ÇÖZÜM ODAKLI PSİKOLOJİK DANIŞMA YAKLAŞIMINA DAYALI AKADEMİK ERTELEME PROGRAMININ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK ERTELEME VE ÖZNEL İYİ OLUŞ DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Özet

Bu araştırmanın amacı, kısa süreli çözüm odaklı psikolojik danışma yaklaşımına dayalı Akademik Erteleme Davranışıyla Baş Etme Programı’nın lise öğrencilerinin akademik erteleme ve öznel iyi oluş düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmada 3x3’ lük (splitplot) karışık desen kullanılmıştır. Birinci etmen deneysel işlem gruplarını (deney, kontrol, plasebo grubu) ikinci etmen ise bağımlı değişkenin tekrarlı ölçümlerini (ön test, son test ve kalıcılık ölçümü) göstermektedir. Katılımcılar 2019-2020 eğitim öğretim yılının bahar yarıyılında Kahramanmaraş İli Afşin ilçesinde bulunan Anadolu liselerinin, lise 2 ve lise 3’üncü sınıflarında öğrenim gören öğrenciler arasından gönüllülük esasına göre belirlenmiştir. Araştırmaya deney, plasebo ve kontrol gruplarının her birinde 14 öğrenci olacak şekilde toplam 42 öğrenci dahil edilmiştir. Deney grubunda 8 oturumluk çözüm odaklı danışma yaklaşımına dayalı akademik erteleme programı grupla psikolojik danışma oturumları yürütülmüş, kontrol grubunda herhangi bir uygulama yapılmamış, plasebo grubunda ise deney grubuyla paralel zaman diliminde mesleki rehberlik etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Akademik erteleme programı oturumları yapılandırılırken çözüm odaklı kısa süreli terapi yaklaşımın temel ilke ve tekniklerinden yararlanılmıştır. Plasebo grubuna uygulanan mesleki rehberlik etkinlikleri ise 8 oturumdan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Akademik Erteleme Ölçeği” ile “Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçümlerinin gruplara göre farklılaşıp farklılaşmadığı Tekrarlı Olmayan Ölçümler için Tek Yönlü ANOVA ile değerlendirilmiştir. Programın etkililiğini test etmek için ise İki Yönlü ANOVA analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda etkililiği incelenen programın lise öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarını azalttığı ve öznel iyi oluş düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Elde edilen bulgular alan yazına dayalı olarak tartışılmıştır