13. YY. ANADOLU SELÇUKLU MESCİTLERİNİN CEPHESEL VE MEKÂNSAL KALİTE ANALİZİ: KONYA ÖRNEĞİ

Özet

Anadolu Selçuklu Devleti 13. yy.da kendilerine özgü oluşturdukları mimari üslupla eserler ortaya koymuşlardır. Anadolu
Selçukluları döneminde din ve ilim mekânları olarak görülen medreseler, kervansaraylar, camiler, türbeler ve mescitler büyük
önem taşımaktadır. Bu yapı türleri arasında yer alan mescitlerin ilk örnekleri mezar yapılarının belirli bir bölümünün ibadet
mekânına dönüşmesiyle ortaya çıkmıştır. Mescitler, bulundukları bölgenin iklimsel, fiziksel ve sosyo-ekonomik durumuna
göre kendine özgü mimari özellikler taşımaktadır. Anadolu Selçuklu döneminde yapılan mescitler diğer mimari yapılara kıyasla
daha küçük ölçekte, sade, kare ve kareye yakın planlanan, özgün süslemelere sahip mekânlar olarak tanımlanmaktadır.
Bu çalışmada Anadolu Selçuklu döneminde Konya kentinde yapılmış olan Bulgur Dede Mescidi, Hoca Hasan Mescidi, Karatay
Mescidi, Sırçalı Mescit, Taş Mescit, Tahir ile Zühre Mescidi ve Zenburi Mescidi’nin iç ve dış mimari değerleri belirlenen
yöntemle incelenmiştir. Seçilen mescitlerin özgünlük ve mevcut durumları dikkate alınarak analiz edilmiştir. Bu yedi mescit;
değerlendirme sonucunda verilen değerlere göre A, B, C ve D gruplarına ayrılmıştır. Değerlendirme sonucunda özgünlüğünü
en çok koruyan, nitelikli mescitler A grubunda yer alırken, özgünlüğünü en az koruyan ve mevcut durumu sorunlu mescitler
ise D grubunda yer almaktadır.