ERZİNCAN BASIN TARİHİNDEN BİR KESİT: DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ ERZİNCAN BASINI, YAYIN POLİTİKASI VE YEREL BASIN-SİYASET İLİŞKİLERİ ÜZERİNE (1950-1960)

Özet

II. Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte dünyada egemen olan değişim rüzgârları ve oluşan yeni dengeler, Türkiye’yi de etkilemiştir. Oluşan yeni sürece entegrasyon bağlamında siyasî, ekonomik ve kültürel anlamda bir paradigma değişimi yaşayan ülkede, 1946’da geçilen çok partili siyasi ortamda; muhalefet kurumu resmi olarak yerleşirken siyasi, ekonomik ve toplumsal yapıda değişim ve dönüşümleri de beraberinde getirmiştir. Çok partili siyasi ortama geçilmesi, Demokrat Parti’nin (DP) süreçte yerini alması, siyasi ortamı çeşitlendirdiği gibi basın üzerinde de olumlu bir hava yaratmıştır. Bu çalışmanın konusu, 14 Mayıs 1950 seçimlerinde yurt genelinde ezici bir çoğunlukla iktidara gelen DP’nin, 27 Mayıs 1960’a kadar olan iktidarlığı süresince basın-siyaset ilişkilerini, Erzincan yerel basını özelinde ortaya koymaktadır. DP kuruluş aşaması ile muhalefet yılları ve iktidarının ilk yıllarında basın ile olumlu, iyi ilişkiler kurarak basına özgürlükler vaat ettiğinden, basının büyük bölümünce desteklenmiştir. Ancak iktidarının ilerleyen yıllarında basın politikalarında değişimler görülmüş ve gerek bunun sonucunda, gerekse yönetimsel bazı icraatlarına ilişkin, basında eleştiriler yükselmiştir. Bu durum dönemin gazetelerinin yayın politikalarına da yansımıştır. Bu çalışmanın temel amacı, DP’nin basın politikalarının Erzincan basınına yansımalarını, bu ilin o dönemde yayınlanan yerel gazetelerinin yayın politikaları bağlamında anlamaya çalışarak, DP döneminin Erzincan basını hakkında durum tespiti/tespitleri yapmaktır. Literatür tarama ve gazete nüsha (belge) incelemesine dayanan bu nitel betimleyici araştırma tasarımında, dönemin Erzincan yerel gazeteleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre DP döneminde Erzincan’da yayınlanan 9 gazeteden -biri bir süreliğine- sadece 2’sinin muhalif çizgide, 7’sinin iktidarı destekleyici bir yayın politikası izlediği sonucuna varılmıştır. Yine aynı bulgulara göre bu ilin yerel gazetelerinin yayın politikalarının belirlenmesi ve seyrinde, dönemin siyasi iktidarı ile ekonomik ve politik ortamının yanı sıra, sahiplik ve ekonomi politik yapılarının önemli rol oynadığı değerlendirilmektedir. Çalışma, DP dönemini inceleyen birçok çalışma olmasına karşın, yerel basın ve yayın politikaları açısından ele alan çalışmaların sayıca az olması ve bundan kaynaklanan boşluğu doldurmaya katkı sağlamayı hedeflemesi bakımından önem arz etmektedir