Balıkesir Yüncü Yörükleri Dokuma Örnekleri
Abstract views: 5
/ 
PDF downloads: 1
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14585201Anahtar Kelimeler:
Yörük, Yüncü Yörükleri, Balıkesir, Dokuma.Özet
Bu çalışma, Balıkesir ilinde yaşayan Yüncü Yörük köylerinde yapılan bir araştırma ile hazırlanmıştır. Dokumaların tespiti ve dokumalar hakkında bilgi envanterinin oluşturulması, çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Çalışmanın alan araştırması 2018-2019 yılları arasında yapılmıştır.
Araştırma sürecinde Balıkesir’deki Yüncü Yörüklerine ait kilim, heybe, çuval ve torba gibi çeşitli dokumalar incelenmiştir. Balıkesir’de Yüncü köyü olduğu bilinen yedi köy bulunmaktadır. Köyler; Savaştepe, Kepsut ve İvrindi ilçelerine bağlı Dereköy, Beyköy, Akgök, Yaren, Kiraz, Dallımandıra ve Yüncüören (Kocaören)’dir. Araştırmalar yapıldığında Yaren, Dallımandıra ve Yüncüören (Kocaören) köylerinde Yüncü Yörüklerinin yoğun olarak yaşadığı tespit edilmiştir. Alan araştırmaları kapsamında Balıkesir ve Bergama Bölgesi’ndeki antikacılar ile görüşülmüş, Türk ve İslam Eserleri Müzesi ile Bergama Müzesi de ziyaret edilerek elde edilen dokuma örnekleri çalışmaya eklenmiştir. Toplamda 29 adet dokuma tespit edilmiş, benzerlikleri nedeni ile 16 örnek çalışmaya dahil edilmiştir. Bu örnekler arasında 10 kilim, 1 çuval, 3 çanta 1 heybe ve 2 adet çarpana dokuması bulunmaktadır. Tespit edilen örnekler aile büyüklerinden hatıradır. Araştırma yapılan köylerde dokumacılık tamamen bitmiştir. Araştırmada önceden aileler ile telefonda görüşülerek uygun ortak zamanda karşılıklı görüşme yöntemi kullanılmış, dokumaların ayrıntılı fotoğrafları çekilmiş, kişilerden teknik, motifler ve malzemeler hakkında bilgi edinilerek belgelenmiştir. Dokumalar hakkında bilgi edinilen kişiler kaynak kişi olarak gösterilmiştir. Çalışmanın belgelenerek gelecek nesillere aktarmada kaynak oluşturarak literatüre kazandırılması amaçlanmıştır.
Referanslar
Acar, B. (1979). Balıkesir Yüncü Kilimleri, Halı Dergisi, 118-120.
Acar, B. (1980). Balıkesir Yüncü Yörükleri, Sanat Dünyamız Dergisi, (18), 28-30. Yapı ve Kredi Bankası Yayınları.
Ayhan, A. (1997). Balıkesir ve çevresinde İskan Hareketleri, Karşı Basın Yayın Matbaacılık.
Ayhan, A. (2004). Kepsut, Kepsut Belediyesi Yayınları.
Azerbaijan Rugs. (t.y.). Homaizi Homaizi Koleksiyonu Kuwait http://www.azerbaijanrugs.com
Çolpan, G. ve Atiş, D. (2018). 21. yüzyıl Balıkesir yüncü kilimlerinin özellikleri. Journal of World of Turks / Zeitschrift für die Welt der Türken, 10(3), 33-353.
Çolpan G. ve Genç M. (2024). Azerbaycan Milli Halı Müzesi ile İstanbul Türk ve İslam eserleri Müzesinde bulunan Halıların Sergileme Tekniklerinin Karşılaştırılması. Art-E Sanat Dergisi, 17 (33). Sayfa: 451-469.
Deniz, B. (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Ankara. 146-151.
Eröz, M. (1991). Yörükler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. İstanbul. 170-171.
Gadanaz, A. (2007). Balıkesir Yüncü Yörükleri Havsız Kirkitli Dokumaları. I. Uluslararası Türk El Dokumaları Kongresi (44-50). Ankara: Selçuk Üniversitesi Araştırmaları Merkezi Başkanlığı.
Genç, M. (2022). Anadolu Türk Halı Kilim Kültürü. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları (403-419).
Genç, M., ve Öztürk, G. (2023). Cennete Açılan Kapılar Denizli Çal’da Tespit Edilen Paşa Kapısı (Cennet Kapısı) Desenli Torbaların Teknik ve Desen Açısından İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (60), 222-242.
Ölçer, N. (1988). Kilimler. Eren Yayıncılık.
Polat, C., Genç, M., ve Öztürk, İlker. (2023). Iğdır’da Tespit Edilen Mafraş Dokumalarının Teknik ve Tasarım Açısından İncelenmesi. Premium E-Journal Of Social Sciences (Pejoss), 7(28), 162-179.
Envanter Defterleri
Türk ve İslam Eserleri Müzesi Etnografik Eserler Deposu Envanter Defteri, İstanbul.
İzmir Bergama Müzesi Etnografik Eserler Envanter Defteri, İzmir.
Görüşmeler (Kaynak Kişiler)
Mesut Özkan, 73 yaşında, emekli, Kocaören- Balıkesir.
Emine Çakır 42 yaşında, ev hanımı, Yaren-Balıkesir.
Ümmügül Kocaefe 48 yaşında, ev hanımı, Dallımandıra-Balıkesir.
Tenzile- Yusuf Çener 58yaşında, ev hanımı, Dallımandıra-Balıkesir.
A. Atilla Emir 42 yaşında, Bergama Damping Halı Mağazası Sahibi, Bergama.
Sait Arslan 60 yaşında, Arslan Halı Mağazası Sahibi, Balıkesir.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
