planlanması. Eğitim ve Bilim, 31-37.

Vuran, S (1997) Zihin engelli çocuk annelerine Ödüllendirme ve eleştirmenin kazandırılmasında bilgilendirme, dönüt verme ve ödüllendirmenin etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi.

Yazıcı, D. N., ve Durmuşoğlu, M. C. (2017). Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Ailelerin Karşılaştığı Sorunlar Ve Beklentilerinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 657-681. https://doi.org/10.19171/uefad.369222

Yılmaz, D. (2024). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Çalışanlarının Yaşam Kalitesi Ve Stresle Başa Çıkma Yöntemlerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kirsehir Ahi Evran Universitesi.

Yurtsever, H. (2009). Kişilik Özelliklerinin Stres Düzeyine Etkisi ve Stresle Başa Çıkma Yolları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Zucman, E. (1982). Childhood Disability in the Family: Recognizing The Added Handicap. New York: World Rehabilitation Fund, Inc. of Handicapped Researcil (ED), Washington, DC.